مطالعات اسناد وقف
۱۳۹۴-۰۹-۱۲
واحد مطالعات اسناد وقف
وقف بهعنوان یکی از سنتهای الهی همواره برطرفکننده بسیاری از نیازهای اساسی جامعه و موجبات پویایی آن بوده است. در طول تاریخ آستان قدس رضوی بهعنوان یکی از بزرگترین تشکیلات موقوفاتی نقش مهم و مؤثری در گسترش فرهنگی- اجتماعی و پویایی جامعه داشته است.
ازآنجاکه حفاظت و نگهداری از اموال و موقوفات آستان قدس رضوی و استفاده از آن در جهت رفع استضعاف مادی و معنوی و تعظیم شعائر دینی و مذهبی همواره موردتوجه و عنایت خاص حضرت امام خمینی (ره) بنیان گزار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری بوده است و توجه و اهتمام جدی حضرت آیتالله واعظ طبسی نماینده محترم ولیفقیه در استان خراسان و تولیت عظمی آستان قدس رضوی به وقف است. به خاطر همین مجاهدتها هماکنون آستان قدس بهعنوان بهترین حافظ اموال موقوفه و عمل به نیات واقفین شناختهشده است.
صیانت از موقوفات بهطور عام و در آستان قدس رضوی بهطور خاص وظیفهای شرعی، اداری و قانونی برای تمامی دستاندرکاران است. تا جایی که مقام عظمای تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به این موضوع، تأکید نموده است: «حفاظت، نظارت و نگهداری موقوفات و جلوگیری از هرگونه تعدی و تجاوز به آن، کیفیتبخشی و بهینهسازی و استیفای بهموقع حقوق موقوفات و رعایت جهت وقف و دقت در مصارف از اهم وظایف ماست» هماکنون باوجود سابقه فراوان وقف در آستان قدس رضوی، این مسئله آنطور که شایسته است فراگیر نشده است و نقش آن در ابعاد گوناگون تا حدی مکتوم و مستور باقیمانده است. تلاش در جهت حفظ و صیانت از موقوفات بر اساس محتویات اسناد و مدارک آرشیوی گامی مهم در جهت صیانت از موقوفات محسوب میشود.
با توجه به وجود اسناد و مدارک مرتبط با مزارع و رقبات موقوفاتی آستان قدس رضوی از دوره صفویه تاکنون و تجمیع آن در مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی بنابراین واحد مطالعات وقف تلاش میکند تا با بررسی اسناد در راستای احیای موقوفات اقداماتی انجام دهد.
اهداف واحد مطالعات اسناد وقفازآنجاکه حفاظت و نگهداری از اموال و موقوفات آستان قدس رضوی و استفاده از آن در جهت رفع استضعاف مادی و معنوی و تعظیم شعائر دینی و مذهبی همواره موردتوجه و عنایت خاص حضرت امام خمینی (ره) بنیان گزار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری بوده است و توجه و اهتمام جدی حضرت آیتالله واعظ طبسی نماینده محترم ولیفقیه در استان خراسان و تولیت عظمی آستان قدس رضوی به وقف است. به خاطر همین مجاهدتها هماکنون آستان قدس بهعنوان بهترین حافظ اموال موقوفه و عمل به نیات واقفین شناختهشده است.
صیانت از موقوفات بهطور عام و در آستان قدس رضوی بهطور خاص وظیفهای شرعی، اداری و قانونی برای تمامی دستاندرکاران است. تا جایی که مقام عظمای تولیت آستان قدس رضوی با اشاره به این موضوع، تأکید نموده است: «حفاظت، نظارت و نگهداری موقوفات و جلوگیری از هرگونه تعدی و تجاوز به آن، کیفیتبخشی و بهینهسازی و استیفای بهموقع حقوق موقوفات و رعایت جهت وقف و دقت در مصارف از اهم وظایف ماست» هماکنون باوجود سابقه فراوان وقف در آستان قدس رضوی، این مسئله آنطور که شایسته است فراگیر نشده است و نقش آن در ابعاد گوناگون تا حدی مکتوم و مستور باقیمانده است. تلاش در جهت حفظ و صیانت از موقوفات بر اساس محتویات اسناد و مدارک آرشیوی گامی مهم در جهت صیانت از موقوفات محسوب میشود.
با توجه به وجود اسناد و مدارک مرتبط با مزارع و رقبات موقوفاتی آستان قدس رضوی از دوره صفویه تاکنون و تجمیع آن در مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی بنابراین واحد مطالعات وقف تلاش میکند تا با بررسی اسناد در راستای احیای موقوفات اقداماتی انجام دهد.
1- مشخص کردن توزیع جغرافیایی موقوفات آستان قدس در نقاط مختلف ایران با تأکید بر جغرافیای تاریخی این مناطق
2- تهیه مستندات تاریخی در ارتباط به هر موقوفه و شناسنامهدار کردن کلیه موقوفات آستان قدس رضوی.
3- پیدا کردن مستندات تاریخی در ارتباط با رقباتی که از تصرف آستان قدس خارجشدهاند و در دادگاههای قضایی مورد دعاوی حقوقی قرار دارند.
4- بررسی عوامل فرازوفرود موقوفات در دورههای تاریخی.
5- شناسایی اسناد هر موقوفه.
6- تشکیل پایگاه مطالعاتی اسناد موقوفات آستان قدس رضوی.
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.