کلیات جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران

مقالات دیگر به موضوعات متنوع دیگری می پردازند که برخی از آنها به نکته های قابل توجهی اشارت دارند. قدمت سفرهای دریایی بر پهنه ی خلیج فارس به سومریان می رسد و این نشان میدهد از دیرباز همگان این آبراه را با نام  خلیج فارس می شناسند. مقالات این کتاب داده ها و اطلاعات قابل توجه برای محققان ایرانی دارد و به ارائه داده ها پرداخته اند. در این مجموعه که ترجمه مقالات از پژوهشگران غیر ایرانی درباره ی ایران است به شناسایی سره از ناسره ی نظر بیگانگان با توجه و دقت در این ترجمه ها پرداخته و آگاهی ایرانیان اندیشمند از نظر بیگانگان به این سرمایه ی ملی یعنی خلیج فارس هدف می باشد و این آگاهی وظیفه ی ایرانیان دلبسته به آب و خاک و مام میهن است.
فهرست مطالب این مجموعه شامل:
خلیج فارس، اسامی آن و موار ذکر آنها در منابع پرتغالی از ژوزه مانوئل گارسیا با ترجمه ی هما الله یاری، نیروی دریایی ایران در خلیج فارس در قرن هیجدهم از ویلم فلور و ترجمه ی رجب علی کاوانی، خلیج فارس در نزهه‌المشتاق ادریسی از ابوعبدالله ادریسی و ترجمه بهرام امانی است. تجارت خلیج فارس در اواخر دوره باستان از تورج دریایی ترجمه حسین کیان راد، دیدگاه دولت عثمانی نسبت به حضور بریتانیادر عراق و خلیج فارس در دوران سلطان عبدالحمید دوم از گوهان چتینسایا و ترجمه ثریا شهسواری، مقاله سیراف اثر س.ا.بازورث/ ترجمه علی محمدطرفداری، سیراف بندری ساسانی از دیوید وایتهاوس ترجمه محمدرضا سارخانی، رامشت سیرافی بازرگان ثروتمند قرن دوازدهم میلادی/ ششم هجری از س.م.استرن/ ترجمه ابرار محقق دولت آبادی، شناسایی مناطق کشاورزی از طریق نمونه برداری از بقایای ظروف سفالین از ت.ج.ویلکینسون/ ترجمه احمد ظفری، خاراکس و کرخه از جان هانسمن ترجمه فرشید نوروزی، نام دریای اریتره از ویلفرد ه. شوف/ ترجمه مهدی حسینی تقی آبادی، اوضاع سیاسی خلیج فارس به هنگام استعمار(اشغال) پرتغال از جمال زکریا قاسم ترجمه حسن فرامرزی، پریپلوس (سفر دریایی) خلیج فارس از سر آرنولد ویلسون ترجمه سلمان قاسمیان، زوال و سقوط قدرت دریایی پرتغال از آرماندو داسیلوا ساتور نینو مونتئیرو ترجمه سلمان قاسمیان چهارده مقاله ی این کتاب با ذکر نام نویسنده و مترجم مقاله در این اثر آمده است.
فهرست نامهای اشخاص و مکانها در پایان اثر آمده است.

خليج فارس در حديث ديگران (مجموعه مقالات)
به کوشش اميرهوشنگ انوری