اورهان پاموک در سال ۱۹۵۲ در استانبول در یک خانواده شلوغ و پرجمعیت متولد شد. اولین رمانش را در سال ۱۹۸۲ بنام «آقای جودت و پسرانش» نوشت. این رمان در همان سال جایزهی اورهان کمال و جایزهی ملی ترکیه را از آن خود کرد.
پیش گفتار مترجم
اورهان پاموک در سال ۱۹۵۲ در استانبول در یک خانواده شلوغ و پرجمعیت متولد شد. از دوران کودکی و جوانی تا بیست سالگی با نقاشی کردن به زندگیاش ادامه میداد. در استانبول در دبیرستان و کالج آمریکاییها، درس خواند. سه سال در دانشگاه استانبول معماری خواند. بعد از سالی در دانشگاه استانبول مشغول خواندن روزنامهنگاری شد.
اورهان پاموک از ۲۳ سالگی تئاتر، معماری و روزنامهنگاری را ول کرد و تصمیم گرفت که رماننویس شود. از آن موقع به بعد دَرِ اطاقش را بست و مشغول رمان نوشتن شد. اولین رمانش را در سال ۱۹۸۲ بنام «آقای جودت و پسرانش» نوشت. این رمان در همان سال جایزهی اورهان کمال و جایزهی ملی ترکیه را از آن خود کرد. در سال ۱۹۸۳ رمانی بنام «خانهی خاموش» را نوشت و منتشر کرد. این رمان به زبان فرانسه ترجمه شد و در سال ۱۹۹۱ برندهی جایزهی Prix de la Deco – UVERTE – UROPE`E NE`I اروپا شد.
در سال ۱۹۸۵ رمان «قطعه سفید» را نوشت. این رمان دوستیهای یک بردهی ونیزی را با یک دانشمند ترک بازگو میکند. این رمان باعث شد نویسنده به شهرت جهانی برسد. اورهان پاموک در سالهای ۸۸ ـ ۱۹۸۵ در دانشگاه آمریکایی کلمبیا به عنوان استاد مدعو مشغول تدریس بوده است.
وی در سال ۱۹۹۰ رمان «کتاب سیاه» را به رشتهی تحریر کشید این کتاب در همان سال چاپ و منتشر شد. این رمان هم به زبان فرانسه و انگلیسی ترجمه شد و سال بعد جایزهی فرهنگ فرانسه را از آن خود ساخت. این رمان داستانهای عجیب و غریب و اسرار انگیز و فلاکت مردم ترکیه و ظلمهای پاشایان عثمانی را در روزگار پیشین بازگو میکند. وی در سال ۱۹۹۴م. اثرگذارترین کتاب خود به نام «زندگی جدید» را که یک داستان خوب و باارزش است نوشت. وی در سال ۱۹۹۸م. رمانی نوشت که زندگی ادبی ایشان را به کلی تغییر داد. رمان «اسم قرمزی» داستان یک نقاش ایرانی و همکارش یک نقاش ترک را در سالهای ۱۶۰۰ میلادی نشان میدهد. این رمان شکلگیری عشقها، دسیسهها و زندگی و امید و جنایت را روایت میکند. این کتاب هم جوایزی به شرح زیر برای اورهان پاموک به ارمغان آورده است.
جایزهی Prixdu Meillevr livere`tvanger از فرانسه، جایزهی Grinzane cavour از ایتالیا و جایزهی Internatiaonal Impac – Doblin از ایرلند.
از سال ۱۹۹۰ اورهان پاموک دربارهی موضوعات حقوق بشر و آزادی اندیشه در روزنامههای خارجی و ترکیه مقالاتی مینوشت. در همان سالها منتخبی از مقالات نوشته شده را در کتابی به نام «رنگهای دیگر» چاپ و منتشر کرد. در سال ۲۰۰۲ رمانی بنام «برف» نوشت. در این کتاب مباحثه و برخورد گروههایی از مردم ترکیه را از قبیل مذهبیها، ملیگراها و لائیکها و سایر گروههای اجتماعی به رشتهی تحریر کشیده است. این رمان در سال ۲۰۰۴ از طرف مجلهی نیویورک تایمز در بین ۱۰ کتاب سال جهان، برترین کتاب شناخته شد.
در سال ۲۰۰۳ پاموک رمانی بنام «خاطرههای استانبول» را نوشت، این کتاب خاطراتِ دوران کودکی و جوانی نویسنده از کوچه پسکوچههای استانبول را نشان میدهد. کتابهای اورهان پاموک تا حال به ۵۸ زبان در دنیا ترجمه و به چاپ رسیده و بیشتر از ۷ میلیون جلد از کتابهای او در سراسر جهان به فروش رفته است. اورهان پاموک دهها دکترای افتخاری از دانشگاههای سراسر جهان دریافت داشته است.
