هنوز برای معمای ارتباط بین دیابت با سرطان، پاسخ مطمئنی وجود ندارد. برخی از متخصصان تأکید دارند که افراد دیابتی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان، باید بیماری دیابت خود را تحت کنترل داشته باشند. تغییراتی که به منظور اصلاح شیوه زندگی در بیماری دیابت لحاظ می‌شود، برای کاهش خطر ابتلا به سرطان نیز موثر است. ارتباط کامل بیولوژیک بین دیابت و سرطان، هنوز به‌ طور کامل تبیین نشده است. یک توصیه کلی این است که در گام نخست باید از ابتلا به دیابت پیشگیری کرد که به موازات آن از برخی سرطان‌های مرتبط احتمالی نیز پیشگیری می‌شود و در گام بعدی برای افرادی که به دیابت مبتلا شده‌اند، باید این بیماری را تا جایی که امکان دارد از طریق یک شیوه زندگی سالم، کنترل کرد. شواهد علمی حاکی از آن است که دیابت، خطر سرطان‌های کبد، لوزالمعده (پانکراس) و اندومتریال را تا دو برابر افزایش می‌دهد و خطر سرطان‌های کولورکتال (روده)، پستان و مثانه را 20 تا 50 درصد افزایش می‌دهد، ولی خطر سرطان پروستات در مردان را کاهش می‌دهد.
 
کتاب «مقاومت به انسولین، چاقی و دیابت؛ سه ریسک فاکتور مهم در بروز سرطان»، نوشته مشترک مصطفی مدملی، ملیحه سلیمی بنی، دنیا حافظی‌نیا و زهرا خلوتی قلاتی، در سال جاری از سوی انتشارات علوم و فنون پزشکی اهواز منتشر شده است.

این کتاب ابتدا به بررسی بیماری دیابت، موضوع مقاومت به انسولین و علل آن، تست‌های آزمایشگاهی در ارتباط با تشخیص مقاومت به انسولین، درمان مقاومت به انسولین و سایر متغیرهای مربوط به آن می‌پردازد و در ادامه نقش مقاومت به انسولین در بروز سرطان، چاقی و افزایش بروز سرطان، دیابت و ارتباط آن با 9 مورد سرطان و نگاهی کلی به نقش چاقی و وجود چربی اضافی در بروز سرطان را تشریح می‌کند.
 
نقش مقاومت به انسولین در بروز سرطان
در طول دهه‌ها، محققان به‌ طور مکرر نشان داده اند که بیمارانی با سطح بالایی از هورمون انسولین، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان هستند. حال با کمال تعجب، محققان مرکز دیابت جاسلین کشف کردند که اثرات اختلال انسولین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد. محققان مرکز جاسلین دریافتند که در موش‌های مدل سرطان که سلول های اپیتلیال روده آن‌ها با دستکاری ژنتیک طوری تغییر کرده‌اند که در پاسخ به انسولین فعال نشوند، تومورهای روده به سرعت رشد می‌کنند. مورد شگفت‌انگیز دیگر این بود که محققان کشف کردند چنین تومورهایی در موش‌هایی که سلول‌های رگه‌ای خونی اطراف روده آن‌ها به همان روش اصلاح ژنتیکی شده‌اند، با سرعت بیشتری رشد می‌کنند.

چاقی و افزایش خطر بروز سرطان
ابتلا به اضافه وزن و چاقی، هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه‌ نیافته به مرزهای اپیدمیک رسیده است و تاکنون هیچ نشانی از ثابت ماندن و یا کاهش آمارهای ابتلا به آن مشاهده نشده است. چاقی یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی سلامتی در تمام کشورهای دنیا به‌ شمار می‌رود، چراکه هم خود به تنهایی یک بیماری است و هم عامل خطر بسیار مهمی برای ابتلا به سایر بیماری‌های مزمن شامل دیابت نوع 2،‌ پرفشاری خون، بعضی از سرطان‌ها (روده بزرگ، مری، لوزالمعده، کلیه، اندومتر، پستان، مثانه و صفرا) به‌ شمار می‌رود. از این‌رو چاقی نقش مهمی در افزایش بار بیماری‌ها، تحمیل هزینه‌های درمانی برای فرد و سیستم بهداشتی کشور و کاهش کیفیت و امید به زندگی در افراد مبتلا به چاقی دارد...
 
نخستین چاپ کتاب «مقاومت به انسولین، چاقی و دیابت؛ سه ریسک فاکتور مهم در بروز سرطان» در 141 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 25 هزار تومان از سوی انتشارات علوم و فنون پزشکی اهواز راهی بازار نشر شده است.