کتاب العین (مختصر-)

کتابشناسی:کتاب«العین»خلیل بن احمد فراهیدی(100-175ق)به عنوان اولین لغت نامه کامل و مدون در زبان عربی است. وی برای تدوین کتاب ترتیب خاصی را لحاظ کرده،یعنی به ترتیب از حروف حلقی شروع کرده و در ادامه به حروف شفهی رسیده، در نتیجه اولین حرف آن «عین» (یعنی دلیل نامگذاری کتاب به العین)، و آخرین آن حرف«میم» است.
کتاب حاضر به لحاظ ترتیب مطالب با معجم های امروزی متفاوت است  لذا در چاپ های جدید این کتاب را به سبک متداول معاجم امروزی مرتب کرده اند. نسخه حاضر فاقدمقدمه زبیدی است و جزء اول آن در وزارة الدولة المكلفة بالشؤون الاسلامية رباط(مغرب) توسط علال الفارسي و محمد بن تاويت الطنجي در80 صفحه به چاپ رسیده است.
آغاز: «بسمله. حمدله. والصلوة. كلام العرب مبني علي اربعة انحا الثنائي و الثلاثي والرباعي و الخماسي... هن الکلمة و الحروف اصلیة...»
 انجام: «... و اياة للشمس ضوءها تم كتاب الالف و الواو و اليا و هو آخر كلام العرب. و له الحمد و هو
حسبنا تم مختصر كتاب العين بحمدالله و منه وصلي الله علي محمد النبي و آله و سلم اي... و فرغ منه في شهر ربيع الآخر من سنة ثلث و ثمانين و ثلثمايه.»
نسخه شناسی: خط نسخ کهن20تا23سطری، کاغذ: نخودی آهار مهره، تاریخ تحریر: ربیع الاخر383، 243برگ 3/21×16، فواصل بین جملات دوائر ریزسرخ رنگ،یادداشت «تملک علی بن المغربی سنه 661»،« ... ملک الحقیر عبدالسلام بن احمد عفی عنهما»،«کان بطل – لمحمد بن عبدالرحمن بن یعقوب بن حمید والحسن و الحسین ابنی محمد بن عبدالرحمن»، «فصار بطل – لابی الفرج محمد بن  الفضل بن محمد بن سعید نفعه الله به تملکه المظفربن منصور الطبیب...بمدینة السلم حماها الله سنه 649.»، «صاحب هذا الکتاب محمد بن موسی متّع له»، «الحمدلله شکرا فی نوبة العبد الضعیف احمد بن نوفل بن احمد الحنبلی عفا الله علیهم البایع له الشیخ سالم دلّال الکتب بحماه المحروسه بتاریخ ثانی جمدی الاوّل سنه خمس و تسعین و سبعمایه.»و مطالب دیگر در ظهر برگ اول،اوراق رطوبت رسیده و بعضاً وصالی شده، جلد عنابی، وقفی مرحوم محمود بدر نیابت تولیت وقت در فروردین .