اتحادیهی ناشران آلمان که در سال ۱۹۵۰ تاسیس شده است. جایزهی برگزیدهی سال خود را در عرصهی صلح و فرهنگ در سال ۲۰۰۵ به اورهان پاموک داد. علاوه بر آن رمان «برف» در فرانسه بهترین رمان خارجی شناخته شد و جایزهی Le Prix Me`dicix e`tranger را از آن خود کرد. در همان سالها از طرف مجلهی Pros – Poet در بین صد نفر روشنفکر جهان به عنوان روشنفکر برتر سال دنیا انتخاب شد.
در سال ۲۰۰۶ از طرف مجلهی تایم از بین ده نفر تاثیرگذار در دنیا موثرترین شخص انتخاب شد. از آکادمی هنر و ادبیات امریکا و از طرف جمهوری خلق چین به اخذ دکترای افتخاری نائل آمد. اورهان پاموک در سال ۲۰۰۶ برندهی جایزهی ادبی نوبل شد. در سال ۲۰۰۸ رمان دیگری نوشت به نام «موزهی معصومیّت» که موضوعات، عشقی، خانوادگی و دوستی و کامیابی ها را در آن رمان به رشتهی تحریر کشید.
اورهان پاموک علاوه بر اینکه یک نویسنده رئالیست جادویی است یک نویسنده ایهامی هم هست! زبان ترکی مثل زبان فارسی سرشار از واژه ها و جملات ایهامی است که نویسنده توانسته واژه ها و جملات ایهامی را در رمان های خود بگنجاند. وابستگی های زبان ترکی و زبان فارسی در قرن های گذشته پاموک را واداشته که آشنای کاملی با فرهنگ و ادب ایرانی داشته باشد. علاقه او به فرهنگ و زبان ایرانی به حدی بود که اسم خودش را از اورهان به «فرید» برگرداند و اسم دخترش را رویا گذاشته است. علاقه به فرهنگ ایران در رمانها و داستانهایش بویژه رمانهایی که درباره هنر نقاشی است بقدری زیاد است که توانسته مکتب های نقاشی شیراز، هرات و تبریز را با مکتب های نقاشی ترکی آناتولی و آسیای صغیر را با همدیگر پیوند بزند. با آشنایی هایی که پاموک از فرهنگ ایرانی داشته توانسته تمثیل ها و الگوهای خود را از بزرگان ایرانی همچون نظامی، فردوسی، مولوی و سایر شعرا و عارفان ایرانی انتخاب کند.
دولت های ترکیه جایزه ادبی نوبل اورا جدی نگرفتند. به علت موضع گیری های او درباره ارمنی ها و کردها از طرف دولت حسن اثر نبخشید و پاموک هم مثل اسلاف سابقش مانند عزیز نسین و ناظم حکمت مورد بی مهری دولت های ترکیه قرار گرفت.
کتاب حاضر: تکه هایی از چشم انداز، (زندگی، کوچه ها، ادبیات) جدیدترین کتاب پاموک است. پاموک در جدیدترین کتابش، از زندگی دوران بچگی، جوانی و میانسالی با خلوص نیت صحبت می کند. نویسنده، در این کتاب از مرگ پدرش، از دردهای سیاسی، از بازی های فوتبال و یا احساس خودش را در رمان هایی که نوشته، از اعتیاد مادرش به سیگار، از حرکت پشه ها در شب های تابستان در استانبول، از کشتی های بسفر و حکایات و مشاهداتی از مناظر بزرگ را با دقت و وسواس حکایت ها دارد. پاموک در این کتاب از جزیره ها، از نیویورک، از ونیز، از کلکته و از حس گناهکار بودن های خود و از رویاهایش، از آرایشگاههای قدیمی، از آتش روشن کردنها در کوچه های استانبول در زمان کودکی و از مساجد با بهره برداری از اسناد خواه از کتاب هزار و یکشب باشد یا از کتاب های داستایوسکی و از نقاشان قدیمی حکایت ها دارد. حکایت پاموک از مشاهداتش در طول زندگی چه از استانبول و چه در سایر شهرها احساس عمیقی را در خواننده می گذارد. کتاب تکه هایی از چشم انداز، (زندگی، کوچه ها، ادبیات) در شش بخش تنظیم شد. بخش اول دوران کودکی نویسنده را در استانبول و یا در مسافرت هایش که در خارج از کشور اتفاق افتاده، بخش دوم کتاب وقایعی است که در استانبول می گذرد. بخش سوم درباره ی کتاب و ادبیات است پاموک در این بخش از ادبیات خارجی و ادبیات ترکیه صحبت به میان می آورد و از آنجایی که ارادت خاصی به داستایوسکی و کتاب هایش دارد، ۵ مقاله به او اختصاص داده است. بخش چهارم درباره رمان هایی است که خودش نوشته، بخش پنجم درباره هنر و بالاخره بخش ششم درباره سیاست و دردها و گرفتاری های هموطنانش درباره ی ترکیه قلم زده است (در ترجمه فارسی این بخش بندی مراعات نشده است).
این کتاب پر حجم نزدیک به صد مقاله مستقل از همدیگر هستند و به علت محدودیت های چاپ نشر منتخبی از مقالات به زبان فارسی برگردانده شده است.