روایات زنان در کتب حدیث شیعه
یکی از مهمترین مسئله هایی که میتواند نقش زنان را در خدمت به حدیث و نشر آن روشن سازد میزان حضور آنان در سلسله اسناد و نقل احادیث است. برای این منظور بررسی دقیق کتب روایی، تاریخی و تفسیری ضروری است، چنان که باید این بررسی در دو حوزه منابع روایی اهل سنت و شیعی صورت پذیرد.
در حوزه روایات اهل سنت این بررسیها تا حدودی انجام پذیرفته وکتبی با این انگیزه تالیف شده است.
در این رساله میکوشیم با تتبع در مهمترین مصادر حدیثی شیعه روایات زنان را استخراج کرده و با ثبت اطلاعاتی درباره آنها و تعیین موضوعات منقول در احادیث بستر تحلیل را فراهم آوریم. ابتدا لازم است چند
نکته به عنوان درآمد در تبیین حدود مسئله بیانگردد.
یک. در این جا روایت هایی را جست جو کردهایم که زنان، راوی آنها بودهاند. بدین جهت، روایتهای منقول از حضرت فاطمه (ع) که به ایشان ختم میشود، مورد بررسی و تحلیل قرارد نگرفته و ان شاء الله، در نوشتاری مستقل بدان پرداخته میشود .
دو.کتاب هایی که در این مرحله مورد جست وجو و تتبع قرارگرفته عبارتاند از: الکافی، کتاب من لا یحضره الفقیه، تهذیب الاحکام، الاستبصار، وسائل الشیعه، بحار الانوار.
در این شش کتاب با حذف موارد مکرر 430حدیث توسط زنان نقل شده است.
سه. از آن رو که گاه در یک سند چند زن راوی وجود دارد متن احادیث از این تعداد کمتراست.تعداد متون منقول توسط زنان 375 حدیث است که با شماره انگلیسی شمارش شده است.
چهار. این روایت ها را تعداد124زن روایتکرده اند،که بیشترین روایت ها از ام سلمه با 97 حدیث است. (مقدمه کتاب، ص.9- 7 )