مرقعات

عبدالرحیم هروی معروف به «عنبرین قلم» و «روشن رقم». شاعر و خطاط. اصلالت وی از هرات بود، در جوانی از خراسان به هندوستان رفت و مورد توجه عبدالرحیم‌ خان خانان واقع شد، سپس توسط خان خانان به‌ دربار جهانگیر (۱۰۱۲-۱۰۳۷ق.) معرفی شد و از آن هنگام جزء کاتبان ویژه دربار درآمد و ابتدا ملقّب به «عنبرین قلم» و سپس «روشن رقم» گردید.   

مسیب بیگ خان تکلو فرزند محمد خان شرف‌الدین اوغلی. شاعر، خوشنویس، موسیقی‌دان و از نوادگان طهماسب قلی سلطان (-948ق). وی از امیران طایفه تکلو در زمان شاه اسماعیل دوم و شاه محمد خدا بنده بود.  پدرش حاکم هرات و لله (یا للگی به وکیل تام الاختیار شاهزاده‌های نابالغ و خرد در دربار صفوی و امپراتوری عثمانی اطلاق می‌شده‌ است.) محمد میرزا بود.

سید عبدالباقی تبریزی چشتی متخلص به «صهبائی» (-1039؟ق.) شاعر، خطاط و کتیبه‌نگار دوره صفوی که در شش قلم مهارت داشت. او از احفاد قطب‌الدین مودود چشتی و در خوشنویسی از شاگردان برجسته علاءالدین تبریزی و علیرضا عباسی بوده است. وی ابتدا در بغداد ساکن بود و در مولوی خانه با مرحوم دده مصطفی ارتباط داشت. نصرآبادی از وی با نام «ملا عبدالباقی» یاد کرده و خود را شاگرد وی می‌داند.

وی همانند پدرش میرزا ابوتراب معروف به «ترابا» (شاگرد معروف میر عماد) و برادرش نورالدین محمد از فحول و خوشنویسان نستعلیق زمان شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی بوده ‌است.

سلطان محمد بن مولانا نورالله معروف به «سلطان محمد نور» یکی از نستعلیق‌ نویسان و از معروف‌ترین شاگردان سلطانعلی مشهدی است. به سبب علاقه وافری که سلطانعلی به وی داشت، وی را فرزند خود می‌خوانده است. سلطان محمد نور در دربار سلطان حسین بایقرا و در دستگاه امیر علیشیر نوایی (844-906ق.) به خوشنویسی مشغول بوده است.

از نامدارترین نستعلیق نویسان سده دهم قمری در هرات و از جمله شاگردان طراز اوّل سلطان علی مشهدی. به دلیل انبساط خاطر فراوان به وی لقب «خندان» داده‌اند. وی در دستگاه سلطان حسین بایقرا و در خدمت امیر علیشیر نوایی (844-906ق.) مشغول به کتابت بوده است.

از خوشنویسان اواخر سده دهم و اوایل سده یازدهم قمری است. او نخست به مشق و تمرین خط ثلث پرداخت و به تدریج به نوشتن نستعلیق روی آورد. او نسخ و ثلث را نزد علاء‌الدین محمد تبریزی مشهور به «علاء بیک» و نستعلیق را نزد محمد حسین تبریزی آموخت. وی به دنبال یورش عثمانی‌ها به آذربایجان و تصرف شهر تبریز، به شهر قزوین رفت و به کتابت پرداخت. پس از آنکه شاه عباس وصف خط زیبای او را شنید، آن را به دربار خود آورد.

میر محمد بن حسن حسنی سیفی قزوینی معروف به «عماد الملک» و «میر عماد». وی بدون شک نامدارترین خوشنویس قلم نستعلیق در دوران صفویه و از بزرگترین خوشنویسان تاریخ ایران است که حتی در دوران حیاتش نیز بسیار مشهور و دارای جایگاه بلندی بوده است.

میر حسین حسینی مشهور به «میر کلنگی»، از نستعلیق نویسان نیمه دوم سده دهم و اوایل سده یازدهم قمری است. از تاریخ تولد و وفات وی اطلاعی در دست نیست، اما روشن است که وی در نسف به دنیا آمده و بین سال‌های 942-983ق. به امر خوشنویسی می‌پرداخته است. وی یکی از بهترین شاگردان میر علی هروی بوده است.  

میر سید احمد حسینی مشهدی از نستعلیق نویسان نامی دوران صفویه است که چون پدرش در آستان قدس به شمع ریزی مشغول بود، برخی او را دنباله‌رو شغل پدر دانسته و نامش را سید احمد شمع ریز نوشته‌اند. (بیانی، مهدی. (1366) احوال و آثار خوشنویسان 1-2/44). رفیعی مهرآبادی نیز او را مشهور به سید احمد آهو چشم می‌داند. (آغداشلو، آیدین.

خواجه محمود بن اسحاق شهابی یا مولانا محمود اسحاق سیاوشانی (محمود سیاوشانی) فرزند خواجه اسحاق شهابی از قریه سیاوشان دار السلطنه هرات است. پدرش در زمان دُرمیش خان شاملو، کلانتر هرات بود. عبیدالله ازبک پس از فتح هرات در سال 935ق. خواجه اسحاق را همراه با خانواده به بخارا برد و بدین ترتیب محمود در بخارا سکنی گزید و در آنجا با میرعلی به تمرین و مشق پرداخت.

یاری هروی از خوشنویسان چیره دست نستعلیق سده دهم هجری است که از زمان درست تولد و وفات او در منابع و مآخذ آن دوران نشانی در دست نیست. البته به ضبط هدایت‌الله سپهر در «تذکره خوشنویسان» وی در سال 980ق.

میر علی سادات حسینی هروی معروف به «میر علی هروی» و «میر جان» و ملقب به «کاتب سلطانی» از اساتید بزرگ نستعلیق و ازخوشنویسان قرن دهم هجری است. از تاریخ تولد وی در هیچ یک از منابع یاد نشده است. او از سادات حسینی هرات بود و چون در مشهد زندگی کرده است، او را مشهدی نیز گفته‌اند. میر علی در شهر هرات به فراگیری هنر مشغول شد و در همان جا به خوشنویسی و احکام کتابت پرداخت.

نظام‌الدین سلطانی معروف به سلطان‌علی مشهدی ملقب به «سلطان الخطاطین» از خوشنویسان ایرانی و از معروفترین نستعلیق‌نویسان قرن نهم و دهم  هجری قمری است. وی در سال 841ق. در شهر مشهد به دنیا آمد. در هفت سالگی پدرش را از دست داد و تحت حمایت مادر قرار گرفت. او در زادگاهش به فراگیری و تمرین خوشنویسی پرداخت. استادش «اظهر تبریزی»، یکی از استادان به نام آن دوران بود.