بیانیه هیئت داوران سیزدهمین جشنوارۀ بین‌المللی کتاب سال رضوی منتشر شد
ستایش و سپاس، مخصوص خدای حکیم و آگاهی است که هر آنچه در آسمان‌ها و زمین است، همه ملک اوست. و درود بر پیامبر اُمّی صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم که کتاب وحی الهی، معجزۀ جاودانۀ اوست. و صلوات بر خاندان پاک او که مفسّران بی‌عیب و خطای کتاب خداوند، و تبیین‌گران سنّت فرستادۀ حق هستند.
پیشانی خشوع و شکر بر زمین قدسیِ حریم عالِم آل محمد علیهم‌السلام در برابر خداوند می‌ساییم که توفیق داد سیزدهمین جشنوارۀ بین‌المللی کتاب سال رضوی را تا این مرحله همراهی کنیم. قافلۀ این جشنواره در حالی سیزدهمین منزل خود را پشت سر می‌گذارد که به اتقان، نظم و استحکام ویژه‌ای دست یافته‌است.
در این دوره از این رقابت بزرگ علمی، 410 اثر به دبیرخانه رسید که از این میان، 382 عنوان کتاب چاپی، 11 عنوان پایان‌نامه، 12 عنوان کتاب گویا و 5 عنوان نمایشنامه و فیلمنامۀ چاپ‌نشده است. همچنین حدود 120 اثر از این آثار، از تولیدات مؤسّسه‌ها و انتشارات وابسته به آستان قدس رضوی است و بقیۀ آثار را دیگر ناشران و مؤسّسه‌های داخل و خارج کشور تولید کرده‌اند.
از نظر موضوعی نیز 180 اثر مربوط به امام علی بن موسی‌الرضا علیه‌السلام، 60 اثر مربوط به خاندان آن حضرت (امام موسی بن جعفر علیه‌السلام، ائمۀ ابن الرضا، امام محمد بن علی الجواد، امام علی بن محمد الهادی و امام حسن عسکری علیهم‌السلام و همچنین مادر، خواهران و برادران حضرت رضا علیه‌السلام)، 75 اثر مربوط به امام مهدی عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و موضوع مهدویّت، 12 اثر مربوط به حرم مطهّر و اماکن متبرّکۀ آستان قدس رضوی، 20 اثر مربوط به حوزۀ زیارت و 63 اثر نیز غیرِمرتبط با موضوع جشنواره بوده‌است.
در این دوره از جشنواره، آثار رسیده در پنج مرحله ارزیابی شد. در مرحلۀ نخست، آثار از حیث تطابق موضوعی و داشتن شاخص‌های اوّلیه، بررسی و غربالگری شد و 199 اثر به مرحلۀ دوم راه یافت. در مرحلۀ دوم، هر یک از آثار راه‌یافته به این مرحله را یکی از داوران تخصّصیِ بخش مربوطه ارزیابی کرد و در صورت کسب نمرۀ مناسب، در مرحلۀ سوم، داور تخصّصی دوم و در پاره‌ای از موارد، داور تخصّصی سوم نیز آن اثر را ارزیابی کرد. پس از آن، در مرحلۀ چهارم، جلسه‌های تخصّصی هیئت داوران تشکیل شد و داوران هر بخش در خصوص آثار برتر بخش مربوطه به رایزنی و تبادل نظر پرداختند. در مرحلۀ پنجم نیز آثار برگزیده در هیئت علمی بررسی شد و 37 اثر برای دست‌یابی به رتبه‌های برتر، رأی هیئت علمی را به دست آوردند.
هیئت داوران و هیئت علمی جشنواره، مراتب ذیل را در خصوص سیزدهمین جشنواره متذکّر می‌شود. امید است که پژوهشگران و مؤسّسه‌های پژوهشی، بذل عنایت ویژه‌ای بنمایند.
1) کتاب‌های دینی متناسب با وضعیّت فعلی جامعۀ جهانی و جریانات فکری در سطح ملّی بسیار اندک است. لازم است که به سیرۀ اجتماعی امامان هُدی علیهم‌السلام، توجّه ویژه‌ای مبذول شود و به تبیین معارف دینی و دفع شبهه‌ها پرداخته شود؛ همان‌گونه که مقام معظّم رهبری، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای مُدَّظلّه‌العالی فرمودند: «مقولۀ دیگری که ما در آن کم‌کاری داریم که شاید باورکردنی هم نباشد، کتاب‌های دینی است. مثل این‌که ما روی کتاب‌های دینی و مسائل اسلامی متأسفانه کم کار می‌کنیم. این متون اسلامی، بسیار ارزشمند است. ما به کتاب‌هایی در ردیف کتاب‌های شهیدمطهّری احتیاج داریم که مسائل اساسی اسلام را با یک بینش صائب و به دور از کج‌رَوی و افراط و تفریط، با زبانی قابلِ‌فهم برای قشرهای متوسّط جامعه ـ که نه دانشمندان و نه اندیشمندن را ملاک می‌گیریم، نه سطوح خیلی پایین‌تر را ـ ... تبیین کند». در این میان، علاوه بر محتوا به قالب‌ها نیز باید توجّه شود و در زمینۀ کتاب‌های دیجیتال و گویا، تلاشی مضاعف صورت گیرد.
