مرکز اطلاع رسانی
۱۳۹۵-۱۰-۰۵
مرکز اطلاع رسانی مطبوعات
با ورود به قرن بیست و یکم، ارزش اطلاعات و دانش در توسعه اقتصادی و اجتماعی بیش از پیش بر همه دولتها و ملتها آشکار شده است. اکنون از اطلاعات و دانش به منزله عنصر مهم رقابت نام برده می شود و در این عرصه ملتهایی پیروز هستند که برای سوق دادن جامعه خود به سوی جامعه اطلاعاتی به طور جدی برنامه ریزی می کنند و آن برنامه ها را در کلیه نظام های آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به اجرا در می آورند. در این زمان، گسترش علوم و توسعه وسایل ارتباط جمعی، فراوانی کتاب ها و نشریات تخصصی، پژوهشگران را با انبوهی از اطلاعات مواجه کرده است که ایشان را در گزینش اطلاعات مورد نیاز خویش با دشواری زیادی رو به رو نموده است. از این رو، استفاده از فناوری های اطلاعاتی جهت بهبود خدمات اطلاع رسانی و افزایش میزان رضایت درخواست کنندگان اطلاعات، گام بسیار موثری در رسیدن به اهداف هر کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی است.
بر این اساس گروه مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با هدف خدمت رسانی به محققان، پژوهشگران، اساتید دانشگاه، طلاب و دانشجویان اقدام به ایجاد مرکز اطلاع رسانی مطبوعات نموده است تا با متمرکز نمودن خدمات و دسترسی به منابع الکترونیکی و آسان سازی امر دستیابی به منابع اطلاعاتی در حوزه مجلات و مقالات علمی پژوهشگران و محققان را در یافتن موضوع و مطلب، جمع آوری اطلاعات و اجتناب از دوباره کاری تا رسیدن به هدف نهایی یاری رساند.
- فضا:
این تالار در فضایی حدود 60 متر مربع در ساختمان بنیاد پژوهشهای اسلامی به ارائه خدمات به محققان و پژوهشگران در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا می پردازد.
منابع و خدمات:
الف) پایگاههای مقالات الکترونیکی فارسی:
از منابع موجود در این مرکز می توان از پایگاههای مقالات فارسی نام برد. این پایگاهها منابعی به روز بوده و اطلاعات جامع و کاملی از مقالات موجود در نشریات مختلف را دراختیار محققان می گذارند. از این پایگاهها می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:
پایگاه نمایه 2000
این نمایه در ابتدا به صورت چاپی و حاوی مندرجات نشریات علمی و فرهنگی بود که از سال 1370 منتشر شده اند ولی از ابتدای سال 1377 هیأت امنای کتابخانه های عمومی کشور با طراحی نرم افزار نمایه 2000 به طور بی سابقه ای امکان دستیابی به متن مقالات بسیاری از روزنامه ها و مجله ها را بوجود آورد. از آن زمان به بعد نمایه هم به صورت چاپی و هم به شکل لوح فشرده تهیه می شود و شامل اطلاعات جامعی در تمام حوزه های موضوعی می باشد. بانک اطلاعاتی نمایه از طریق سیاهه کردن مقالات و مشخص کردن منبع آنها و همچنین فراهم کردن امکان بازیابی مقالات از طریق شناسه های مختلف مانند عنوان، نویسنده، موضوع و نام نشریه سبب تسریع فرآیند بازیابی مقالات شده است. بزرگترین مزیت این پایگاه فراهم کردن امکان چاپ مقالات و یا ذخیره متن مقالات بر روی فلاپی یا لوح فشرده و قابلیت انتقال رایانه ای اطلاعات است. علاوه بر این دستیابی به جدیدترین مقالات و اطلاعات مرتبط در رشته ای خاص نیز از مزایای دیگر آن است که محقق می تواند در رشته خود به اطلاعات روزآمد متعددی دسترسی پیدا کند و کلیه جوانب رشته خود و مقالات و اطلاعات مربوط به آن را مطالعه نماید. در مرکز اطلاع رسانی مطبوعات آستان قدس رضوی کلیه لوح های فشرده مربوط به نمایه ( از سال1377 تا کنون ) موجود است و در این زمینه به محققان ارائه خدمت می شود.
پایگاه نمایه ملی
این پایگاه در قالب لوح فشرده بوده و حاوی فهرست مقالات گوناگون مرتبط به دوره های مختلف چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب می باشد که توسط مرکز کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تهیه شده است. این نمایه فقط عنوان مقاله و منبع مورد نظر را مشخص می کند ولی متن مقاله را دارا نمی باشد بنابراین قابلیت پرینت یا ذخیره بر روی دیسکت را همانند نمایه 2000 ندارد اما در یافتن ماخذ مقالات مورد نظر محققان بسیار موثر می باشد.
