27 شهریور/ روز شعر و ادب فارسی- روز بزرگداشت

شهریار دوران کودکی را در روستای- قیش‌قورشاق- و روستای- خشگناب- در بخش تیکمه‌داش شهرستان بستان‌آباد در شرق استان آذربایجان شرقی سپری نمود. پدرش حاج میرآقا بهجت تبریزی نام داشت که در تبریز وکیل بود. پس از پایان سیکل اول متوسطه در تبریز، در سال 1300 برای ادامه تحصیل از تبریز عازم تهران شد و در مدرسه دارالفنون تا سال 1303 و پس از آن در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد. حدود شش ماه پیش از گرفتن مدرک دکتری به علت شکست عشقی و ناراحتی خیال و پیش‌آمدهای دیگر ترک تحصیل کرد. پس از سفری چهار ساله به خراسان برای کار در اداره ثبت اسناد مشهد و نیشابور، شهریار به تهران بازگشت. در سال 1313 که شهریار در خراسان بود، پدرش حاج میرآقا خشگنابی درگذشت.
 او در سال 1315 در بانک کشاورزی استخدام و پس از مدتی به تبریز منتقل شد. دانشگاه تبریز شهریار را یکی از پاسداران شعر و ادب میهن خواند و عنوان دکترای افتخاری دانشکده ادبیات تبریز را نیز به وی اعطا نمود.
شهریار اولین دفتر شعر خود را در سال 1308 با مقدمه ملک الشعراء بهار، سعید نفیسی و پژمان بختیاری منتشر کرد. بسیاری از اشعار او به فارسی و ترکی آذربایجانی جزء آثار ماندگار این زبانهاست. در سال‌های1329 تا 1330 اثر مشهور خود- حیدربابایه سلام- را می‌سراید. مهمترین اثر شهریار منظومه حیدربابایه سلام( سلام به حیدربابا) است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده است. گفته می‌شود که منظومه حیدربابا به 90 درصد از زبان‌های اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ترجمه و منتشر شده است. در تیر 1331 مادرش درمی‌گذرد. در مرداد 1332 به تبریز آمده و با یکی از بستگان خود به نام(( عزیزه عمید خالقی)) ازدواج می‌کند.
گفته می‌شود شهریار دانشجوی سال آخر رشته پزشکی بود که عاشق دختری شد. پس از مدتی خواستگاری نیز از سوی دربار برای دختر پیدا می‌شود. گویا خانواده دختر با توجه به وضع مالی محمد حسین تصمیم می‌گیرند که دختر خود را به خواستگار مرفه‌تر بدهند. این شکست عشقی بر شهریار بسیار گران آمد و با این که فقط یک سال به پایان دوره 7 ساله رشته پزشکی مانده بود، ترک تحصیل کرد. شهریار بعد از این شکست عشقی که منجر به ترک تحصیل وی می‌شود، به صورت جدی به شعر روی می‌آورد و منظومه‌های بسیاری را می‌سراید. غم عشق حتی باعث مریضی و بستری شدن وی در بیمارستان می‌شود. ماجرای بیماری شهریار به گوش دختر می‌رسد و به عیادت محمد حسین در بیمارستان می‌رود. شهریار پس از این دیدار، شعری را در بستر می‌سراید. این شعر بعدها با صدای غلامحسین بنان به صورت آواز درآمد.
شهریار این تخلص را از تفالی به دیوان حافظ گرفت و شهریار در تلفظ اصلی شهردار و لقب حاکمان بوده است. شهریار در سرودن انواع گونه‌های شعر فارسی- مانند قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی- تبحر داشته است. از جمله غزل‌های معروف او می‌توان به(( علی ای همای رحمت)) و(( آمدی جانم به قربانت)) اشاره کرد. شهریار نسبت به علی‌بن ابیطالب ارادتی ویژه داشت و همچنین شیفتگی بسیاری نسبت به حافظ داشته است. گفته شده که شهاب الدین مرعشی نجفی از فقهای شیعه درست در لحظه سرودن شعر( علی ای همای رحمت) توسط شهریار در خواب آن را شنیده است.
شهریار پس از انقلاب 1357 شعرهایی در مدح نظام جمهوری اسلامی و مسئولین آن- از جمله روح الله خمینی، سید علی خامنه‌ای و اکبر هاشمی رفسنجانی- سرود. وی در روزهای آخر عمر به دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری شد و پس از مرگ در 27 شهریور 1367 بنا به وصیت خود در مقبره الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
منبع: مشاهير ايران زمين/ به‌کوشش امير بهنام.- تهران: پاسارگاد، ‎۱۳۹۵.