درآمدی بر معناشناسی شهرها و آبادی‌های ایران
دربارۀ اهمیت نام در جغرافیا همین بس که بهترین تصاویر ماهواره‌ای- که امروزه توسط ماهواره‌های پیشرفته در اختیار بشر قرار می گیرد و از مشکلات نقشه‌برداری زمینی می‌کاهد- تا زمانی که نام جغرافیایی بر مناطق مختلف آن نهاده نشده است، کاربردی ندارد و در حکم یک تابلو جلوه می‌نماید. این اسامی جغرافیایی هستند که به مکان‌های مختلف، هویت و شخصیت می‌دهند. بخشی از نام‌های مختلف جغرافیایی را اسامی آبادی‌ها تشکیل می‌دهد که دستخوش تغییرات زیادی شده‌است. شاید بتوان گفت کمتر مکانی را می‌توان یافت که در طول اعصار مختلف به یک نام شناخته شده باشد.
آنچه مسلم است این که شناخته نشدن معنا و مفهوم نام یک مکان جغرافیایی نیز، نمی تواند دلیلی بر بی‌مسمّا بودن آن باشد. بنیادهای طبیعی شهرها و روستاها، وابستگی انسان به طبیعت و آنچه در اوست، زندگی اجتماعی، فرهنگ، بینش و اعتقادات، ارتباطات اجتماعی، کنش و واکنش‌های طبیعی و انسانی، اقتصادی و ... همه و همه در نام گذاری شهرها و آبادی های ایران نقش دارند.
در کتاب «درآمدی بر معناشناسی شهرها و آبادی‌های ایران، نخست به مشکلات آوانگاری و ضبط صحیح نام‌های جغرافیایی در ایران اشاره شده و سپس ناآگاهی از معنای این نام‌ها و تغییرات مکرر اعلام جغرافیایی و وجود نام‌های مکرر در سطح کشور و همچنین فراوانی لهجه‌ها و دوگانگی یا چندگانگی نام آبادی‌ها بیان شده است. آنگاه نویسنده بر لزوم نگرشی تحقیقی در مورد نام آبادی‌های ایران تأکید و دلایل تغییر نام این آبادی‌ها را به جهت وقوع حوادث طبیعی، تصمیم حکام و فرمانروایان، توسعۀ فیزیکی شهرها و ادغام روستاها و اسکان جمعیت بیشتر در آنها، بررسی کرده است. وی در ادامه به منشأ جغرافیایی نام شهرها و روستاها اشاره کرده و تأثیر مسایل اقتصای، انسانی، اجتماعی، محصولات کشاورزی و طبیعی را در نامگذاری‌های صورت گرفته، بیان کرده و معیارهای دیگر نامگذاری‌ها را شرح داده است.
نویسنده: حمیدرضا میرمحمدی