2) با توجّه به نقش معارف اسلامی، به‌ویژه موضوع مهدویّت و همچنین سیرۀ رضوی در ایجاد تمدّن نوین اسلامی، خودسازی و جامعه‌پردازی، لازم است که به این جنبه، توجّه ویژه‌ای شود.
3) میزان آثار تولیدی دربارۀ «زیارت»، چشمگیر نیست. بسیار مطلوب است که به این موضوع توجّه ویژه‌ای شود.
4) از پژوهشگران تقاضا داریم در راستای تقویت زیارتِ بامعرفت و ایجاد تناسب میان جنبه‌های عقلانی و احساسی زیارت، ما را یاری کنند.
5) میزان آثار تولیدی دربارۀ امام رضا علیه‌السلام به سایر زبان‌ها و انتشار چنین آثاری در سایر کشورها، متناسب با نیازها نیست بلکه بسیار کم است. از یک سو، از آستان قدس رضوی به‌عنوان پرچم‌دار نشر معارف رضوی درخواست داریم در این باره بیش از پیش اهتمام کند و با تقویت جوایز پیش‌بینی‌شده در جشنوارۀ بین‌المللی کتاب سال رضوی، از جمله «جایزۀ عالم آل محمد صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم»، «جایزۀ سراج» و «جایزۀ بین‌الملل» و تبدیل این جایزه‌ها به یک برند، نهضتی را در این حوزه در جهان ایجاد کند. از سوی دیگر، آثار بسیار خوبی، به‌ویژه در حوزۀ داستان و رُمان به این جشنواره ارائه می‌شود که قابلیّت ترجمه به سایر زبان‌ها را دارد؛ حتّی بعضی از مؤسّسه‌ها پیشنهاد ترجمه و چاپ برخی از این آثار را در برخی کشورها داده‌اند که نیاز است از یک سو، صاحبان این آثار با نگاهی غیرِتجاری و به‌منظور تبلیغ دین به این امر کمک کنند و از سوی دیگر، آستان قدس رضوی، برنامۀ ویژه‌ای را در این خصوص تعریف کند.
6) امام رضا علیه‌السلام، منادی وحدت در میان مسلمانان هستند. بسیاری از فرقه‌های اسلامی، به‌ویژه برخی از فرقه‌های متصوّفه، خود را منتسب به آن امام هُمام می‌دانند. به همین دلیل، ضرورت دارد که پژوهشگران برای تقویت وحدت مسلمانان به تبیین معارف عالم آل محمد علیه‌آلاف‌التحیّةوالثناء بپردازند و جنبه‌های گوناگون شخصیتی امام هشتم علیه‌السلام را از دیدگاه سایر مذهب‌ها، به‌ویژه متصوّفه، تشریح کنند.
7) بارگاه ملکوتی امام هشتم علیه‌السلام به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز زیارتی می‌تواند در جهان به‌خوبی معرفی شود و آثار فراوان و ارزشمندی را در توجّه سایر ملل به اهل بیت علیهم‌السلام و تقریب ادیان در پی داشته باشد. از پژوهشگران درخواست می‌کنیم که عنایت ویژه‌ای به معرفی این مرکز زیاتی به جهانیان داشته باشند و به مقولۀ زیارت در بین ادیان بپردازند.
8) شایسته است که آستان قدس رضوی به‌عنوان پرچم‌دار نشر معارف رضوی، نسبت به تأسیس «اتّحادیۀ بین‌المللی ناشران رضوی» اقدام کند و هر ساله در قالب این جشنواره، اقدام به برگزاری مجمع عمومی این اتّحادیه کند. امید است که همۀ ما از خدمت به نشر معارف اهل بیت علیهم‌السلام و نجات جاهلان از چنگال شیاطین مستکبر، به‌ویژه دستگاه دروغ‌پراکنی و شبهه‌افکنی استعمار، ذخیرۀ بزرگی برای آخرت خود به دست آوریم.
امام رضا علیه‌السلام نیز در این باره می‌فرمایند: «بهترین توشه‌ای که شخص دانشمندِ دوستدار ما برای روز فقر و نیاز و ذلّت خود ذخیره می‌کند، حمایت علمی از دوستان ناتوان ما، و نجات ایشان از چنگال دشمنان خدا و رسول او است. [در این صورت،] وقتی از قبر برخیزد، صفوف فرشتگانی را مشاهده می‌کند که از محلّ قبر تا جایگاهش در بهشت برین صف کشیده‌اند و او را با بال‌های خود بلند کرده، به عمارت مخصوصش در بهشت حمل می‌کنند».