راد مرد میراث فرهنگی خراسان
مرحوم ذبیح الله خلوصی راد
ذبیح الله خلوصی راد در یک خانوادۀ مذهبی در سال1328 شمسی در روستای بِیمُرغِ گناباد پا به عرصۀ گیتی نهاد. وی درسالهای آغازین دهۀ هفتاد شمسی عهده دار پست های معاونت و سرپرستی ادارۀ کل میراث فرهنگی خراسان بزرگ بود و سرانجام در سال 1374به عنوان مدیر کلّ میراث فرهنگی خراسان منصوب شد و در همین سمت تا سال 1379 شمسی، پس از سالها تلاش در راه حفظ میراث فرهنگی خراسان بزرگ به افتخار بازنشستگی نائل آمد.
مرحوم ذبیح الله خلوصی راد در یک خانوادۀ مذهبی در سال1328 شمسی در روستای بِیمُرغِ گناباد پا به عرصۀ گیتی نهاد. در خردسالی و کودکی سایۀ پدر را از دست می دهد. تحصیلات دوران ابتدایی رادر دبستانهای رضوی روستای بیمرغ، قصبۀ کاخک و خاقانی مشهد به پایان می رساند. بعد از پایان دورۀ تحصیلات ابتدایی در مشهد دوباره به گناباد برگشته و تحصیلاتِ دوران دبیرستان را در رشتۀ ادبی در دبیرستان ناصر خسرویِ گناباد فرا گرفته و درسال 1347شمسی موفق به دریافت مدرک دیپلم می گردد. در همان سال فارغ التحصیلی از دبیرستان، زلزلۀ ویرانگر قصبۀ کاخک گناباد حادث می شود که مرحوم خلوصیِ جوان همانند سایر مردم از طریق سازمان هلال احمر(شیر و خورشید سابق) به عنوانِ پرستار و دستیارِ یک پزشک به کمک اهالیِ صدمه دیدۀ کاخک می شتابد.
دوران آموزش خدمت سربازی را در پادگان گرگان فرا گرفته و ادامۀ خدمت وظیفه رادر قالب سپاهیِ دانش با درجۀ گروهبان یکمی در روستای امام زادۀ شهرستان گنبد کاووس که درآن روزگار از شهرستانهای استان مازندران محسوب می شد به تدریس در پایۀ ابتدایی به پایان رساند.
مرحوم خلوصی در زمان تدریس در روستای امام زاده، اشیا و آثار باستانی طلایی و نفیسی که شامل بیست عدد عتیقۀ ارزشمند بود و درحینِ خاکبرداری کشف شده بودند را در کمالِ اخلاص و رادمردی تحویلِ نمایندۀ فرهنگ و هنر آن زمان می نماید.
بعد از اتمامِ وظیفه در سپاهی دانش، به استخدامِ آموزش و پرورش درآمده و به سوادآموزی به کودکان آبادیهایِ صالح آباد، دولت خان و خلازیرِ شهرِ ری درپایۀ ابتدایی مبادرت می نماید. همزمان با تدریس درآموزش و پرورش در کنکور سال 1352 شرکت نموده، و وارد دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران شده و در رشتۀ باستان شناسی اقدام به ادامۀ تحصیل می نماید .در همین سال ازدواج نموده و تشکیل خانواده می دهد و درسال 1356موفق به دریافت دانشنامۀ کارشناسی در رشتۀ باستان شناسی از دانشگاه تهران می گردد.
مرحوم خلوصی بلافاصله بعد از فارغ التحصیل شدن از دانشگاه تهران نظر به علاقۀ شخصی و اقتضای رشتۀ تحصیلی و به درخواست خودش از وزارت آموزش و پرورش به وزارت فرهنگ وهنر ( قبل از پیروزی انقلاب اسلامی) منتقل و در ادارۀ کل فرهنگ و هنر خراسان در مشهد درقسمتهایی نظیرِ حفاظت آثار باستانی ودفتر فنی خدمت می نماید.آن مرحوم همزمان با بروز انقلاب اسلامی در سال 1357با مردم هم صدا شده و با حزب جمهوری اسلامی مرتبط می شود.
خلوصی فقید بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تلاش و کوشش زیادی برای نگهداشت آثار باستانی و میراث فرهنگی خراسان و مشهد در برابر عوامل خود سرِ اوایل انقلاب که قصد تخریب آثار را داشتند به کار برد و خدمات زیادی را درادارات سیر و سیاحت، حفاظت آثار تاریخی و هیات بازسازی نیروی انسانی از زیر مجموعه های ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان به انجام رساند.
درهمین دوران که مصادف با دهۀ شصت شمسی بود همزمان با خدمت در ادارۀ ارشاد خراسان، با عناوینی نظیر بازرس، ناظر، معاون و مدیر کاروان با سازمان حج و زیارت خراسان همکاری داشتند.
مرحوم خلوصی درسالهای آغازین دهۀ هفتاد شمسی عهده دار پست های معاونت و سرپرستی ادارۀ کل میراث فرهنگی خراسان بزرگ بود و سرانجام در سال 1374به عنوان مدیر کلّ میراث فرهنگی خراسان منصوب شد و در همین سمت تا سال 1379 شمسی، پس از سالها تلاش در راه حفظ میراث فرهنگی خراسان بزرگ به افتخار بازنشستگی نائل آمد.
مرحوم خلوصی بعد از بازنشستگی با همّت عالی و خلوص نیّتی که داشت مجدداً کمر به ادامۀ خدمت به فرهنگ خراسان بسته و تا آخرین روز حیات شریفش حتی برای لحظه ای دست از کار نکشید. در همین راستا ایشان سمت نمایندگی و کارشناس رسمی دادگستری در زمینۀ ابنیه و آثار تاریخی مشهد راعهده دار بود.
لازم به یادآوری است که مرحوم خلوصی بزرگ بعد از بازنشستگی علاوه برداشتن کشیک افتخاری وخدمتِ کفشداری شیفت شب دربارگاه مطهر رضوی به همکاری با سایر سازمانها و ادارات فرهنگی آستان قدس رضوی مانند دبیرخانۀ شورای عالی فرهنگی و سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تا واپسین روز حیات ادامه داد و سرانجام بعد از سالها جنب و جوش و تلاش در راه حفظ و اعتلای میراث فرهنگی استان خراسان درکنار هشتمین امام و مراد خویش به آرامش ابدی رسید. روحش شاد و راهش پر رهرو باد.
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.