معرفی کتاب فهم ادبیات اثر مایکل سی دراوت
کتاب «فهم ادبیات» مایکل سی. دراوت ترجمه مرضیه عاشوری و مقدمه و ویرایش مسعود فرهمندفر را انتشارات مروارید در سال 1400 منتشر کرد. در مقدمه کتاب فهم ادبیات آمده است:
وقتی از ادبیات حرف میزنیم، از چه حرف میزنیم؟ در صحنه دوم از پرده دوم نمایشنامه «هملت» وقتی پولونیوس از هملت میپرسد: «چه میخوانید سرورم؟» هملت که سر در کتاب دارد در پاسخ میگوید: «کلمات، کلمات، کلمات.» شاید این پاسخ کنایی هملت اندیشه ورز به پولونیوس پایهایترین تعریف ادبیات باشد؛ ادبیات (Literature) که ریشه در کلمه لاتینی Littera (به معنی کلمه، نوشته، هر آنچه مکتوب شده باشد) دارد، در معنای «عام» خود، هر گونه نوشتار را دربرمیگیرد ولی این معنا در اینجا منظور نیست. بلکه معنای «خاص» ادبیات است که مدنظر ماست، نوع خاصی از کاربرد زبان که از «تخیل» نیرو گرفته است و در نتیجه به یکنواختی و بی روحی گفتار و نوشتار عادی احساس و زندگی میبخشد.
بنابراین، سازمایه اصلی ادبیات «تخیل» است، و تخیل به واسطه فنون و صناعات ادبی وارد ادبیات میشود. البته زبان ادبی که از بیان و معانی و بدیع بهره میگیرد، گاه، هم در عرضه معنا میکوشد و هم در مخفی نگاه داشتن آن. کتاب «فهم ادبیات» در ۱۴ گفتار سامان یافته است، و هر گفتار میکوشد به زبانی ساده و روان، مفهومی مهم در فهم آثار ادبی را توضیح دهد. فهرست مطالب کتاب از قرار زیر است:
گفتار نخست: «چند پرسش مهم درباره فهم ادبیات»، گفتار دوم: «زبان»، گفتار سوم: «متن»، گفتار چهارم: «مؤلف»، گفتار پنجم: «مخاطب»، گفتار ششم: «ژانر»، گفتار هفتم: «فرمالیسم و فرم: شعر»، گفتار هشتم: «فرم، الگو و نماد: نثر»، گفتار نهم: «ادبیات و ذهن»، گفتار دهم: «پسامدرنیسم چیست و چرا از آن بد میگویند؟»، گفتار یازدهم: «سیاستهای هویتی»، گفتار دوازدهم: «فرهنگ و تولیدات فرهنگی»، گفتار سیزدهم: «آثار معیار ادبی» و گفتار چهاردهم: «وقتی از ادبیات حرف میزنیم از چه حرف میزنیم؟» پرفسور مایک سی دورات استاد زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه ویتون در ماساچوست است. او مقاله ها و کتاب های بسیاری درباره ی ادبیات آنگلوساکسون و ادبیات قرون وسطا و رنسانس نوشته است و در این کتاب می کوشد ارکان فهم درست ادبیات را به طور مفصل تشریح کند. در خلال صحبت هایش به مکاتب و جریان های اصلی در ادبیات و نقد ادبی نیز اشاره می کند و با ارائه ی نمونه های ادبی گوناگون، مطالبش را روشن تر می سازد. او همچنین از نقش مهم ادبیات در زندگی شخصی و اجتماعی سخن می گوید و ادبیات را عصاره ی اندیشه ها و احساسات جهان روا معرفی می کند.