بانک اطلاعات مقالات حقوقی
این پایگاه حاوی مقالات حقوقی و مرتبط با آن می باشد که نسخه 1/5 ( تابستان 1385 ) و سایر نسخه های پیشین آن جهت استفاده در اختیار محققان قرار دارد. این پایگاه از محبوبیت خاصی نزد دانشجویان حقوق، وکلا و حقوقدانان برخوردار است مقالات و اطلاعات علمی مناسبی دز اختیار آنها قرار می دهد.
فهرست مقالات اسلامی
این نرم افزار شامل فهرست مقالات اسلامی منتشر شده در مجلات مختلف ایران از سال 1350 تا 1383 است و منبع مناسبی جهت شناسایی، جستجو و بازیابی مقالات اسلامی منتشر شده در نشریات کشور در فاصله زمانی مورد اشاره می باشد.
ب) نشریات الکترونیکی ( در قالب لوحهای فشرده ):
با توجه به انتشار نسخه الکترونیکی برخی نشریات در قالب لوح فشرده، مرکز اطلاع رسانی مطبوعات نیز از این امر غافل نبوده و در جهت تهیه آنها اقدام نموده و در این زمینه ارائه خدمات می کند که در ذیل به عنوان چند نمونه از این لوحهای فشرده اشاره می شود:
روزنامه: کیهان، اطلاعات، جام جم
مجله: معماری، کامپیوتر، نجوم، کهکشان، نرم افزار، حقوق و...
ج ) پایگاههای اینترنتی دسترسی آزاد:
تعداد زیادی از پایگاههای نشریات و مقالات اینترنتی دسترسی آزاد در حوزه های موضوعی مختلف که در شبکه جهانی اینترنت موجود هستند توسط کارشناسان این مرکز جهت ارائه خدمات به ویژه در زمینه جستجوی مقالات لاتین شناسایی شده اند و تا کنون بیش از هفتاد پایگاه اطلاعاتی در این زمینه شناسایی و اطلاعات آنها مستند شده است. جستجوی مقالات اینترنتی در این مرکز به صورت تخصصی و توسط کتابداران متخصص و آشنا به زبان انگلیسی، انواع پایگاههای اطلاعاتی و دانش جستجو و بازیابی اطلاعات صورت می پذیرد. منابع اینترنتی موجود در این مرکز را می توان به سه دسته اصلی تقسیم بندی کرد:
پایگاههای نشریات اینترنتی دسترسی آزاد
پایگاههایی هستند که به معرفی و ارائه پیوند نشریات الکترونیکی دارای دسترسی آزاد در اینترنت می پردازند. نمونه بارز این پایگاهها پایگاه اطلاعاتی معروف DOAJ است که بزرگترین پایگاه نشریات دسترسی آزاد موجود در اینترنت بوده و توسط کتابداران تهیه و روزآمد می گردد و به معرفی نشریات الکترونیکی رایگان در تمام شاخه های موضوعی پرداخته و به سایت آنها هم پیوند می دهد.
پایگاههای مقالات اینترنتی دسترسی آزاد
این پایگاهها شامل پایگاههایی هستند که امکان دسترسی کاربران را به متن کامل مقالات موجود در شبکه جهانی اینترنت فراهم می سازند. از این پایگاهها می توان به پایگاههای بزرگی مانند Find Articles، Scientificcommonsو... اشاره کرد
سایر وب سایتها و پایگاههای اینترنتی
این منابع شامل وب سایت نشریات مختلف، موتورهای جستجو، کتابخانه هابی دیجیتالی و حتی پایگاههای نشریات و مقالات غیررایگان و اشتراکی (برای استفاده از چکیده) می باشند.
خدمات
از خدمات ارائه شده در این تالار به محققان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• انجام جستجو و بازیابی مقالات فارسی با استفاده از پایگاههای مقالات فارسی مانند نرم افزار نمایه، نمایه 2000 و...
• ارائه خدمات از طریق لوحهای فشرده نشریات الکترونیکی و Raid سازمان
• انجام جستجو و بازیابی نشریات و مقالات اینترنتی فارسی
• انجام جستجو و بازیابی نشریات و مقالات اینترنتی لاتین با استفاده از پایگاههای نشریات و مقالات دسترسی آزاد
• تهیه پرینت از سیاهه موضوعی و یا متن مقالات.
• راهنمایی مراجعان جهت استفاده از فهرستها و نمایه های موجود در تالار.
• پاسخگویی غیر حضوری به مراجعان (از طریق تلفن، مکاتبه و...
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.
