3اسفند/کودتای انگلیسی رضاخان( 1299-ش)

در دوم اسفند ماه 1299 هجری شمسی بخشی از قوای قزاق به استعداد یک گردان که از ماه‌ها قبل به کمک انگلیس خود را برای ورود به تهران و تسلط بر پایتخت آماده کرده بود، وارد تهران شد و در شاه آباد مستقر گردید. در همان روز، ادیب السلطنه، معاون سپهدار اعظم رشتی نخست وزیر، که برای مذاکره با قوای قزاق به اردوگاه آنها رفته بود، توسط قوای قزاق دستگیر و بازداشت شد. سید ضیاء الدین طباطبایی، مدیر مسئول روزنامه جنجالی و هتاک رعد، که عبا و عمامه را کنار گذاشته بود، در اردوگاه قوای قزاق حضور یافت و ضمن یک سخنرانی، آنها را برای اشغال مراکز مهم نظامی و سیاسی پایتخت آماده نمود. در همان روز، سه ماه حقوق معوقه نظامیان قزاق، پرداخت شد و آنها را با وعده‌های بسیار، در جهت اجرای اهداف انگلیس مهیا ساخت. در سوم اسفند ماه 1299، رضا خان میر پنج فرمانده قوای قزاق، وارد تهران شد. افراد قزاق بلافاصله کلیه مراکز قدرت، مانند کلانتری‌ها، وزارتخانه‌ها و کلیه مراکز دولتی و حساس تهران را به اشغال خود درآوردند.
به این ترتیب قوای قزاق کنترل اوضاع پایتخت را به عهده گرفتند. از هیچکس صدای اعتراض برنخاست. کلیه مغازه‌ها و روزنامه‌ها تعطیل شدند. سپهدار رشتی،  نخست وزیر از ترس به سفارت انگلیس پناهنده شد. سلطان کاظم‌خان با ارتقاء به درجه سرهنگی، فرماندار نظامی تهران گردید.
همان روز یعنی 3/12/1299 افراد قزاق برابر لیست نسبت به دستگیری و بازداشت چهره‌های سیاسی اقدام کردند. از علماء سید حسن مدرس، شیخ محمد حسین یزدی و از رجال سیاسی، عین‌الدوله، سپهسالار اعظم، فرمانفرما، سعدالدوله و ... دستگیر شدند. از آنجا که همگان می‌دانستند که قدرت اصلی در دست رضاخان است، احمد شاه قاجار، رضا خان را به منصب سرداری و لقب سردار سپه مفتخر کرد و علاوه بر آن، فرماندهی دیویزیون را به وی سپرد.
منبع: از انقلاب مشروطه تا کودتاي رضاخان/ تاليف علي‌محمد بشارتي.- تهران: سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري، ‎۱۳۸۰.