اولین امام جمعه مشهد بعد از انقلاب اسلامی

فریضه نماز جمعه از گذشته برگزار می شده است. بر اساس مقاله ای، محمد سامی بیک در سال 1302 خ، نخستین شهبندری یا سرکنسول ترکیه را در مشهد تاسیس کرد. یکی از اقدامات محمد سامی بیک در مشهد تلاش برای بر پایی نماز جمعه بود. وی به همراه سردار عبدالعزیزخان، جنرال قنسول افغانستان در مشهد، از آیت الله قمی تقاضا کرد یا به اقامه نماز جمعه بپردازد تا به وی اقتدا کند یا اجازه دهد تمام رعایای افغانستان و عثمانی خود درروز جمعه این فریضه را درمسجد جامع ادا کنند. برگزاری نماز جمعه، زمینه ای برای تبلیغ اتحاد و همبستگی اسلامی فراهم می آورد. شیخ عنایت الله تهرانی، دراواسط اردیبهشت 1302 برابر با رمضان 1341، در حرم مطهر امام رضا(ع)، درباره اتحاد اسلامی موعظه و اعلام کرد سرکنسول های ترکیه و افغانستان، هرجمعه درحرم مطهر حضور یافته، پس از نماز جمعه درباره اتحاداسلامی سخنرانی خواهند کرد.
آیت الله شیخ ابوالحسن شیرازی (مقدسی) فرزند مهدی قلی خان در سال 1293 خ، در کوهستان از توابع داراب استان فارس متولد شد. مقدمات دانش اندوزی را در داراب و اصطهبانات گذراند و در شیراز سطوح عالیه و مقداری فلسفه آموخت. سپس به مشهد آمد و مدتی ازدروس استادی حوزه مشهد به ویژه دروس عمیق و عالم پرور آیت الله میرزا مهدی اصفهانی بهره برد. پس از مدتی رهسپار نجف شد و از محضر آیات عظام، شیخ محمد حسین اصفهانی، میرزا محمد حسین نائینی، آقا ضیاء عراقی و سید عبدالهادی شیرازی، استفاده کرد و موفق به دریافت اجازه اجتهاد از برخی آیات عظام گردید.
آیت الله شیرازی بعد از مدتی، به ایران بازگشت و دو سال در حوزه علمیه قم در درس مرحوم آیت الله العظمی بروجردی شرکت کرد. در سال 1340 خ به مشهد مراجعت کرد و به تدریس و تربیت طلاب فاضل پرداخت.
همزمان با شروع نهضت انقلاب اسلامی در ایران، وی صادقانه در این قیام مردمی شرکت کرد و در صف مقدم مبارزا ن ضد رژیم قرار داشت. اخذ امضای علمیا مشهد در اعلامیه های علیه رژیم بر عهده این عالم نستوه بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از طرف امام خمینی (ره) به عنوان اولین امام جمعه شهر مقدس مشهد منصوب شد و در مجلس خبرگان قانون اساسی و در دو دوره انتخابات خبرگان رهبری، نماینده مردم استان خراسان گردید.
این عالم خدمتگزار، همواره قبل و بعد از انقلاب برای رفع مشکلات مردم، به ویژه همشهریان خود فراوان کوشید. او با تاسیس چندین حمام عمومی، منبع آب آشامیدنی، حسینیه، مسجد، مدرسه و سدهای خاکی در خراسان و داراب و تآسیس چندین شهرک برای افراد کم درآمد، آثار بسیاری از خود بر جای گذاشت. آیت الله شیرازی امور فرهنگی و علمی را بسیار ارج می نهاد، از این رو مدرسه علمیه « ولی عصر عج الله تعالی فرجه» و موسسه « اسلام شناسی بانوان» را تاسیس کرد.
وی پس از عمری تلاش و جهاد و اخلاص، عصر یکشنبه16 مرداد 1379 خ/ 5 جمادی الاول 1421 ه. ق د سن 86 سالگی درگذشت و در جوار مولایش، حضرت امام رضا(ع) در دارالزهد مدفون گشت.
 

برگرفته از کتاب: شناسايي و معرفي اولين‌هاي شهر مشهد/ مولف غلامرضا آذري خاکستر؛ ص 293-294