نگاهی به ششم و هفتم تیر 1360، از دریچۀ مطبوعات

این بار خواستیم این وقایع را از دریچۀ مطبوعات روز در آن تاریخ ببینیم. به سراغ مرکز اسناد و مطبوعات آستان‌قدس‌رضوی رفتیم: بزرگترین آرشیو مطبوعات شرق کشور. ابراهیم حافظی، کارشناس فهرست‌نویسی و چکیده‌نویسی مطبوعات آستان‌قدس، از وجود 33هزار و 250 عنوان مطبوعات در این مرکز می‌گوید که این تعداد شامل بیش از 2میلیون نسخه است و آن‌طور که او می‌گوید حدود 4هزار عنوان از این نشریات پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و افزون بر 29هزار عنوان پس از پیروی انقلاب منتشر شده است. به سراغ آرشیو عریض و طویل مطبوعات آستان قدس می‌رویم و تاریخ را با روزنامه‌های آن روز مرور می‌کنیم.

روزنامه‌ها از ششم تیر می‌گویند
«حجت‌الاسلام خامنه‌ای در خانۀ خدا مورد سوء قصد قرار گرفت» و «شعار دیروز مردم پس از سوء‌قصد: حزب‌الله می‌میرد سازش نمی‌پذیرد» از مهم‌ترین تیترهای روزنامۀ جمهوری اسلامی در هفت تیر 1360 است و روزنامۀ کیهان نیز با تیتری درشت از «آخرین خبر از وضع جسمانی و ترور امام جمعه تهران در مسجد ابوذر» به این موضوع پرداخته است. روزنامۀ اطلاعات نیز با تیتر «توطئه خائنانۀ "جبهۀ متحد ضد انقلاب" عقیم ماند» به شرح جزئیات این حادثه پرداخته است. در این گزارش به نقل از پزشک حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای چندمین بار از مردم خواسته شده به بیمارستان مراجعه نکنند که این امر باعث کندی کارها و مزاحمت برای بیمار می‌شود. در بخشی از این گزارش نیز دربارۀ لحظۀ پس از حادثه به نقل از یکی از مسئولان مسجد آمده است: «در داخل ضبط صوت منفجر شده روی تکه کاغذی نوشته شده بود: "اولین عیدی از گروه فرقان"»

دومین عیدی شیطانی گروه فرقان
اخبار روزنامه‌های سال 60 آرشیو مطبوعات آستان‌قدس‌رضوی اعلام می‌کند که دومین عیدی به سبک گروه فرقان تنها یک روز پس از حادثۀ اول، در هفتم تیرماه سال 60 به مردم داده شد. روزنامۀ کیهان با چاپ فوق‌العاده و اختصاص یک صفحۀ تمام در چاپ نهم تیرماه خود با تیترهای گوناگون و چاپ تصاویر شهدای حزب جمهوری اسلامی، به این موضوع پرداخته است. «72 یار خمینی به 72 یار حسین پیوستند»، «امام: ما با اینطور کارهای بچه‌گانه از صحنه خارج نمی‌شویم»، «شعار حزب‌الله: نه سازش نه تسلیم نبرد با آمریکا» و «امام: همه در صحنه باشند لکن آرامش را حفظ کنند» از تیترهایی است که روزنامۀ کیهان 9تیر1360 به آنها پرداخته است.
«ایادی آمریکا بزرگترین جنایت تاریخ انقلاب را مرتکب شدند»، «شعار دیروز مردم: بهشتی!... بهشتی!... راهت ادامه دارد»، «پیام محمدعلی رجائی؛ نخست‌وزیر: برادر! خواهر! همچنان که تو فرمان داده‌ای ما تسلیم نمی‌شویم» و «نگاهی به زندگینامۀ گروهی از شهدای فاجعۀ بزرگ» از تیترهای روزنامه‌های کیهان، اطلاعات و جمهوری اسلامی در آن روزهاست.
همچنین پیام شهید رجایی در روزنامۀ نهم تیرماه همان سال در روزنامۀ جمهوری اسلامی با تیتر «پیام برادر محمدعلی رجائی نخست وزیر بمناسبت فاجعۀ پریشب» از خبرهای جالب توجه در این روزنامه است. در بخشی از این پیام آمده است: «بدین وسیله به اطلاع شما ملت مبارز و همیشه بیدار می‌رساند که با اتکا به نیروی عظیم خداوندی ضمن حفظ آرامش و جلوگیری از بروز تشنج حضور خود را در صحنه حفظ نموده و برای کشف جرائم با مراقبت کامل حرکات عناصر مشکوک را زیر نظر گرفته و در اسرع وقت به دادستانی یا کمیته‌ها و یا واحدهای سپاه و بسیج گزارش نموده و منتطر اعلامیه‌های بعدی باشید.»

اخبار این روزنامه‌ها و تیرهای ریز و درشت آن از هیاهوی آن روزها خبر می‌دهد. از سوء قصد به جان امام جمعه وقت تهران می‌گوید که یکی از ارکان انقلاب است، هنوز یک روز از آن خبر نگذشته، شهادت مظلومانۀ 72 تن از اعضای حزب جمهوری اسلامی را تیتر می‌کند. هم‌زمان در گوشه و کنار روزنامه از وقایع جنگ می‌گوید و در کنار آنها از خیانت‌های بنی‌صدر نیز پرده‌برداری می‌کند. مطبوعات را که ورق می‌زنی گویی در وسط میدان قرار گرفتی و از هر طرف خبرهایی دورت را گرفته‌اند که هر کدامشان به تنهایی وزنه‌ای سنگین در تاریخ است. تیر 1360 در تاریخ ثبت شد. چه کار دشواری بوده است روزنامه‌نگاری در آن روزهای پر هیاهو!