16اردیبهشت/ درگذشت عالم ربانی آیه الله میرزا حسنعلی مروارید در مشهد( 1383ش)

پدرش حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدرضا مروارید (1299 ـ1338 ق . )، از عالمان وارسته مشهد بود و با عالم ربانی حاج شیخ حسنعلی اصفهانی نخودكی رابطه مودت و عقد اخوت داشت نام حسنعلی ، به یاد آن اسوه تقوا و نیز به احترام حاج شیخ حسنعلی اصفهانی نخودكی بر آیت الله مروارید نهاده شده است.
آیت الله میرزا حسنعلی مروارید ، در سال 1337 ق و در سن 9 سالگی پدر را از دست داد و مطابق وصیت پدر تحت نظارت دوست معتمد او حاج شیخ حسنعلی اصفهانی نخودكی ، و تربیت و تدبیر مادری وارسته و اهل تهجد قرار گرفت. ایشان پس از یادگیری خواندن و نوشتن و قرائت جز سی ام قرآن و كلیات سعدی نزد استاد مكتب ، در 13 سالگی به دلیل علاقه وافر به علوم اسلامی وارد حوزه علمیه شد. در مسیر دانش اندوزی، ادبیات را نزد اساتید مطرح آن زمان و منطق را نزد برادر ارشد استاد محمدتقی شریعتی آموخت. برجسته ترین استاد ایشان، عالم ربانی و استاد معارف قرآنی، آیت الله میرزا مهدی اصفهانی (1303 ـ1365 ق . ) بود. وی پس از اخذ اجازه اجتهاد از استاد فقه و اصول خود، آیت الله نائینی رهسپار مشهد گردید. در آن جا با غلبه علمی بر مخالفان مشی خویش و جانبداران عرفان صوفیانه و فلسفه رایج، سفره درس خویش را برای شاگردان خویش كه برخی از مخالفان دیروز او بودند گسترد و آن‌ها را با عمق مبانی خود آشنا كرد.
آیت الله مروارید مدتی پس از فوت استاد خویش میرزا مهدی اصفهانی ، به تدریس خارج فقه و معارف دینی پرداخت و قریب چهل سال بسیاری از دانشوران علوم و معارف اسلامی را از دروس و بیانات علمی خود بهره مند ساخت.
آن فقید سعید تسلطی كم نظیر بر معارف اهل بیت علیهم السلام و تبحری چشمگیر در تفسیر روایات و فقه الحدیث داشت. این تبحر، ایشان را در فقه و كلام بلند آوازه ساخته بود.
بیشترین شهرت علمی ایشان، در تبیین و توضیح معارف كلامی ـ اعتقادی و ضوابط دین شناسی در مكتب اهل بیت علیهم السلام به سبك استاد خویش است. كتاب « تنبیهات حول المبدا والمعاد » خلاصه‌ای از درس‌های معارف ایشان است كه در دوره‌های متعدد به تدریس آن‌ها پرداخته بود و بنا به خواهش تنی چند از شاگردان خویش، آن را به صورت كتابی مستقل به رشته تحریر درآورد. این كتاب با چاپ و ترجمه های متعدد مورد استقبال دانش پژوهان و اندیشمندان قرار گرفته است.
سعید فقید در كنار تدریس و تعلیم ، به تاسیس و حمایت مدارس علمیه پرداخت. از میان این مدارس، دو مدرسه علمیه بعثت و سعادت قابل ذكر است كه طلاب و فضلای زیادی در آن‌ها به فراگیری علوم اسلامی پرداخته اند.
انقلاب اسلامی ایران، از معدود حوادث سیاسی بزرگ جهان است كه با هدایت و حمایت مستقیم روحانیان و علمای دینی رخ داد علمای مشهد از جمله آیت الله مروارید نیز همگام با دیگر علمای سایر بلاد، هم در سالهای آغاز و هم ایام نزدیك پیروزی به ایفای نقش پرداختند.
