مطبوعات دانش‌آموزی ایران در گنجینه رضوی
سرپرست گروه مطبوعات آستان قدس رضوی از وجود نشریات دانش‌آموزی قدیمی، نفیس و منحصربهفرد در آرشیو مطبوعات این سازمان خبر داد. نشریۀ «دانش» با 137 سال قدمت، قدیمی‌ترین نشریه در این موضوع است.
به گزارش گنجینۀ رضوی، سرپرست گروه مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اعلام کرد: اداره مطبوعات این سازمان یکی از بزرگترین آرشیوهای مطبوعاتی ایران را در اختیار دارد و از میان حدود 40 نشریۀ شناسایی شده در آرشیوهای مطبوعاتی ایران با نام «دانش‌آموز» تعداد 30 عنوان در این آرشیو موجود است که بسیاری از آنها جزء نفایس و نشریه‌های منحصربهفرد به شمار می‌رود و این درحالی است که بیش از 350 عنوان نشریه نیز با عناوین متفاوت ویژۀ کودک و نوجوان در این آرشیو وجود دارد.
ابراهیم حافظی با بیان اینکه قدیمی‌ترین نشریه در این زمینه با نام «دانش» نیز در این آرشیو وجود دارد، گفت: این نشریه توسط مدرسۀ دارالفنون در سال 1261 شمسی منشر شده است. وی ادامه داد: نخستین نشریه با نام «دانش‌آموز» در سال 1313 نوسط انتشارات کانون اسلام در تهران منتشر شده که نشریه‌ای کاملا دینی بوده است و ارتباطی با دانشآموزان و آموزش‌وپرورش ندارد؛ بلکه هدف آن انتقال دانش اسلامی و آموزه‌های دینی به مخاطبان بوده است.
حافظی افزود: نخستین نشریه برای دانشآموزان، در سال۱۳۲۷ با نام «دانش‌آموز» توسط ادارۀ انطباعات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ چاپ شده است و یکی از بهترین مجله‌های ایران برای دانشآموزان دورۀ ابتدایی به شمار می‌رفت که حاوی اطلاعات و اخبار علمی و ادبی بوده است.
سرپرست ادارۀ مطبوعات آستان قدس رضوی در خصوص اولین نشریۀ دانش‌آموز چاپ شده از سوی آموزش و پرورش اظهار داشت: وزارت آموزش‌وپرورش برای اولین بار در سال 1343، مرکز تهیه خواندنی‌های نوسوادان را مأمور کرد تا با همکاری موسسه انتشارات فرانکين مجله‌ای را منتشر کند که جنبۀ آموزشی و سرگرمی برای دانشآموزان مقاطع مختلف داشته باشد. یکی از این مجله‌ها «پیک معلم و دانش آموز» بود که ايرج جهانشاهي مديریت مجله را به عهده داشت. وی افزود: از سال 1347 مجله «پيک دانش‌آموز» و بعد از آن «پیک نوآموز» و «پیک معلم» توسط این وزارتخانه منتشر شد.
حافظی به نشریات «دانش‌آموز» منتشر شده در دوران پس از انقلاب پرداخت و بیان کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 وزارت آموزش‌وپرورش، دفتر امور کمک آموزشی و کتابخانه‌ها را مأمور ادامه انتشار مجلات آموزشی نمود و اولین مجله با این نام پس از انقلاب در وزارتخانه با نام «دانش‌آموز» منتشر شد. وی ادامه داد: دانشآموزان پيشگام که در سال 1358 در اکثر شهرهای ایران گروهی به نام خود تشکیل داده بودند مجله‌ای با نام «نبرد دانش‌آموز» را در تهران تأسیس نمودند که اخبار و اطلاعات فرهنگی و اجتماعی را چاپ می‌کرد و هدف این گروه، مبارزه با امپریالیست و استعمار بود.
حافظی همچنین از نشریات «رشد دانش‌آموز»، «رشد نوآموز»، «رشد جوان»، «رشد معلم»، «رشد مدیریت مدرسه»، «دانشآموزان»، «دان‍ش‍ج‍وی‍ان و دانشآموزان ایران«، «بهداشت دانش‌آموز»، «دنياي دانش‌آموز»، «دانش‌آموز و معلم»، «دانشآموزان پيشگام قزوين»، «دانش‌آموز مسلمان»، «رسالت دانش‌آموز»، «بصيرت دانش‌آموز بسيجي»، «جنگ رياضي دانش‌آموز» و «اميد دانش‌آموز» به عنوان برخی دیگر از نشریات این حوزه موجود در آرشیو نام برد.
گفتنی است، اداره مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی آمادگی دارد نشریه‌های چاپی و الکترونیکی مدارس و دانشآموزان را جذب و برای همیشه به عنوان میراث مکتوب و ماندگار آرشیو نماید تا محققان و آیندگان از آنها بهره‌مند شوند. تلفن 05132232519 پاسخگوی سوالات در این زمینه خواهد بود.