قدیمی‌ترین استاد کاشی‌کاری آستان قدس رضوی

محمدعلی الهامی نیا

محمدعلی الهامی‌نیا، معمار پیشکسوت آستان قدس رضوی که در ساخت بسیاری از اماکن به خصوص اماکن متبرکه حرم حضرت رضا (ع) مشارکت داشت در روز یکشنبه 5 مرداد 99 چشم از جهان فرو بست.

محمد نظرزاده: کارشناس مسئول بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد آستان قدس رضوی

بخش تاریخ شفاهی آستان قدس رضوی طی چهار جلسه به مدت چار ساعت در سال1384در موضوع معماری و کاشی‌کاری اماکن متبرکه رضوی مصاحبه نموده است که بخش کوتاهی از این مصاحبه از زبان مرحوم ارائه می‌گردد:
"من در سال 1313 در محله پایین شهر قائن، کوچه جعفری  متولد شدم. با توجه به علاقه پدرم به زیارت حضرت رضا(ع) که حدود 12 بار در ابتدا با پای پیاده و حیوان و سپس با ماشین به پابوس حضرت آمده بود و هزینه سنگین اداره شش فرزند، سه پسر و سه دختر که دیگر با فعالیت کشاورزی اداره آن‌ها ممکن نبود، در سال 1325به مشهد مهاجرت کردیم و در محله حسن قلی در پایین خیابان سکونت یافتیم. شغل پدرم کربلایی حسن در مشهد نیز مرتبط با کشاورزی بود ونظارت بر یک باغ بزرگ در خیابان طبرسی، حدود چهاراه مقدم را به عهده داشت.
میزان سواد من در حد خواندن و نوشتن است، برای اینکه اون زمان خیلی به درس اهمیت نمی‌دادند. بچه‌های پسر به عنوان کمک خرج باید سر کار می‌رفتند. حدود پانزده سالم بود که به صورت شبانه در اکابری که در کوچه حاج‌آقاجان بود چند کلاس سواد در حد رفع نیازم را گذراندم، ولی مدرکی ندارم.
از سن ۱۲ سالگی با 15 ریال حقوق به حرفه بنایی و سپس کاشی‌کاری مشغول شدم و زیر نظر اساتیدی همچون کربلایی غلامحسین بجستانی و کربلایی غلامحسین پناهی طوسی، این هنر را فرا گرفتم و در همان ابتدای کار در ساخت باغ رضوان و بانک ملی مرکزی، در خیابان ارگ مشارکت داشتم.

از سال ۱۳۲۷ شاگرد استاد خوش‌دست، معمار چیره‌دست آستان قدس رضوی گردیدم  و با ایشان کارهای ارزشمندی در اماکن متبرکه انجام دادیم.
در سال 1332 زمانی که 19 ساله بودم با همسرم که از اقوام بود ازدواج کردم که حاصل این وصلت دو دختر و سه پسر بود. چون به سن سربازی رسیده بودم یکی از ماموران نگهبانی موزه با دریافت مدارک من و همسرم و 160 تومان پول کارت معافی من را درست کرد.
من به همراه  استاد خوش‌دست در حرم امام علی بن موسی الرضا(ع) کارهای زیادی انجام دادم که از آن جمله می‌توان به کاشی‌کاری‌های گنبد الله‌وردی‌خان، مسجد بالاسر، دارالشکر، پیش روی مبارک، موزه قدیم،  صحن قدس، جمهوری اسلامی و کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی اشاره کرد.
یکی از پسرهایم با توجه به علاقه‌اش دنباله رو کار من است. همچنین در طی بیش از نیم قرن فعالیت معماری و کاشی‌کاری 13 یا 14 نفر کنار من در این هنرها پرورش یافته‌اند."

سرانجام وی در روز یکشنبه مورخ 5 مرداد 99 چشم از جهان فرو بست. نام او که یکی از اساتید برجسته در زمینه کاشی‌کاری به شمار می‌رود نیز بر روی کاشی‌های حرم مطهر رضوی هک شده است.
مرحوم استاد محمدعلی الهامی نیا تا همین اواخر به ‌عنوان سرپرست واحد معماری سنتی با سازمان فنی و نگهداری حرم مطهر رضوی همکاری داشته است. روحش شاد و یادش گرامی باد.