معرفی کتاب شهر شیرین انشا اثر سیدرضا باقریان موحد
کتاب « شهر شیرین انشا» "نوآوری در کلاس نگارش" نوشته « سیدرضا باقریان موحد» توسط انتشارات کتاب طه به چاپ رسیده است.
امروزه نوشتن در زندگی بشر، مهارتی شهروندی به شمار می‌آید. از مکاتبات دوستانه، اداری و ارتباطات عادی تا نگارشهای علمی و دانشگاهی تا نگارشهای خلاق. از انتقال پیام در شبکه‌های اجتماعی تا دلنوشته و داستان. حال با این تنوع نگارش فکر کنید اگر نوشتن نبود یا اگر در نوشتن ناتوان بودید چه می‌شد؟ چگونه می‌توانستیم با دیگران، با نسل‌ها، با تمدن‌ها، با آیندگان، ارتباط برقرار کنیم؟ چالش دشواری است. فکر آن هم ممکن نیست. بخواهیم یا نه، نوشتن در تار و پود زندگی ما تنیده شده و با آن گره خورده است. می‌پرسیم: با این همه چرا برخی در نگارش ساده‌ترین موضوعات و خواسته‌های خود ناتوانند؟ این کتاب زمینه‌هایی را فراهم می‌کند تا با ساده‌ترین شکل مهارت‌های نگارشی را برای انواع نوشته‌های خلاق فراهم کند. ساده از این‌رو که شدنی و ممکن و آسان است. هر کسی می‌تواند جملاتی را تولید کند و اینکه خلاق است از آنجا که معلوم می‌شود که انبوه جملات تولیدی هر یک از زاویه‌ای به یک موضوع می‌نگرد.
این کتاب زمینه‌هایی را فراهم می‌کند تا با ساده‌ترین شکل مهارت‌های نگارشی را برای انواع نوشته‌های خلاق فراهم کند. ساده از این‌رو که شدنی و ممکن و آسان است. هر کسی می‌تواند جملاتی را تولید کند و اینکه خلاق است از آنجا که معلوم می‌شود که انبوه جملات تولیدی هر یک از زاویه‌ای به یک موضوع می‌نگرد. رویش اندیشه را در تولیدات این کتاب از زبان و قلم دانش‌آموزان می‌توان دید. در واقع این کتاب فرآیند نوشتن است. نشان می‌دهد از لحظۀ آغاز تا انجام چه فرآیندی طی شده است. حاصل کار کلاس است و از کلاس تولید شده و بازگشت آن هم به همان کلاس‌هاست. تفاوت آن با سایر کتب نگارش در همین دقیقه و لطیفه نهفته است که خالق این جملات خود دانش‌آموزان هستند. طراحی آن خلاقانه است و موضوعات خلاقانه و برانگیزاننده دارد که همگی در کلاس اتفاق افتاده است، مهارت‌محور، کوتاه و انجام‌شدنی است.
این کتاب گلچینی از تمرین‌های کلاس نگارش دبیرستان امام صادق (ع) قم (حکیم نظامی سابق)، دبیرستان فرهنگ و دانشگاه فرهنگیان قم است که برخی از آنها در خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی (از سال 1395 تا امروز) منتشر شده است. بیش از پنج‌هزار جمله و متن خلاقانۀ دانش‌آموزان و دانشجویان شهر قم در این کتاب آمده است: دوهزار جمله از دانش‌آموزان دبیرستان امام صادق (ع)، هزار جمله از دانشجویان دانشگاه فرهنگیان، هزار جمله از دانش‌آموزان دبیرستان فرهنگ و دویست جمله از دانش‌آموزان دبیرستان افق روشن. تولیدکنندۀ همۀ این جملات پر از خلاقیت و زیبایی و شگفتی، ذهن و زبان دانش‌آموزانی هستند که نگارندۀ این کتاب فقط راهنما و مشوق آنها بوده است.
یک ویژگی این کتاب، تولید روشی نوین در نگارش است؛ نگارش تک‌جمله‌ای یا جمله‌نگاری خلاق. اولین گام در نوشتن، تولید چنین جملاتی است تا به بندنویسی منجر شود. تک‌جمله‌هایی که بسیار حیرت‌آور است. جوشش و رویش اندیشه را می‌توان از این جملات دریافت. وقتی آن را با کار جمعی و در نگاه کلی می‌بینیم، حیرت‌افزا می‌شود.
از بخش‌های جالب توجه این کتاب، یکی هم زبان‌حال‌نویسی است. کاری که دانش‌آموزان به‌شدت دوست دارند و خلاقیت نشان می‌دهند؛ ذوق به خرج می‌دهند. فضایی تازه ایجاد می‌کند تا خود را در قالب شیئ یا چیزی بگذارند و روح‌شان در آن حلول کند و از آن زاویه همه چیز را ببینند.
زمینۀ جذاب دیگر کتاب، مقایسه‌نگاری و نگارش سنجشی است. وقتی قرار باشد دو چیز با هم مقایسه شود، خلاقیت ظهور می‌یابد و زمینه‌های رویش پدید می‌آید؛ به‌ویژه که آن دو چیز شلغم و مدرسه باشد!. اساساً یک تعریف خلاقیت همین است که بتوان دو چیز یا امر ناسازگار را در کنار هم آورد. گسترده‌‌نگاری زمینۀ دیگری است که در کلاس آزموده شده است.
