معرفی یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های چاپ سربی باهدف آموزش زبان فارسی به کودکان در شبه‌قاره هند از مجموعه کتاب‌های درسی قدیم آستان قدس رضوی به بهانه شروع سال تحصیلی1399

دستور نویسی زبان فارسی در شبه قاره هند از قرن یازدهم هجری آغاز می‌گردد و نخستین کسی که دستور زبان فارسی را به‌صورت مستقل نوشته صاحب کتاب « اصول فارسی» به نام عبدالصمد زنده طاهر ملتانی است.
همچنین از کهن‌ترین کتاب‌های دستور زبان فارسی که در شبه قاره هند نوشته شده می‌توان به دیباچۀ فرهنگ جهانگیری، رساله عبدالواسع، کثیر الفوائد، گلزار دانش، نوادر المصادر، میزان فارسی، مفتاح فارسی و ... اشاره کرد.
اما  برخی از کتاب‌های دستور زبان فارسی شبه قاره هند که در قرن سیزدهم نوشته شده عبارت‌اند از: زبدۀ القواعد، مجمع الفوائد، قوانین زبان فارسی،گلبن اکبر، بحرالفوائد، قواعد فارسی، دستور فارسی، مصباح المبتدی.
کتاب فوائد المبتدي از قدیمی‌ترین کتاب‌های چاپ سربی به زبان فارسی است که در شهر کلکته در سال 1825 میلادی به طبع رسیده است. درواقع این اثر 8 سال قبل از اینکه اولین کتاب چاپ سربی در دارالخلافه تبریز چاپ شود با هدف آموزش دستور زبان فارسی برای کودکان، مشابه کتاب‌های تبصرۀ الاطفال، تعلیم نامه، مفید الصبیان، هدایت الصبیان در شبه قاره هند چاپ و منتشر شده است.
کتاب کامل و بی‌نقصی است در اندازه (13*21) که هر صفحه 12 سطر دارد. این کتاب نفیس و منحصر به فرد و به‌صورت عطف و گوشه پارچه با مقوای سخت صحافی و تجلید شده است. نوع کاغذ آن نخودی فرنگی است. کتاب در صفحه عنوان بدین گونه معرفی شده است:
«فوائد المبتدی مشتمل بر سه حصه است:»
1.     حروف تهجی مع جملها (مفرد – متحرک - مرکب)
منظور حروف مفرد حروف الفبای فارسی است و حروف متحرک همان حروف با فتحه کسره و ضمه است. سپس هر یک از حروف الفبا را با حرفی دیگر ترکیب تا حروف تهجی مرکب را این‌گونه نمایش دهد: با – بب – بپ – بت- بث –بج - و ...
به همین ترتیب الفاظ سه تا هفت حرفی را به عنوان مثال در چندین صفحه ذکر کرده است.
در پایان این بخش جملات زیبا، سخنان بزرگان و ضرب‌المثل‌ها ذیل مدخل «پند» گردآوری شده است.
2.    رساله قواعد: مؤلف در این قسمت دستور زبان فارسی را آموزش می‌دهد و این بخش بدین گونه آغاز می‌گردد: این رساله ایست در بیان حقیقت مصدر و مشتقات آن‌که مبتدیان را از آن گریز نیست: و شامل مقدمه، چهار باب و خاتمه است.

3.    نقلیات که در واقع حکایت‌هایی است به نثر قدیم. بخش پایانی کتاب شامل 36 حکایت آموزنده و جذاب با هدف جذب مخاطب و بالا بردن انگیزه کودکان جهت یادگیری زبان فارسی است  که از متون کهن استخراج شده است.

این کتاب در مجموعه کتاب‌های درسی قدیم ( از دارالفنون تا قبل از انقلاب اسلامی) در آرشیو مخزن چاپی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی موجود است.