« دوکوهه ادبیات »؛ کندوکاوی در ظرفیت‌های مغفول‌مانده ادبیات پایداری استان‌ها
برنامه تلویزیونی «دو کوهه ادبیات» به سفارش مرکز سیمرغ رسانه ملی در ۳۱ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای درباره ادبیات پایداری در استان‌ها ساخته می‌شود. هر قسمت این برنامه به یک استان اختصاص دارد. تولید این برنامه در حال حاضر پیشرفت ۷۰ درصدی دارد.
ابوالفضل محمدباقر ( تهیه‌کننده دوکوهه ادبیات ) افزود: ساخت این برنامه از آبان ۱۴۰۲ پس از تشکیل اتاق فکر متشکل از رحیم مخدومی، شهریار امنیان، مهدی کاموس، علی‌اصغر داوودآبادی و جواد کامور بخشایش آغاز شد. هدف از تشکیل این اتاق فکر هم این بود تا سیمای جنگ و سال‌های دفاع مقدس با روایتی درست و اطلاعات مستند، کامل و به‌دور از هر زیاده‌گویی و کم‌گویی بازنمایی شود.
این کارگردان و مستندساز یادآور شد: برنامه «دوکوهه ادبیات» بر اساس دغدغه و مطالبه مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه باید تولیدات حوزه دفاع مقدس به خصوص کتاب صد برابر شود؛ چراکه این حوزه و ظرفیت‌های ادبی آن در استان‌ها موردغفلت واقع شده‌است. از این رو، نسل امروز با قهرمانان و شهدا و حماسه‌های هشت سال دفاع مقدس ناآشنا هستند.
به گفته محمدباقر، در ساخت این پروژه بزرگ که حدود ۵۰۰ نفر مشارکت دارند و برای حدود ۲۵۰ نفر کارآفرینی کرده، تلاش کردیم که به ادبیات دفاع مقدس و ظرفیت‌های بالقوه و کتاب‌شده این استان‌ها در حوزه ادبیات پایداری در گفت‌وگو با نویسندگان مطرح آن‌جا بپردازیم. همچنین در این برنامه، برای نخستین‌بار به برخی از ظرفیت‌های خاموش‌مانده استان‌ها در حوزه دفاع مقدس پرداخته‌ایم، نظیر بمباران مدرسه‌ای در لرستان در جریان جنگ که در آن بیش از ۲۰۰ دانش‌آموز به شهادت رسیدند.
این کارگردان و برنامه‌ساز به خلأ آثار مکتوب درباره شهدا در استان‌ها اشاره و تصریح کرد: با توجه به اینکه حدود ۲۳۰ هزار شهید در دوران دفاع مقدس تقدیم کرده‌ایم؛ اما تنها ۲۵ هزار اثر مکتوب و دارای مجوز ارشاد درباره شهدا و دفاع مقدس در خانه کتاب و ادبیات ایران ثبت شده است؛ این یعنی که با یک خلأ بزرگ در این حوزه مواجه هستیم.
محمدباقر با تاکید بر اینکه خود از خانواده ایثارگران است و رنج‌ها و مشکلات این قشر را از نزدیک لمس کرده است، گفت: در استان خوزستان که میدان اصلی جنگ بود و حدود ۷۰ درصد شهدا در این استان به شهادت رسیده‌اند، تنها حدود ۲۷۰ عنوان کتاب به‌صورت رسمی چاپ شده یا در بوشهر که جزء استان‌های نقش‌آفرین در سال‌های جنگ و مقاومت در برابر دشمنان است و شمار قابل‌توجهی شهید داده، تنها ۲۴۱ کتاب رسماً درباره شهدا نوشته شده‌است.
وی با اشاره به اینکه تهران تنها استانی است که در مستندنگاری و مکتوب کردن زندگی شهدا و حوزه دفاع مقدس به نسبت دیگر استان‌ها کار بیشتری تولید شده‌است، افزود: البته این استان هم ۳۷ هزار شهید دارد ولی تنها ۱۴ هزار کتاب درباره شهدا ثبت شده است. این آمارها نشان می‌دهد که دفاع مقدس در حوزه کتاب راه بسیاری در پیش دارد.
محمدباقر با تاکید بر اینکه در حوزه مکتوب کردن دفاع مقدس باید مرکززدایی شود، بیان کرد: در استان‌ها باید کتاب‌های فاخر و باکیفیت درباب شهدا و خانواده‌ها و هشت سال دفاع مقدس پدید بیاید تا شهدا و نقش جوانان در دفاع از آب و خاک کشورمان در برابر رژیم بعثی و بیگانگان به خوبی برای نسل امروز معرفی و بازشناسی شود. شوربختانه به‌دلیل گسست نسلی و کم‌کاری در تولید آثار فاخر و مکتوب در حوزه دفاع مقدس، این حوزه به خوبی به این نسل امروز بازشناسی نشده‌است.
تهیه‌کننده «دوکوهه ادبیات» یادآور شد: البته صدا و سیما در زمینه مستندنگاری و برنامه‌سازی با محوریت جنگ و هشت سال دفاع مقدس بسیار فعال و مؤثر ظاهر شده‌است و در این زمینه آرشیو کامل و ارزنده‌ای را دارد که در ساخت این برنامه تلویزیونی این آرشیو بسیار به ما کمک کرده‌است. امیدوارم که در زمینه تولید محصولات مکتوب در این حوزه در استان‌ها هم با اهتمامی که شکل گرفته، اتفاقات خوبی بیفتد.
