آتش در نيستان: بررسي عنصر باستاني آتش در انديشه و اشعار مولانا/ نام مولف سهيلا ذوقي.- کرج: سرافراز، ۱۳۹۷.
شماره دیویی: 1397ذن/849م31/1فا8
موضوع این کتاب بررسی عنصر باستانی آتش در اندیشه و اشعار مولانا شاعر عارف نامی قرن هفتم هجری است. ایرانیان باستان آتش را موهبتی ایزدی می دانستند. شعلههای آتش را یادآور فروغ رحمانی می خواندند. آتشدان فروزان را در پرستشگاه به عنوان محراب می دانستند. آتش در بین زردتشتیان نماد اهورا مزدا و کانون عبادتهای روزانه آنان بود آتشگاه محل خواندن و ستودن اهورا مزدا تلقی می شد.
یکی از عناصر سازنده و بنیادی در جهان مادی که همواره نقش ارزشمندی در زندگی بشر ایفاکرده است «آتش» است. هرچه در جهان وجود دارد همگی نوعی با این عنصر مقدس در ارتباط است. آتش از دیرباز در اساطیر ایرانی جایگاه ویژه ای داشته است. زرتشت به آن جنبه ی اخلاقی و معنوی داد و آن را علامت و نشانه ی زندهای از پاکی و طهارت دانست.
با توجه به راز آفرینی و شکوهمندی ذات آتش نماد بودن آتش در اساطیر و افسانه های اقوان و ادیان گذشته و امروز، در می یابیم که این عنصر همواره با زندگی و حیات های انسان ها و مناسک و مراسم آئینی آن پیوند داشته است. مسلم است که آتش در پیشینه ی فرهنگی نیاکان ما باور اعتقادی دینی بوده است اما امروز می توان آن را نماد پیوند در فرهنگ گذشته و حال دانست. عارف ایرانی مثل مولانا این آتش را در مکتب عشق و جمال به بیان های رمزی بیان نموده و دیدار با نور را چون زرتشت در مراحل سیر و سلوک نشان داده و در شهود باطنی به دیدار با نور رسیده است. این آتش همانی است در گفته ی مولانا چنین انعکاس یافته است «هرکه این آتش ندارد نیست باد» و این آتش در شراب معنوی و موسیقی عرفانی و جمال معشوق بروز می کند و عرفان ایرانی را یکسره به رنگ خود در می آورد.
این کتاب در سه فصل شامل: بررسی عنصر اسطوره‌ای آتش، آتش در ایران باستان و اهمیت تقدس و داوری ایزدی و بررسی نمود آتش در شعر و اندیشه مولانا گردآوری شده است.
