عنوان مقاله: تحليل روابط بينامتني ملفوظات شبه قاره و مجالس
( مطالعة موردي مجالس سبعه و فوايدالفؤاد(
نویسندگان مقاله: زهره مهدوی ، محمد تقوی، منصور معتمدي
چکیده مقاله :
در قرن هفتم و هشتم هجري قمري آثـار فراوانـي در شبه قاره ( هند و پاكستان با نام « ملفوظات» در حوزة ادبيات عرفاني نگاشته شد. وجود برخي اشتراكات ميـان ايـن متون و مجالس، اين سؤال را به ذهن متبادر مي كند كه آيا ملفوظـات بـه تقليـد يـا تحت تأثير مجالس نگارش يافته اند يا آثاري متفاوت هستند؟ مجالس سبعه (629- 621 يا 642-637.ق) اثر مولوي و فوايدالفؤاد (722-703.ق) اثر خواجه نظامالدين اوليا نمونه هاي شناخته شده اي از مجالس و ملفوظات هستند كه در اين پـژوهش بـا روش توصيفي- تحليلي به بررسـي آن هـا و ويژگـي هـاي مـشابه و متمـايز هريـك ميپردازيم. اين مقايسه با توجه به نظرية بينامتنيّـت انجـام مـي شـود. فوايـدالفؤاد از منظر پيرامتنيّت تنها در نحوة تقسيم بندي نشـستهـا و نداشـتن عنـاوين داخلـي، بـا مجالس سبعه مشترك است. از لحاظ سرمتنيّت، تعلّق دو اثر به گونـة ادبـي خـاص باعث وجود برخي ويژگيهاي ساختاري و محتوايي مشترك در دو مـتن گرديـده است. از حيث ارتبـاط بـيش متنـي بـا توجـه بـه وجـود اسـناد تـاريخي، برگرفتگـي غيرمستقيم فوايدالفؤاد از مجالس سبعه، محتمل است و گشتارهاي كمّي، انگيزه اي وكيفي در فوايـدالفؤاد مـشاهده شـده اسـت . نتـايج حاصـل از ايـن پـژوهش نـشان ميدهد كه تأثيرپذيري فوايدالفؤاد از مجالس سبعه، جنبة تقليدي ندارد و بـا توجـه به مشابهت ها، ايـن اثـر و احتمـالاً سـايرملفوظـات، برد اشـتي آزاد و غيرمـستقيم از مجالس سبعه و ساير مجالس هستند.