از قدیمی‌ترین صندوق‌پوش مرقد مطهر رضوی رونمایی شد
به گزارش گنجینۀ رضوی، قدیمی‌ترین صندوق‌پوش مرقد مطهر امام رضا(ع) با عنوان «صندوق‌پوش زربفت حاجی اسوار لاهیجی» از جنس ابریشم و گلابتون به قدمت سال 952 قمری موجود در گنجینۀ رضوی، در پنجاه‌و‌هشتمین برنامۀ «سهشنبههای فرهنگی آستان قدس رضوی» رونمایی شد.
رئیس گروه مطالعات و معرفی آثار موزۀ آستان قدس رضوی با بیان این‌که به گفتۀ برخی مورخان پس از دفن حضرت رضا(ع)، روی قبر مبارک ایشان علامت و صندوقی گذاشته شده است و برخی دیگر زمان ساخت و نصب صندوق را حدود سال 500 قمری می‌دانند توضیح داد: این صندوق از سده‌های گذشته تاکنون دارای پوشش‌هایی پارچه‌ای بوده که صندوق مرقد مطهر را می‌پوشانده و به دو شکل حجم‌دار (مکعب‌مستطیل) و مستطیل‌شکل است.
وی با بیان این‌که این اثر در زمرۀ دستبافتههای نفیس دورۀ اسلامی در ایران و جهان، محسوب میشود تصریح کرد: ویژگی مهم این دست‌بافت این است که ابعاد آن نشانگر اندازه‌های صندوق مرقد مطهر حضرت رضا(ع) است و وجود کتیبۀ مشخصات واقف و بافنده و محل بافت و تاریخ اثر، بر ارزش آن افزوده است.
حشمت کفیلی ابعاد این صندوق را 150*120*220 سانتی‌متر اعلام کرد و افزود: این شیء نفیس با عنوان «صندوق‌پوش زربفت حاجی اسوار لاهیجی» در تاریخ 952 هجری قمری برابر با 924 خورشیدی (کبیسه) و 1554 میلادی به دست «میرنظام کاشانی» با رنگ‌های گیاهی و طرح و نقش محرماتی کتیبه‌دار در رشت بافته شده و به همت «حاجی اسوار لاهیجی» وقف روضۀ رضوی شده است.
وی تصریح کرد: این صندوق‌پوش از جنس زری اطلسی که نوعی پارچۀ زربفت است، به‌شکل مکعب‌مستطیل و دارای دو قطعه بافته شده که قطعۀ اول مستطیل سقف به ابعاد 120*220 سانتی‌متر و قطعۀ دوم مستطیلی به ابعاد 635 *120 سانتی‌متر است.
کفیلی دربارۀ جزئیات بافت این صندوق‌پوش اضافه کرد: دارای حاشیه و کتیبه با طرح محرماتی است. در هر دو ردیف حاشیه‌ها، سوره مبارکۀ فتح به خط ثلث و نقوش گیاهی، پرنده، گل‌های ختایی و اسلیمی در رنگ‌های مختلف در حاشیۀ آن به چشم می‌خورد.
وی ادامه داد: نوارهای عمودی محرماتی آن، در رنگ‌های قرمز، مشکی، آبی الماسی، نباتی، طلایی و سبز روشن است که در آن‌ها نقوش گیاهی و حرکات اسلیمی و کتیبه‌ها و دعای نادعلی به‌صورت بازوبندی بارنگ‌های متفاوت قرمز، مشکی، سبز، آبی و طلایی بافته شده است.
کفیلی به نام بانی اثر که در کتیبه‌ای شعری در بخشی از صندوق‌پوش به شکل دو مصرع و به‌صورت عمودی با کلمات زیر هم بافته شده اشاره کرد که چنین آمده است: «کرده است این تحفه نظر مرقد شاه جهان/کالجار حاجی اسوار از دیار لاهیجان».
وی ضمن اشاره به بافت کتیبه‌های اسماء متبرکه «یاالله»، «یامحمد» و «یاعلی» در حاشیه‌های لبۀ اثر خاطرنشان کرد: ابریشم به‌کاررفته در آن، با رنگ‌های طبیعی، گیاهی و معدنی رنگ‌آمیزی شده و گلابتون آن، زرّین و سیمین است. آستر صندوق‌پوش ابریشمی، بنفش ارغوانی و فن بافت، کج‌راه است. دورتادور محل اتصال دو قطعه صندوق‌پوش هم با قیطانی زیبا با مغز ابریشمی مشکی تزیین‌شده و پوشش گلابتونی روی ابریشم تابیده شده است.
شایان ذکر است، در ابتدای این نشست از هفت رویداد مهم فرهنگی سازمان کتابخانه‌های آستان قدس رضوی که به مناسبت دهۀ کرامت تدارک دیده شده بود، رونمایی شد. همچنین رونمایی از منشورات سایر مؤسسات وابسته به آستان قدس بخشی دیگر از این مراسم بود.
گفتنی است که قرار بود این مراسم با حضور تولیت معزز آستان قدس رضوی به صورت حضوری و عمومی برگزار شود که به دلیل وضعیت کرونایی مشهد، مراسم عمومی لغو و رونمایی به صورت محدود با حضور رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، حجت‌الإسلام مهدوی‌مهر و مدیران ارشد سازمان کتابخانه‌های آستان قدس رضوی برگزار شد.
این مراسم از طریق سایت کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی به آدرس https://digital.aqr.ir/ و درگاه اینترنتی موزه آستان قدس به آدرس https://museum.razavi.ir/ قابل مشاهده است.