کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
۱۳۹۴-۱۱-۱۰
کتابخانه‌ی مجلس شورای اسلامی که سال‌هاست به عنوان یکی از مراکز علمی و فرهنگی معتبر و مهم در پاسداری از میراث مکتوبِ فرهنگ و تمدن ایران و اسلام در جهان شناخته شده است دارای گنجینه‌هایی کم‌نظیر از منابعی است که بر اعتبار جایگاه آن به عنوان مرکزی مهم در بسط و اشاعه تاریخ علم و هنر افزوده است.
در حال حاضر وب سایت کتابخانه علاوه بر بخش اخبار، گفتگو و معرفی بخش‌های مختلف کتابخانه، دارای بخش‌های متنوع زیر می‌باشد:
• جستجوی اطلاعات کتابشناختی منابع موجود در کتابخانه مجلس؛
• جستجوی تصاویر دیجیتالی منابع خطی و چاپ سنگی سربی کتابخانه مجلس؛
• نمایش و امکان جستجوی مذاکرات 24 دوره‌ی مجلس شورای ملی و 8 دوره‌ی مجلس شورای اسلامی با فرمت‌های متنی به همراه فایل JPG آنها؛
• ارائه نسخه دیجیتال منابع منتشر شده کتابخانه مجلس شامل انتشارات کتابخانه‌ی مجلس، فصل‌نامه‌ی پیام بهارستان، نامه بهارستان، اسناد بهارستان، مجله لاتین، کتاب بهارستان و نشریات ادواری قدیمی در قالب PDF و قابل ذخیره؛
• ارائه پایگاه مشار که یک منبع مهم و با ارزش جهت تحقیق پژوهشگران می‌باشد؛
بخش تولید محتوای دیجیتال
این واحد در اوایل دهه‌ی سی و با تجهیزات ساده و عاریتی؛ عکس¬برداری از نسخه¬های خطی را به منظور حفاظت از آنها در قبال حوادث و مخاطرات و از سوی دیگر تسهیل ارائه خدمات به مراجعین آغاز کرد و به مرور بر فعالیت¬ها و ظرفیت¬های خود افزود، تا سال‌های اخیر که با خرید دستگاه¬های جدید، کار تهیه‌ی میکروفیلم و تصاویر دیجیتال از منابع سرعت و شتاب چشم‌گیری یافت.
امروزه با تجهیز این بخش به دستگاه¬های پیشرفته اسکنر کتاب، با کمترین آسیب‌رسانی به منابع، از آنها تصاویر مناسب به همراه فایل‌های پشتیبان تهیه می¬شود. این اقدامات هم اینک با شتابی مطلوب در حال انجام است و بر نحوه¬ی ارائه خدمات ویژه به متقاضیان، تأثیر بسزایی داشته است. در حال حاضر تمامی نسخه‌های خطی و نیز 80% نسخه های چاپ سنگی سربی کتابخانه مجلس به فرمت دیجیتال تبدیل شده اند و بر روی کتابخانه دیجیتالِ این مرکز، قابل مشاهده می باشند.
بخش خدمات به مراجعین
در این بخش کلیه اطلاعات پایگاه ها و منابع دیجیتال موجود در کتابخانه در اختیار مراجعین قرار می‌گیرد. علاوه بر ارائه خدمات بر روی شبکه داخلی کتابخانه، بسیاری از خدمات این مرکز از طریق وب سایت کتابخانه به آدرس www.ical.ir نیز ارائه می گردد.
وب سایت
وب سایت کتابخانه‌ی مجلس در دو سال اخیر بهینه شده و ارتقاء یافته است و علاوه بر اخبار، معرفی کتابخانه، مرکز پژوهش، کتابخانه‌ی شماره‌ی 2، مرکز اسناد شامل اسناد ملی، سازمان ملل، انتشارات، تاریخ شفاهی، شنیداری دیداری، شورای ارزیابی اسناد، طرح‌های پژوهشی، فرآهم‌آوری، فهرست‌نویسی، گزارش‌های دولتی، مرکز تحقیقات تاریخ مجلس و واحد مخزن و موزه‌ی مجلس شامل معرفی موزه، گالری‌ها، تاریخ مجلس، مجموعه‌ها، ساختمان مشروطه، رویدادها و راهنمای بازدید؛ امکاناتی به شرح ذیل نیز دارد:
• جستجوی اطلاعات کتابشناختی منابع موجود در کتابخانه‌ی مجلس؛
• جستجوی تصاویر دیجیتالی نسخ خطی کتابخانه‌ی مجلس در رسان؛
• جستجوی مذاکرات 24 دوره‌ی مجلس شورای ملی و 8 دوره‌ی مجلس شورای اسلامی با فرمت‌های متنی، عکسی و PDF. در آینده مذاکرات مجالس مؤسسان و سنا و تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بازنگری آن نیز اضافه خواهد شد.
• منابع دیجیتال شامل انتشارات کتابخانه‌ی مجلس، فصل‌نامه‌ی پیام بهارستان و نشریات ادواری قدیمی در قالب PDF و قابل ذخیره؛
• پیوند‌ها که شامل کتابخانه‌های مهم، سایت‌های مرتبط با مجلس، کتابخانه‌های دیجیتال و مؤسسات فرهنگی است.
