یاد اولین بانوی تاریخ‌نگار جهان گرامی داشته شد. مستوره اردلان شاعر غزل‌سرای قرن 13 هجری قمری است که علاوه بر غزل، قصیده و مثنوی نیز در آثار او دیده می‌شود. این شاعره بلند آوازه کردستان 20 هزار بیت شعر داشته است که امروز تنها 3000 بیت از آن موجود است و مابقی آن از بین رفته است.
یاد مستوره اردلان،شاعر، نویسنده و اولین بانوی تاریخ‌نگار جهان در دانشگاه کردستان گرامی داشته شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه کردستان،در آغاز این مراسم که به همت انجمن ادبی اهورا برگزار شد، سیدمحمدجواد حسینی صدر معاون مدیر امور اجتماعی دانشگاه کردستان اظهار کرد: هر قدرتی در طول تاریخ نقاط تاریک و روشنی دارد و مستوره کردستانی یکی از نقاط روشن حکومت اردلان است.
وی افزود: کانون‌های فرهنگی هنری دانشگاه کردستان در حوزه فرهنگ کردی بسیار فعالانه عمل کرده و با اجرای برنامه‌های مختلف در قالب همایش و بزرگداشت هنرمندان «کرد»، در راستای زنده نگه داشتن یاد و نام هنرمندان فعالیت می‌کنند.
وی حمایت از این انجمن‌ها را در راستای حفظ نام بزرگان و مفاخر کردستان را وظیفه دانست و بر ادامه حمایت از فعالیت این انجمن‌ها تاکید کرد.
در ادامه این مراسم عدنان برزنجی، از فعالان حوزه زبان و ادبیات کردی مستوره را مهمترین شخصیت کرد دانست که در زمانی که محدودیت زیادی برای زنان در همه زمینه‌ها وجود داشته است، در بالاترین سطح شعر سروده و نام خود را به عنوان اولین زن تاریخ نویس جهان ثبت کرده است.
وی از نبود خیابان و یا میدانی در شهر سنندج به نام این شاعر انتقاد کرد و خواستار در نظر گرفتن مکانی مناسب برای استقرار مجسمه این شاعره در شهر سنندج، زادگاه وی شد.
برزنجی همچنین از مسئولین امور فرهنگی خواست تا برای اجرای برنامه و مجمعی برای گرامیداشت و شناساندن هر چه بیشتر این شاعره کرد برنامه‌ریزی کنند.
مستوره درخشی، پژوهشگر آثار ادبی مستوره اردلان نیز در رابطه با سبک شعری مستوره اظهار کرد: مستوره اردلان شاعر غزل‌سرای قرن 13 هجری قمری است که علاوه بر غزل، قصیده و مثنوی نیز در آثار او دیده می‌شود.این شاعره بلند آوازه کردستان 20 هزار بیت شعر داشته است که امروز تنها 3000 بیت از آن موجود است و مابقی آن از بین رفته است.
درخشی 23 درصد از غزلیات مستوره را پیرو اشعار سعدی و 13 درصد آن را پیرو حافظ دانست و عنوان کرد: شعر عاشقانه و وصف معشوق زمینی و ملموس، شعر بارز مستوره است.
ماجد مردوخ روحانی از فعالان حوزه زبان و ادبیات کردی در کردستان نیز از بی توجهی به مفاخر استان انتقاد کرد و افزود: قدردانی از شاعران و نام آوران عرصه فرهنگ و هنر در کردستان بسیار کمرنگ است و باید با برگزاری یادواره و تجلیل‌های شایسته، نام و یاد آنها برای همیشه جاودان بماند.
وی مستوره اردلان را تنها زن رساله نویس تاریخ اسلام دانست و اظهار کرد: با توجه به عظمت فعالیت مستوره اردلان در دوره‌ای که محدودیت برای زنان بسیار زیاد بوده است و با توجه به اینکه وی اولین زن تاریخ نویس کرد و از بزرگترین قصیده سرایان تاریخ ادبیات ایران است، باید برنامه‌ها و یادواره‌های شایسته‌ای برای وی در زادگاهش برگزار شود.
جمال احمدی آیین نیز در ادامه با اشاره به شرایط زندگی مستوره، وی را تنها زنی دانست که در رابطه با عشق زمینی در کمال متانت به صراحت سخن گفته است.
ماه شرف خانم فرزند ابوالحسن خان اردلان در سال 1220 در شهر سنندج به دنیا آمد. علیرغم اینکه در این دوران محدودیت‌های زیادی برای تحصیل دختران وجود داشت، ماه شرف خانم به دلیل هوش و ذکاوتش نزد پدر خود خواندن کتاب‌های گلستان و بوستان سعدی را آغاز می‌کند و به این ترتیب وارد عرصه شعر و ادبیات می‌شود و به عنوان اولین زن تاریخ نویس جهان شهرت می‌یابد.
وی در سال 1244 با خسرو خان والی، ازدواج می‌کند و در سال 1250 زندگی مشترک وی به دلیل ابتلای خسرو به طاعون پایان می‌یابد.
وی پس از مرگ خسرو خان که موجب ناکامی‌اش شده بود، تا پایان عمر خویش به مطالعه و تحقیق مشغول شده و اقدام به نوشتن کتاب‌های تاریخ الاکراد، مجمع الادبا، شرعیات و دیوان شعری می‌کند.
در سال 1263 به دلیل تسلط حکومت قاچار بر کردستان و از بین رفتن حکومت اردلان، ماه شرف خاتون متخلص به مستوره سنندج را به سمت سلیمانیه ترک می‌کند و در سال 1264 در این شهر برای همیشه با شعر و احساس و تاریخ نگاری وداع می‌کند.
