25 اسفند/بمباران شیمیایی حلبچه به دست ارتش بعث عراق به دستور صدام (1366ش)
عراقیها از آذر سال 1361 به طور پراکنده از عوامل شیمیایی کشنده استفاده کردند. ابتدا مقدار محدودی از سولفور موستارد( عامل تاولزا) را به منظور درهم شکستن مقاومت رزمندگان ایران، در تکهای شبانه مورد استفاده قرار دادند.
در سال 1362 عراق به کاربرد جنگافزارهای شیمیایی در پیرانشهر و حوالی پنجوین مبادرت ورزید. ایران حادثه پنجوین را( جنایت جنگی) نامید و مجروحان جنگ شیمیایی به بیمارستانهای تهران اعزام شدند. در اواخر 1363 عراق به دو علت از کاربرد جنگافزارهای شیمیایی به طور موقت منصرف شد:
1- در رابطه با اعتراضهای قبلی اروپا
2- علنی شدن ابعاد گسترده کاربرد این جنگافزارها در جنگ با ایران
استفاده از جنگافزارهای شیمیایی در بعد وسیع، توسط عراق از اوایل زمستان 1364 که رزمندگان ایران با عملیات گسترده آفندی خود توانستند شهر فاو را تصرف نماید، به طور مجدد آغاز شد.
در اوایل سال 1366 عراق بار دیگر از جنگافزارهای شیمیایی به طور انبوه در جبهه مرکزی سومار استفاده کرد. پس از عملیات والفجر 8 نیروهای عراقی به قدری از مواد سمی شیمیایی استفاده کردند که تا آن زمان با چنین بعد گستردهای نظیر و سابقه نداشت. حدود هفت هزار گلوله توپ و خمپاره حاوی مواد سمی، علیه مواضع نیروهای ایران شلیک شد. ظرف 2 روز هواپیماهای عراقی به طور مداوم بیش از هزار بمب شیمیایی در صحنه عملیات فرو ریختند و عراق متجاوز از 3 تهاجم شیمیایی به هدفهای غیر نظامی در ایران انجام داد.
بمباران شیمیایی شهر مرزی سردشت، توسط عراق در هفتم تیر 1366 فجیعترین و وحشتناکترین تهاجم از این نوع بود که سبب کشته و مجروح شدن عده بسیاری از مردم غیر نظامی محلی شد. جمهوری اسلامی ایران این تهاجم را غیر انسانی اعلام کرد و شهر سردشت را نخستین شهر قربانی جنگافزارهای شیمیایی در جهان، بعد از بمباران هستهای هیروشیما نامید.
وحشیانهترین مورد استفاده در اسفند 1366 در حلبچه بوده است که وسیعترین مورد استفاده از جنگافزارهای شیمیایی از زمان جنگ جهانی اول تا کنون به شمار میرود که حداقل پنج هزار تن از مردم کرد و مسلمان این شهر را به کام مرگ فرستاد و هفت هزار تن دیگر را مجروح کرد.
منبع: روزها و رويدادهاي سال شمسي/ به کوشش موسسه اوج فرهنگ به سرپرستي محمد تقي ملبوبي؛ زير نظر دفتر امور فرهنگي وزارت کار و امور اجتماعي.- قم: برگزيده، ۱۳۸۴.