سایت مشار
خانبابا مشار، کتابشناس و مؤلف دو کتابشناسی مشهور «مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی (1340 ش)»، و «فهرست کتابهای چاپی فارسی (1337-1342؛ 1350؛ 1352 ش)» است.
اهمیت کار مشار برای کتابشناسی ایران از آن‌روست که وی پایه کتابشناسی کتابهای چاپی فارسی را نهاد، کاری که پیش از او کسی به آن اقدام نکرده بود. کتاب او جامع‌ترین کتابشناسی کتابهای چاپی فارسی تا زمان انتشار آن‌هاست.
اولین اطلاعات وارد شده فهرست‌های کتب چاپ سنگی و سربی در سایت مشار از تاریخ 30/2/89 آغاز شد. در ابتدای کار مبنا براساس کتابهای چاپی فارسی مشار قرار گرفت و بعد از آن فهرست چاپ‌های سنگی منتشر شده در داخل و خارج از کشور، نسخه‌های خطی کشورهای عربی و غیره نیز در دستور کار قرار گرفت.
باید توجه داشت که عناوین درج شده در سایت مشار به معنای موجود بودن منبع در کتابخانه‌ها و علی الخصوص کتابخانه مجلس شورای اسلامی نیست، بلکه این عناوین تنها راهنمایی به مأخذی است که نام کتاب در آنجا آمده است.
تاکنون بیش از 972378 منبع اطلاعاتی برگرفته از فهرست کتب زیر در سایت مشار ورود شده است:
• فهرست کتابهای چاپی فارسی/ خانبابا مشار.
• فهرست کتابهای چاپی عربی ایران از آغاز چاپ تا کنون/ خانبابا مشار.
• الفهرست ابن ندیم.
• تاریخ الاسلام/ ذهبی.
• فهرس المطبوعات الترکیه العثمانی.
• تاریخ نگارش‌های عربی/ فواد سزگین.
• فهرست کتابهای فارسی چاپ سنگی و کمیاب کتابخانه گنج بخش/ عارف نوشاهی.
• کشف الظنون عن اسامی الکتب و الفنون/ حاجی خلیفه.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی و سربی کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری/ زیر نظر ابوالقاسم نقیب، به کوشش سهراب یکه زارع.
• فهرس مصادر الفرق الاسلامیه/ علی اکبر ضیایی.
• فهرست نسخه‌های چاپ سنگی دانشگاه اصفهان/ سید محمدرضا حسینی اشکوری.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی کتابخانه حضرت عبدالعظیم حسنی/ ابوالفضل حافظیان بابلی، علی صدرایی خویی.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی و سربی کتابخانه تربیت تبریز/ هادی هاشمیان.
• فهرست کتب سنگی چاپ تبریز/ هادی هاشمیان.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی کتابخانه تخصصی وزارت امورخارجه/ اکرم مسعودی.
• کتابخانه ابن طاوس و احوال و آثار او/ اتان کلبرگ، ترجمه سید علی قرائی، رسول جعفریان.
• فهرست کتب چاپ فارسی و عربی کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان/ محمدعلی هدایت.
• فهرست کتب درسی چاپ سنگی موجود در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران/ صدیقه سلطانی فر.
• کتابشناسی توصیفی نسخ خطی و چاپ سنگی کتابخانه مرکزی دانشگاه تبریز/ سید محمد تقی علوی.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی ایران/ اکرم مسعودی.
• فهرست کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
• فهرست کتب سنگی چاپ شیراز/ احمد شعبانی، محمد صادق فقیری.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی کتابخانه میرجلال‌الدین محدث ارموی/ حسین متقی، فتح الله ذوقی.
• فهرست کتابهای چاپ سنگی کتابخانه آستانه حضرت معصومه (س) / علی صدرایی خویی، ابوالفضل حافظیان بابلی.
• دایره المعارف نویسندگان ایرانی در سوئد/ نگارش مانا آقایی به کوشش جعفر حجت کشفی.
• معرفی کتاب (کتابهای فارسی منتشره در خارج کشور) / معین الدین محرابی.
کاربران می‌توانند از طریق عنوان کتاب، نام نویسنده، مشخصات نشر به اطلاعات مورد نیاز خود دست یابند.
درگاه مشار در سایت کتابخانه مجلس شورای اسلامی به آدرس مشار در دسترس است.
نشانی
تهران، میدان بهارستان، بین عمارت قدیم مجلس و مسجد و مدرسه عالی شهید مطهری،
صندوق پستی: 866-11365
کد پستی: 1157613411
تلفن: 33130911، 33130919
نمابر: 33129385، 33130920
آدرس وبگاه: www.ical.ir
پست الکترونیکی: ia@ical.ir
افزودن دیدگاه جدید:
فصلنامه،پژوهشنامه مطالعات آرشیوی
فصلنامه ای است علمی–تخصصی درحوزه اسناد مکتوب وشفاهی که قصد دارد پژوهش هایی را باتکیه براسناد موجود در آستان قدس و سایر مراکز آرشیوی منتشرکند.
