نسخ خطی زیارت جامعۀ کبیره در گنجینۀ رضوی

به گزارش گنجینۀ رضوی، مدیر مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیان اینکه زیارت جامعه کبیره از مشهورترین زیارات روایت‌شده از امام هادی(ع) با مضامینی عالی و بدیع است که شروح متعددی به فارسی و عربی بر آن نوشته شده است، اعلام کرد: در حال حاضر، نسخه‌های ‌متعدد خطی و چاپ سنگي از این زیارت و شرح و ترجمۀ آن، در گنجينه کتب خطي کتابخانه مرکزي آستان‌قدس‌رضوي نگهداري مي‌شود.

دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی، نسخۀ طوماری زیارت جامعۀ کبیره را یکی از این نفایس خواند و تصریح کرد: این نسخه متعلق به سال 1260 قمری و همراه با ترجمۀ فارسی است که به خط متن نسخ و ترجمه نستعلیق به قلم ابوطالب بن محمدعلی اصفهانی در 99 سطر کتابت شده است. وی به تزیینات این اثر اشاره کرد و گفت: این نسخه دارای سرلوح مزدوج است و سطربندی، جدول‌بندی و کمندکشیِ آن به زر و تحریر مشکی است. او افزود: زمینۀ دعا افشان غبار زرین شده است و جلد آن، قابلق میشن عنابی زیپ‌دار است که به دست یکی از هموطنان در سال 1390 شمسی وقف کتابخانۀ امام رضا‌(ع) شده است.

حسن‌آبادی افزود: نسخه‌ای دیگر از این زیارت، در سال 1284 قمری به قلم حسین تفرشی به خط نستعلیق هفت سطری، بر روی پوست در تهران کتابت شده است که این نسخه نیز وقفی یکی از هموطنان همدانی به کتابخانۀ رضوی است.
وی در ادامه، از نسخۀ شرح زیارت جامعه به زبان عربی نام برد و گفت: این نسخه، تصحیح و مقابله شده و شرح مفصلی بر زیارت جامعه کبیره است که شارح در آن، بین ظاهر و باطن و شریعت و حقیقت را جمع کرده است. او افزود: این شرح را احمدبن زین‌الدین احسائی به درخواست سیدحسین‌بن محمدقاسم حسینی اشکوری نگاشته و در ربیع‌الأول 1230قمری نگارش آن را به پایان رسانده است. حسن‌آبادی از محمدرضا بن محمدحسین زاوه‌ای به عنوان کاتب این اثر نام برد که در شعبان 1293 این نسخه را کتابت کرده است.
مدیر مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی همچنین به نسخه‌ای با عنوان زیارت‌نامۀ ائمه اطهار علیهم‌السلام روایت‌شده از امام هادی(ع) اشاره و خاطرنشان کرد: زبان این نسخه، عربی و فارسی است و در قرن سیزدهم به خط نسخ هفت سطری کتابت شده است.