منابع دیداری شنیداری با محوریت انقلاب اسلامی

۱۳۹۵-۱۱-۱۷

انقلاب اسلامی ایران در نیمه دوم سده بیستم میلادی ( 1357 خورشیدی = 1979 م .) یکی از بزرگترین وقایع سیاسی تاریخ معاصرایران و بلکه جهان بشمار می رود که توجه همه اندیشمندان و پژوهشگران سیاسی - اجتماعی را به خود معطوف داشته است. از آنجائی که تکنولوژی ضبط صدا و تصویر یکی از مهمترین دستاوردهای عمده بشری بوده و در این مقطع تاریخی کاربرد وسیعی در زندگی روزانه یافته ، لذا این تکنولوژی از نقش و جایگاه ویژه ای در ثبت وقایع و رویدادهای انقلاب اسلامی برخورداربوده است. انواع نوارهای ریلی صوتی و کاست صوتی که در آرشیو اسناد دیداری شنیداری مدیریت اسناد و مطبوعات نگهداری می شود در زمره منابع شنیداری هستند که بیانیه های راهپیمائیها و اجتماعات مردمی ، متن سخنرانیها و مصاحبه های امام خمینی(ره ) بنیانگذار انقلاب اسلامی و دیگر شخصیتهای انقلابی را در خود ثبت و ضبط کرده اند.
بسیاری از این منابع توسط خبرنگاران داخلی و خارجی شبکه ها و روزنامه های مختلف و یا دوستداران و علاقه مندان به مباحث انقلابی فراهم آمده است و چون برخی از آنها به طور مستقیم و بدون واسطه تهیه شده است می توان این دست از منابع را جزء منابع دست اول محسوب کرد که بعدها بصورت مکتوب در مطبوعات و دیگر منابع چاپی انتشار یافته اند. منابع شنیداری موجود در واحد اسناد دیداری شنیداری مدیریت اسناد ومطبوعات آستان قدس رضوی از این نظر به شناخت بهتر وقایع انقلاب اسلامی کمک شایانی خواهد کرد. عمده منابع شنیداری موجود در این مرکز در موضوع انقلاب اسلامی توسط افراد مختلف اهداء شده است که به معرفی برخی از آنها خواهیم پرداخت.

- مجموعه اهدایی مرحوم حجه الاسلام فاکر
یکی از این مجموعه ها، نوارهای کاست صوتی اهداء شده توسط مرحوم حجه الاسلام و المسلمین محمد رضا فاکر نماینده سابق مردم مشهد وکلات در مجلس شورای اسلامی است که در برگیرنده سخنرانیها ومصاحبه های انجام شده با امام خمینی (ره)، شهید مطهری ، شهید هاشمی نژاد و جوانشیر از نظریه پردازان اقتصادی حزب توده و مسعود رجوی از رهبران مجاهدین خلق می باشد و بالغ بر 500 حلقه کاست صوتی را شامل می شود.
بخش نخست که حدود نیمی از این مجموعه را دربر می گیرد شامل سخنرانیها و مصاحبه های امام خمینی (ره) می باشد که در عراق ،پاریس ، تهران و قم ایراد گردیده است. موضوعات این سخنرانیها مسائل مختلف سیاسی- اجتماعی می باشد که در دیدار با اقشار مختلف مردم اعم از دانشجو ، کارمند ، احزاب ، گروهها و انجمن های اسلامی ایراد شده است. بخش دوم مصاحبه های انجام شده با جوانشیر، از نظریه پردازان حزب توده می باشد که توسط موسوی نماینده حوزه علمیه قم در زندان اوین تهیه شده است. موضوعات این مصاحبه ها در واقع نوعی تدریس مباحث اقتصادی ومقایسه نظرات اقتصادی حزب توده با نظریات اسلامی می باشد. بخش سوم سخنرانیهای برخی شخصیتهای انقلابی همچون شهید مطهری ، هاشمی نژاد و مسعود رجوی رهبر مجاهدین خلق می باشد.

- نوارهای اهدائی آقای رضایی
مجموعه نوارهای کاست اهدائی آقای رضایی بالغ بر 140 حلقه نوار می باشد . محدوده زمانی این نوارها سالهای 1342 تا 1367 شمسی را دربر می گیرد.
این نوارها در قالب سخنرانی می باشد که توسط امام خمینی (ره) در طی سالهای مختلف در پاریس ، عراق ، قم و تهران انجام شده است.
موضوعات این سخنرانی ها اغلب در مورد انقلاب اسلامی ، تاریخ اسلام و مسائل گوناگون اداره کشور در سالهای ابتدائی انقلاب می باشد که در دیدار با گروههای مختلف مردم ، انجمنها ، مسئولین نهادها و سازمانهای دولتی ایراد شده است. برخی از این نوارها بصورت ضبط شده از اخبار و برنامه های تلویزیونی می باشد اما از لحاظ کیفیت صدا ، مطلوب می باشد.

- نوارهای اهدایی آقای اکبری طوسی
یکی دیگر از این مجموعه ها نوارهای کاست صوتی اهداء شده توسط آقای اکبری طوسی است که شامل 120 حلقه می باشد این مجموعه که شامل سخنرانیهای امام خمینی در دیدارهای مختلف با مردم و مقامات کشوری و لشکری می باشد اشارات فراوانی به وقایع رخ داده در طی سالهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی دارد. این مجموعه نوارها سخنرانیهای امام خمینی در دیدار با مردم، کارگران، کارکنان ادارات مختلف و نهادهای انقلابی همچون جهاد سازندگی و نهضت سواد آموزی ، اعضاء هیئت دولت و خبرگان رهبری در مناسبتهای مختلف مذهبی چون روز مبعث ، نیمه شعبان ، محرم و ... می باشد. سخنان برخی از عناصر و شخصیتهای انقلابی همچون دکتر شریعتی ، آیت الله طالقانی، منتظری، مطهری و بازرگان و مصاحبه های برخی از کاندیداهای ریاست جمهوری چون بنی صدر و داریوش فروهر می باشد. موضوعات این نوارها هم با توجه به نوع مخاطبان و نوع مناسبت مذهبی و سیاسی تفاوت می کرده است. مهمترین این موضوعات انقلاب فرهنگی در دانشگاهها ، جشنهای دهه فجر و راهپیمائیهای 22 بهمن، مصاحبه با حامد الگار اسلام شناس سرشناس ، دیدار با پاکستانیها در ایام حج و بحثهای آزاد راجع به مجاهدین را تشکیل می دهد. محدوده زمانی این نوار ها حدود سالهای 1366-1357 شمسی را دربرمی گیرد.
البته به جز مجموعه های ذکر شده برخی منابع پراکنده نیز با موضوع انقلاب وجود دارند. از لحاظ موضوعی برخی از منابع دارای اشتراک محتوایی با منابع موجود در واحد دیداری شنیداری می باشند. اما از این نظر که معمولاً در آرشیوهای دیداری شنیداری مرسوم است که از یک منبع چند نسخه مختلف نگهداری می شود تا درصورت خرابی و از بین رفتن آن بتوان ازمنابع مازاد جایگزین کرد حفظ و نگهداری این دسته از منابع خالی از اشکال می باشد. حسن امیرزاده گرو (کارشناس اسناد دیداری و شنیداری)

برچسب ها: