کتاب «میرزا تقی خان امیرکبیر بزرگ مرد اندیشه و عمل تاریخ معاصر ایران زمین» توسط مریم نژاد اکبری مهربان نوشته شده و توسط انتشارات پارسه به چاپ رسیده است.

کتاب حاضر، یکی از عناوین مجموعه‌ای است با عنوان (مجموعه مطالعات تاریخ ایران) که نگاهی دارد به لحظه لحظه تاریخ ایران، لحظه‌هایی که حوادثی را آفریده‌اند که شاید اگر به گونه‌یی دیگر آفریده می‌شدند، سرنوشت این ملک، گذشته این اقلیم به گونه‌یی دیگر رقم می‌خورد و آینده آن مسیر دیگری را درمی‌نوردید.

امیرکبیر صدر اعظم ناصرالدین شاه، مردی وطن دوست و مطلع به اوضاع و احوال جهان و بسیار با ایمان و با تدبیر بود. وی زمانی که به صدارت رسید خزانه خالی بود و سیاست خارجی در دست دولت‌های خارجی با نفوذی مثل روسیه و انگلستان بود. امیرکبیر با عزمی راسخ دست به اصلاحات بزرگی زد. پس از این اصلاحات که به سود همه مردم ایران بود، با توطئه‌ی اطرافیان شاه به خصوص مهد علیا، مادر ناصرالدین شاه این مرد بزرگ در سال 1268 هجری عزل و به کاشان تبعید شد. درباریتن تنها به تبعید اکتفا ننمودند و سرانجام او را به دستور ناصرالدین شاه در حمام فین کاشان به قتل رساندند.

در پشت جلد کتاب می‌خوانیم: (محیط اجتماعی ایران عصر قاجار به علت ارتباط بین مردم ایران با روسیه در شمال و انگلیس در جنوب و رفت و آمد هیات‌ها و سفرا و نمایندگان اروپایی به ایران با اصلاحات جدید و زمینه اخذ اصول زندگی و معارف اروپایی آماده شده بود، اما درباریان آن جسارت و همت بلند برای دست زدن به اصلاحات کشوری و لشکری را نداشتند و با هر نوع تغییر مخالفت می‌کردند و ذهن شاه را نیز بدبین کرده بودند، اما امیرکبیر صدها درباری و شاهزاده و حواشی شاه را که با اصلاحات مخالفت می‌ورزیدند به هیچ شمرد و با اراده ثابت و محکم و بدون تردید و تزلزل خود دست به اصلاحات کشوری و لشکری زد.)

این کتاب در چهار فصل تهیه شده است که عبارتند از:
فصل اول: چگونه میرزا تقی خان صدراعظم شد؛ فصل دوم: سیاست داخلی امیرکبیر؛ فصل سوم: سیاست خارجی امیرکبیر؛ فصل چهارم: عزل و قتل امیرکبیر
در انتهای کتاب کتابنامه و فهرست اعلام آورده شده است.