مراسم عرفه و قربان در حرم رضوی به روایت اسناد

به گزارش گنجینۀ رضوی، کارشناس و مسئول امور نمایه‌سازی مرکز اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان‌‌ قدس‌‌ رضوی، از وجود مجموعه‌ای از اسناد مکتوب با موضوع عرفه و عید قربان در آرشیو مدیریت امور اسناد و مطبوعات این سازمان خبر داد که از دل این اسناد، می‌توان چگونگی برگزاری مراسم عرفه و عید قربان را در حرم مطهر رضوی در گذشته‌های دور دریافت.
اعظم نظرکرده به قدیمی‌ترین سند روز عرفه اشاره کرد و افزود: این سند تاریخی، به سال ۱۱۶۰ قمری در دورۀ افشاریه است که در آن، خرج سوخت قنادیل روشن در صحن مقدس عتیق و گلدسته‌های دورِ سقاخانه در شب عرفه و عید قربان، محاسبه و پرداخت شده است.
کارشناس مرکز اسناد این سازمان با بیان این‌که مراقبت در امر روشنایی یکی از وظایف خادمان بوده است و آن‌ها از محل موقوفۀ روشنایی، حقوق و مزایا دریافت می‌کردند گفت: یکی از موارد مراقبت این خادمان، روشن نگه‌داشتن شمع‌ها تا صبح شب عرفه بوده است.
وی ادامه داد: در برخی اسناد، هزینه‌ای که به چراغچیان مأمور در شب‌های عرفه، عید قربان و نیمۀ رجب و شعبان ۱۱۶۰ قمری اختصاص یافته است تا قندیل‌های صحن عتیق و گلدسته‌ها را تا صبح روشن نگه‌ دارند، ۱۸ تومان و 2هزار و ۵۰۰ دینار ذکر شده است.
نظرکرده اضافه کرد: در یکی از این اسناد، جهت خرید موم، پیه گداخته و شمع برای روشنایی شب عید اضحی(قربان) و شب عرفۀ سال ۱۱۷۶ قمری، ۲۸ تومان و 7 هزار و ۵۸۰ دینار به حسین ابواب‌جمع‌دار تحویل شده است.
وی در پایان بیان کرد: تنها در دو سند که قدمت آن‌ها به سال ۱۱۷۳ قمری و دورۀ افشاریه برمی‌گردد، از شب عید قربان در کنار یادآوری شب عرفه، با عنوان «عید طواف» نام برده شده است و در این دو سند، به پرداخت مواجب به مؤذّنان در شب عرفه و شب عید طواف اشاره شده است.