تاریخ ذهنیت و مطالعات شاهنامه
نویسندگان
مصطفی آرزومند نیالکل (1)و سید علی قاسم زاده(2)
1 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین - ایران
2 مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین - ایران
چکیدهتاریخ ذهنیت از روش‌های نو در تاریخ‌نگاری است که برای شناخت ذهنیت عامه و کشف روح زمانه برای رسیدن به آن‌چه «تاریخ کامل» می‌نامد، تلاش می‌کند. منابع زبانی، ادبی و هنری سرشار از اطلاعاتی است که ذهنیت ملت‌ها را می‌توان از میان آن‌ها شناخت. در این میان شاه‌کارهای ادبی، با سطح نفوذ و گستردگی زیاد در ذهنیت ملت­ها از اهمیتی ویژه‌ برخوردارند. نقش شاهنامه در تاریخ ذهنیت ایرانی و شکل­ گیری و استمرار هویت ملی، در میان آثار ادبی فارسی و هنرهای وابسته به آن کم ­نظیر است. واکاوی نشانه­ های تاریخی و فرهنگی آن موضوعی مغفول در پژوهش­های مشترک ادبی و تاریخی است و این جستار برای دست­یابی به هدف یادشده با روش توصیفی-تحلیلی به تبیین و تحلیل نشانه‌های تأثیر شاهنامه بر ذهنیت ایرانی پرداخته‌است. از نتایج تحقیق برمی­آید که با توجه به استمرار تأثیر شاهنامه بر ذهنیت ایرانی که در تاریخ ادبیات و هنر و مشرب‌های فکری قشرهای مختلف اجتماع ایرانی آشکار است، نظریۀ تاریخ ذهنیت می‌تواند در شناخت و معرفی الگوهای فکری ایرانی متأثر از شاهنامه راه‌گشا باشد.
کلیدواژه‌ها: تاریخ ذهنیت،هویت ملی،شاهنامه،حماسه ملی