21 اسفند/ روز بزرگداشت نظامی گنجوی

 بسیاری از اساتید و کارشناسان زبان و ادبیات فارسی نظامی را در کنار حافظ، سعدی و فردوسی یکی از چهار ستون ادب فارسی می‌دانند. شاعری قصه‌گو و قصه پرداز که آثار مهمی را در حوزه ادبیات تعلیمی و منظوم آفریده است. اگرچه داستان سرایی در زبان فارسی به وسیله نظامی شروع نشده است، لیکن تنها شاعری که تا پایان قرن ششم هجری توانست شعر تمثیلی را در زبان فارسی به حد اعلای تکامل برساند، نظامی است. او در انتخاب الفاظ و کلمات مناسب و ایجاد ترکیبات خاص تازه و ابداع و اختراع معانی و مضامین نو و دلپسند و توصیف طبیعت و اشخاص و احوال آن ها در شمار کسانی است که بعد از خود نظیری نیافته است.
مهارتی که نظامی در نظم و ترتیب منظومه های خود به کار برده است باعث شد که بزودی شاعران از آثار او تقلید کنند. نخستین و بزرگترین شاعری که به تقلید نظامی در نظم پنج گنج همت گماشت، امیر خسرو دهلوی است و از دیگر مقلدان بزرگ او می‌توان به خواجوی کرمانی، جامی، هاتفی، وحشی بافقی و آذر بیگدلی اشاره کرد. نظامی علاوه بر پنج گنج دیوان قصاید و غزلیاتی هم دارد.
نظامی قصاید متعددی دارد که به پیروی از سنایی در وعظ و حکمت سروده است. نظامی از شاعران معاصر خود تنها با خاقانی ارتباط داشت. نظامی غیر از دیوانی که دولتشاه عدد ابیات آن را، بیست هزار بیت نوشته و اکنون مقداری از آن در دست است، پنج مثنوی مشهور به نام پنج گنج دارد که آن ها را خمسه ی نظامی می گویند. نظامی گنجوی در فاصله سال‌های 602 تا 612 در گنجه درگذشت.  

منبع:
1-سایت تبیان
2-زندگینامه شاعران و دانشمندان/ مصطفی رحیمی نیا.- تهران: جهان آرا، 1387.