وجود نسخ خطی مهدوی در گنجینۀ رضوی

به گزارش گنجینه رضوی، مسئول امور ارزشیابی نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اعلام کرد: بیش از 750 نسخه نفیس خطی و چاپ‌سنگی با موضوع حضرت مهدی(عج) در گنجینه کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی موجود است که برخی به طور اختصاصی و برخی فصولی از آنها به حضرت صاحب‌الأمر(عج) اختصاص یافته است.
سیدمحمدرضا فاضل هاشمی از نسخۀ خطی «غیبت نعمانی» به عنوان قدیمی‌ترین اثر خطی با موضوع مهدویت در این مجموعه نام برد و تصریح کرد: این اثر در قرن چهارم قمری توسط محمدبن‌ابراهيم نعمانی تألیف شده است. وی تاریخ کتابت این نسخه را 557 قمری ذکر کرد و گفت: این نسخه به خط نسخ 15سطری در 189 برگ کتابت شده و از جهت نسخه‌شناسی فوق‌العاده نفیس ارزیابی می‌شود. او افزود: این نسخه کم‌نقطه، قدیمی و دارای چندین دستخط تملک در ‎هشت برگ اول کتاب است و با شماره م‏‎۱۷۵۴ در گنجینۀ نسخ خطی کتابخانۀ آستان قدس رضوی ثبت شده است.
فاضل هاشمی اظهار داشت: «مطالب السئول فی مناقب آل‌الرسول» به کتابت 725 قمری در توصیف ائمۀ هدی از امام علی(ع) تا حضرت مهدی(عج) یکی دیگر از آثار ارزشمند این مجموعه است که در قرن هفتم توسط محمدبن‌طلحه نصیبی تألیف شده و محمدبن‌نصرالله در سال 725 قمری آن را کتابت کرده است. وی این نسخه را نیز فوق‌العاده نفیس خواند و گفت: این اثر با شمارۀ م‏‎۱۸۳۷ در این مرکز نگهداری می‌شود.
این نسخه‌شناس در ادامه، به وجود نسخ متعدد از اثر کلامی حدیثی ابن‌طاووس به نام «الطرائف فی معرفه مذاهب الطوائف» در این مرکز اشاره و تصریح کرد: این اثر به فارسی ترجمه شده و یکی از قدیمی‌ترین نسخ آن به تاریخ کتابت 910 قمری است و این درحالی است که نسخه‌ای دیگر از این اثر ارزشمند به کتابت سال 976 قمری در سال 1145 قمری به دست نادرشاه افشار وقف کتابخانۀ حضرت شده است.
وی در ادامه از دیگر اثر ارزشمند سیدبن‌طاووس یاد کرد و افزود: «مُهَجُ الدّعَوات و مَنهَجُ العبادات» در سال 948 قمری توسط علی حکاک استرآبادی کتابت شده و نقل ادعیه و حرزها را از پیامبر اکرم(ص) شروع و به امام زمان(عج) ختم کرده است که ترجمۀ این اثر را آقا جمال خوانساری از علمای قرن 12 به فارسی ترجمه کرده و نسخۀ آستان قدس از این ترجمه نیز توسط محمدقلی کمره‌ای به سال 992 کتابت شده است.

اواضافه کرد: «کشف‌الغمه فی معرفه‌الائمه» به تاریخ کتابت 784 قمری، «عقد الدرر في اخبار المنتظر» به تاریخ کتابت 953 قمری، «البرهان في علامات المهدي آخرالزمان» به کتابت قرن 12قمری، نسخه ارزشمند از «شهاب الثاقب» تألیف فیض کاشانی در 1057 قمری و کتابت 1100 قمری و حدود 30 نسخه خطی و چاپ سنگی از کتاب «علائم ظهور» به کتابت قرن چهاردهم از دیگر نسخ ارزشمند این مجموعه است.

فاضل هاشمی به «رساله رجعت» علامه محمدباقر مجلسی که در آن، دوازده حدیث درباره امامت و ظهور حضرت قائم (عج) به نام شاه سلیمان صفوی نگاشته شده، اشاره کرد و گفت: از این اثر 15 نسخه خطی و چاپ سنگی نفیس موجود است که نسخۀ کتابت محمدابراهیم مرودشتی در سال 1239 قمری به خط نستعلیق 21سطری از آن جمله است.
او اظهار داشت: همچنین«سرمایه ایمان» عبدالرزاق لاهیجی به کتابت سال 1115 قمری، «جلاءالعیون» محمدباقر مجلسی به کتابت 1225 قمری و «تریاق فاروق» تألیف و کتابت محمدحسین بن محمدعلی شهرستانی درسال 1301 قمری از دیگر نفایس خطی این مرکز در موضوع حضرت ولی‌عصر(عج) است.
فاضل هاشمی در ادامه، به اثری با عنوان «حجج‌الرضویه» با محوریت ظهور حضرت مهدی(عج)، سن حضرت، غیبت کبری، نشانه‌های ظهور حضرت و قیام حضرت عیسی(ع) در آخرالزمان، مکان ظهور و قیام حضرت ولی عصر(عج) اشاره کرد و گفت: نسخه آستان قدس به خط نستعلیق تحریری 19 سطری بر کاغذ مشقی به قلم محمد عصار در سال 1341 تألیف، کتابت و وقف آستان مقدس حضرت رضا(ع) شده است.

این کارشناس نسخ خطی افزود: نسخه‌ای با عنوان «حجه الدامغه» به قلم هاشم بن مرتضی حسینی لاهیجی که در سال 1310 تألیف شده و در همان سال به دست محمدبن محمدباقر طباطبایی جندغی کتابت شده از دیگر نفایس موجود است که موضوع آن، نشانه‌های ظهور، احادیث درباره امام زمان(عج) و حالات آن بزرگوار، ولادت، اثبات امکان وقوع غیبت و طول عمر حضرت و... است.