مقاله: اصالت روایت در برزونامه کهن 
برپایه سنجش دو روایت گورانی و فارسی

 نویسنده مقاله: آرش اکبری مفاخر
پژوهشگر ادبياتِ حماسي ایران 

پژوهشنامة ادبِ حَماسي، سالِ هجدهم، شمارة دوم )ویژه نامه(، پياپي34 ،پایيز و زمستان 1401 ،صص39-72 

چکیده
بخش کهن برزونامه از آثار شاخص ادب حماسي ایران است که دو روایت فارسي و گوراني از آن در دست است. از روایت فارسي 4 دستنویس اصلي در حدود 4200 بيت وجود دارد که عبارتند از: دستنویسهای کمبریج 829 ق، دهلي 831 ق، بایسنقری 833 ق و لنينگراد 849 ق. از روایت گوراني نيز دستنویسي به تاریخ 1345 ق در 2357 بيت موجود است. همسانيهای شگفت دو روایت فارسي و گوراني نگارنده را به سنجش دو روایت و بررسي سه فرضيه دربارة سرچشمة شکلگيری روایتها واداشته است: 1 )وجود یک منبع منثور مشترک برای هر دو روایت که به دليل فاصلة 500 سالة کتابت امکان سنجش دو روایت، منطقي و علمي به نظر نميرسد. 2 )ترجمة متن از فارسي به گوراني که با توجه به حذف ابيات شاهنامهای )حدود 2000 بيت( در ترجمة فارسي به گوراني امکانپذیر نيست.  3 )ترجمة متن از گوراني به فارسي که باتوجه به بازتاب دقيق واژگان، عبارات و مصراعهای گوراني به فارسي، برابرسازیهای واژگاني و مصراعي برای واژگان و مصراعهای گوراني از شاهنامه و افزودن مصراعها و ابيات افزوده بر متن داستان اصلي از شاهنامه منطقي به نظر ميرسد و از احتمال بيشتری برخوردار است. 

برای دسترسی به متن کامل مقاله به کتابخانه تخصصی ادبیات واقع در حرم مطهر، کتابخانه مرکزی آستان قدس طبقه منهای یک مراجعه بفرمایید.