Document and Press Center Managment of Astan quds Razavi

نگاهی به نشریات ادواری کودک و نوجوان موجود در آرشیو مطبوعات گنجینه رضوی
۱۴۰۱-۰۴-۱۸
پیدایش مطبوعات كودکان و نوجوانان در ایران به‌عنوان نشرياتي كه به طور مشخص، تنها براي خوانده شدن توسط كودكان يا نوجوانان نوشته مي‌شوند، نه پديده ای ناگهاني، بلكه همچون هر مقوله ی فرهنگي ديگری، پيامد حركتي پيوسته و زمانمند بود.
مجله بازی کودکان

 

 نخستین نشریه‌های کودکان و نوجوانان در ایران به دوران مشروطه بازمی‌گردد؛ دورانی که نوگرایان از راه نشریه‌ها، دیدگاه‌های خود را به میان مردم می‌بردند. بهبود زندگی کودکان و بهسازی آموزش و پرورش از جمله مهم‌ترین این دیدگاه‌ها بود که در نشریه‌ها بازتاب می‌یافت. همزمان با آغاز انتشار روزنامه‌ها و مجله‌های فارسی، سرپرستان و سردبیران این نشریات برای افزایش مخاطبان خود به جلب خوانندگان جوان و نوجوان پرداختند و کوشیدند به بخشی از نیازهای آنان پاسخ گویند، زیرا در میان این گروه سنی از یکسو میزان سوادآموزی رو به گسترش بود و از سوی دیگر شوق بیشتری به دانستن و آگاه شدن وجود داشت. نشریاتی مانند روزنامه «تربیت»، «ادب»، «شکوفه» و «زبان زنان» با اختصاص بخشی از مطالب خود به مقاله‌های گوناگون دربارۀ آموزشگاه‌های نو و دانستنی‌های عمومی و علمی، دانش‌آموزان را به خواندن روزنامه تشویق می‌کردند.

روزنامه «وقایع اتفاقیه» در سال 1267 قمری، پایه‌گذار چاپ نوشته‌هایی درباره کودکان از قبیل بیماری‌های کودکان، اخبار مدرسه دارالفنون، حوادث و رخدادهای اتفاق افتاده برای کودکان و چاپ اعلان کتاب برای کودکان بوده است.

نخستین خبر درباره کودکان در مطبوعات ایران در روزنامه وقایع اتفاقیه، شماره 29/ 23 شوال ۱۲۶۷ به شرح زیر است: در شهر مشهد شخصی با زن خود دعوا کرده بوده است، در ماه گذشته رمضان‌المبارک زن قهر کرده و از خانه بیرون رفته است طفلی کوچک داشته‌اند مادرش چنان تصور کرده است که در خانه مانده است در نزد پدرش و پدرش چنان دانسته که همراه مادرش بیرون رفته است. بعد از یک شبانه‌روز که زن به خانه آمده و با شوهر صلح کرده به فکر طفل افتاده‌اند معلوم شده است که در نزد هیچکدام نبوده به جستجو که بر آمده‌اند او را در میان چاه آب زنده و سالم یافته‌اند.

عمده نشریات کودک قبل از انقلاب اسلامی در دهه 40 منتشر شده‌اند، البته نشریات عامه‌پسندی نیز قبل از این تاریخ منتشر شده‌اند که صفحاتی را به کودک و نوجوان اختصاص داده‌اند و از مهم‌ترین آن‌ها نشریات دانش، علم و تربیت، شکوفه و چندین عنوان دیگر در دوره قاجار است.

همچنین، نشریات گل‌های رنگارنگ، راهنمای زندگی، اطلاعات هفتگی، صبا، تهران مصور، مهر ایران و ده‌ها نشریه دیگر از جمله مجله و روزنامه‌هایی هستند که مخاطبان کودک را در نشریه‌های خود مورد توجه قرار داده‌اند و شماره‌هایی از آن‌ها در آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوی موجود هستند. 

در ادامه برخی نشریات کودک و نوجوان موجود در آرشیو مطبوعات گنجینه رضوی معرفی شده اند.

 

افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید