معرفی مجموعه اسناد تجاری خریداری از عبدالصاحب بیدآبادی

    روند ارزشیابی بر روی مجموعه اسناد خریداری از آقای عبدالصاحب بیدآبادی با تعداد حدود3000 برگ از اوایل مهرماه سال جاری شروع و پس از تفکیک موضوعی و طبقه بندی و صدور شناسنامه تفصیلی برای آنها در اوایل آبان ماه با تعداد 587 شماره اموالی به اتمام رسید. محدوده زمانی این اسناد 1290 قمری الی 1349 شمسی می باشد. غالب اسناد این مجموعه، نامه های تجاری، بارنامه، تمسک نامه، حواله و صورت حساب های متعلق به تاجران  منطقه یزد و مابقی مربوط به مناطق کرمان، شیراز، اصفهان وتهران می باشد. حجم قابل توجهی از این اسناد متعلق به تاجران زرتشتی یزد و مناسبات تجاری آن ها با دیگر تجار می باشد.
   محتوای اطلاعاتی این اسناد پیرامون اوضاع اقتصادی نقاط مختلف کشور، وضعیت معیشتی مردم، مظنّه قیمت ها، نحوه حمل و نقل اجناس تجاری و مبادلات تجاری با شهرهای هند از جمله بمبئی می باشد. شهر بمبئی بزرگترین بندر هند در ساحل غربی این کشور است. این شهر در واقع مرکز بانکداری، تجارت، مبادلات مالی، بازرگانی و صنعت کشتی‌سازی هند به شمار می‌رفت و به عنوان شاهراه ارتباطی هند با ایران و جهان عرب از اهمیت راهبردی خاصی برخوردار بود. از نکات حائز اهمیت این مجموعه، ذکر نام تاجران و تجارتخانه های کشور و نحوه مراودات مالی و تجاری بین یکدیگر و همچنین نام راههای تجاری و بنادر فعال در عرصه تجارت به لحاظ رجال شناسی و جغرافیای اقتصادی ایران می باشد.
    در ارتباط با اهمیت اسناد تجاری این مجموعه بایست افزود که یکی از طبقات اجتماعی نقش‌آفرین در تحولات تاریخی ایران، تجار و پیشه‌وران بوده‌اند. جایگاهی که این طبقه در برهه‌های حساس تاریخی داشته اند، موجب شده که نقش تجار، بازرگانان در مطالعات تاریخ پژوهی مورد مطالعه‌ دقیق پژوهشگران قرار گیرد. ارتباط مستمر و تنگاتنگ تجار و بازاریان با سایر طبقات اجتماعی از جمله علمای دینی باعث مي‌شد که این قشر در بطن تحولات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قرار گیرند. بررسی اسناد تجاری می‌تواند ما را در تبیین زوایای مختلف حیات جمعی مردم کشورمان در دوره‌هاي تاریخی یاری رساند. اسناد و مکاتبات تجار در برخی از دوره هایی تاریخی از جمله عهد قاجار از اهمیت بیشتری برای پژوهشگران برخوردار است، زیرا ایرانیان و تجار ایرانی در این دوره از تاریخ، نابسامانی مالی دستگاه قاجار و تنگناها، رکودها و ناامنی راه‌ها را شاهد بوده اند که بخشی از آن را مي‌توان از اسناد مذکور استخراج کرد.