وی با اشاره به اینکه این برنامه تلویزیونی دارای چندین آیتم (بخش) است، افزود: معرفی کتاب، استودیو، سفر به شهرستان‌ها و گفت‌وگو با نویسندگان بومی و راویان جنگ، موشن‌گرافی (معرفی نویسندگان ادبیات پایداری در استان‌ها)، پادکست تصویری به زبان محلی هر استان با موضوع ادبیات پایداری، پادکست تصویری خوانش برشی از کتاب برگزیده در حوزه ادبیات پایداری هر استان، بازسازی فضاهای درگیر جنگ هشت‌ساله ایران و عراق در هر استان بر اساس برشی از کتاب و معرفی آن، موشن‌گرافی (بر اساس سؤالات، عملیات و تعداد شهدا و آثار مکتوبی که در حوزه ادبیات پایداری آن استان به‌وجود آمده)، پادکست صوتی (گفت‌وگو با فردی مطلع با نگاهی انتقادی به دلایل کم بودن آثار تولیدی در حوزه دفاع مقدس) و… بخش‌های این برنامه تلویزیونی را تشکیل می‌دهد.
محمدباقر در خصوص اینکه نویسندگان و مؤلفان حوزه دفاع مقدس را برای حضور در برنامه «دوکوهه ادبیات» چگونه شناسایی و انتخاب کرده‌اند، توضیح داد: در این زمینه از مرکز صدا و سیمای استان‌ها، معاونت فرهنگی سپاه، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و حوزه‌های هنری انقلاب اسلامی استان‌ها کمک گرفتیم که در استان بوشهر با سیدقاسم یاحسینی و سیروس فتحی، از نویسندگان ادبیات پایداری این منطقه درباره وضعیت ادبیات پایداری و آثار به‌وجودآمده و خلأهای آن گفت‌وگو میکنیم.
وی در خصوص انتخاب نام این برنامه تلویزیونی هم یادآور شد: نام این برنامه برگرفته از مینی‌دوکوهه است که در سال ۱۳۶۸، به همت مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی، از بزرگان خاطره‌پردازان حوزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی در کانکسی در باغچه حوزه هنری ایجاد شد تا رزمنده‌هایی که از جنگ برمی‌گردند، دست‌نوشته‌ها و خاطرات خود را به این دفتر که عنوان «دفتر ادبیات و هنر مقاومت» بر آن نشسته بود، برای تبدیل شدن به کتاب و اثر مکتوب به نام و قلم خودشان تحویل بدهند.
محمدباقر تأکید کرد: از این دفتر نویسندگان بزرگ و مردمی بیرون آمدند که آثار فاخری را با موضوع و محوریت جنگ پدید آوردند. این دفتر از سال ۱۳۶۸ تا اواخر سال ۱۳۷۱ فعال بود. دوکوهه هم در واقع به پادگانی اشاره داشت که رزمندگان در آن‌جا برای اعزام به جبهه‌های جنگ اعزام می‌شدند. حال نام «دوکوهه ادبیات» هم مبین این است که افراد آگاه از سراسر ایران بیایند، اطلاعات و خاطرات خود و شهدا و خانواده‌های آن را از دوران جنگ به ما ارائه و به کتاب تبدیل کنند.
وی گفت: مهم‌ترین هدف ما از ساخت برنامه، این است که تاریخ دفاع مقدس را مکتوب و به زبان امروزی برای نسل جوان بنویسیم تا آنها را آگاه کنیم. نسل امروز باید بدانند که جوانان بسیار زیادی برای دفاع از خاک این کشور بدون هیچ‌داشتی و خالصانه جنگیدند و شهید شدند. جوانان امروزی باید خاطرات این شهدا و رزمندگان و رنج‌های خانواده شاهد را بخوانند تا بدانند چه بر آنها و این سرزمین رفته است و هویت خود را به کمک این آثار و خاطرات شهدا بهتر و عمیق‌تر دریابند.
محمدباقر سپس عوامل سازنده برنامه تلویزیونی «دوکوهه ادبیات» را به این شرح معرفی کرد: کارگردان: سیدمجتبی اسدی‌پور، تهیه‌کننده و نویسنده: ابوالفضل محمدباقر، مدیر تولید: امیر قورچی، دستیار تولید: رویا بروشکی، مهسا غفاری: منشی صحنه، مدیر تصویر برداری: سید ابوالفضل اعلایی با همکاری علیرضا دهقان، مدیر صدابرداری: ایمان بازیار و جاوید خوشدل، تدوینگر: سینا اسحاقی، گرافیست و موشن‌گرافیک: ساحل خالقی‌منش، مجری برنامه: جواد کاور بخشایش، مشاور تهیه کننده در امور محتوایی: جواد کلاته و مجری طرح: موسسه رسول آفتاب.
به گزارش ایبنا؛ ابوالفضل محمدباقر. متولد سال ۱۳۵۳ و ساکن تهران است. وی دانش‌آموخته رشته مدیریت تولید و کارگردانی سینما در مقطع کارشناسی و مدیریت تولید و تغذیه ورزشی در مقطع کارشناسی ارشد است. محمدباقر حدود ۲۵ سال است که به‌عنوان تهیه‌کننده و کارگردان با صدا و سیما همکاری دارد و عمده کارهای تولیدی وی با موضوع دفاع مقدس است.
«دیده‌بان‌ها ایستاده می‌خوابند»، «بوشهر - توکیو»، «سی سال بعد بوکمال»، «حامی»، «تماشاگه بهار؛ مستند پرتره رضا رویگری»، «باور»، «راه بی‌پایان» و… از جمله آثاری است که محمدباقر کارگردانی و تولید کرده‌است. وی در حال حاضر در حال ساخت برنامه تلویزیونی «دوکوهه ادبیات» با محوریت ادبیات پایداری و آثار مکتوب تولیدشده با موضوع دفاع مقدس در استان‌هاست.