ایشان همچنین در دوره‌های مختلف انتخابات مجلس و ریاست جمهوری فعالانه مشاركت داشته، در دوره‌های اول ، دوم و سوم مجلس شورای اسلامی با صدور اطلاعیه، حمایت خود را از كاندیداهای ارزشی و اصول‌گرا اعلام داشتند.
او آئینه ای از سلوك جاری در زندگی، و مراقبت و محاسبه به جای ریاضت كشی بود.اساس روش ایشان در سیر الی الله توجه به عظمت خدای متعال و تفكر در نعمات او، سپس محوریت نماز و دعا و ذكر بود.
به نوافل تاكید بسیار می ورزید، چندان كه در سالهای پایانی حیات نورانی خویش نیمه شب بارها از مقدار فاصله تا اذان صبح می‌پرسید، تا مبادا وقت فضیلت مناجات و نماز شب از دست برود.
نماز جماعت ایشان به ترتیب در مدرسه میرزا جعفر ، مسجد حاج ملا هاشم و مسجد ملاحیدر  برگزار می‌شد. این جماعت، به ویژه در نماز صبح، از دیر باز مورد استقبال مجاوران و زائران و محل اجتماع فضلا و علما بوده است. بسیاری از بزرگان و ارباب معرفت، تشنگان حقایق معنوی را به شركت در آن نماز جماعت روحانی و جان پرور توصیه می نمودند.
رابطه خاص آن فقید سعید به حضرت امام رضا علیه السلام خود حدیث مفصلی است كه در این نوشتار نمی‌گنجد. او باعلاقه و سعی وافر هر صبحگاهان به حرم ولی نعمت خود مشرف می گردید و پس از زیارت،  در پایین پای ضریح مطهر به نجوا و گریه می نشست. وی تا آخر عمر پربركتش با وجود كهولت سن و ضعف بنیه، این عادت را ترك نگفت.
در كتمان كمالات روحی و كرامات نفسی مهارتی تام داشت، چندان كه پنهان كردن آن حالات نیز جز برای معدودی از فرزندان و ملازمان خاص ، بر كسی معلوم نمی شد. در یك جریان مكاشفه چند ساعته كه به سبب تغییر حالت چشم و خطوط چهره  برخی از اطرافیان متوجه شده بودند، به سادگی و بالبخند می فرمودند: اینها چیز فوق العاده یا تازه ای نیست، خداوند برای خیلی از بندگان خود چنین لطف‌هایی دارد، اتفاق خاصی نیست. هر چند این اواخر برخی از سخنان وی از مشاهدات و مكاشفاتی پرده برمیداشت.
سرانجام این وجود پربركت در سن 96 سالگی، پس از قرائت زیارت عاشورا كه همیشه بر آن مداومت می‌ورزید، و نیز تجدید پیمان با حضرت ولی عصر ارواحنا فداه در زیارت آل یس، در پی سكته قلبی از این دیار رخت بربست و به لقای حق شتافت.
پیكر پاك ایشان روی دستهای هزاران مشتاق و ارادتمند و با حضور علمای طراز اول و نمایندگان رهبری و مراجع و مسئولان مملكتی تشییع گردید. مقام معظم رهبری، رئیس جمهور، رئیس مجلس، رئیس قوه قضاییه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، طی پیامهایی درگذشت این عالم ربانی را تسلیت گفتند.
مقام معظم رهبری در پیام تسلیت خود، آیت الله مروارید را عالم ربانی جلیل القدر و عبدصالحی نامیدند كه عمر پربركت خود را یكسره با پرهیزگاری و صلاح و سداد گذرانید و در طول سالیان متمادی با رفتار و منش علمی و عملی خویش چهره ای نورانی و فراموش نشدنی از خود در خاطره همه كسانی كه با ایشان آشنا بودند باقی گذاشتند.
منبع: سایت تبیان