عضو هیات علمی پژوهشکده علوم اسلامی گفت: کتاب «الکافی» اثر شیخ ابوجعفر محمّد بن یعقوب بن اسحاق رازی معروف به شیخ کلینی از جامع ترین کتابهای حدیثی شیعه است.

به گزارش آستان نیوز، محمود ملکی تراکمه ای عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی در نشست «احادیث امام رضا(ع) در کتاب الکافی کلینی» از سلسله نشست های «حدیث کرامت» در چهارمین جشنواره علمی- فرهنگی «سیره امام رضا(ع)؛ آموزه ها و کارکردها» که به همت نمایندگی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در قم برگزار شد، به طبقه بندی روایات رضوی در کتاب شریف کافی پرداخت.

وی اظهار کرد: امام رضا(ع) در سال 148 هجری قمری متولد شدند و در صفر 203 هجری قمری نیز به شهادت رسیدند. با توجه به اینکه سراسر زندگانی حضرت برای ما معتبر و مهم است، ولی آنچه بیشتر مد نظر است، مطالعه دوران آغاز امامت امام رضا(ع) از سال 183 هجری است. یعنی امام رضا(ع) 20 سال امامت داشتند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی، تصریح کرد: از سال 183 هجری که امام در مدینه حضور دارند تا سال 200، این حضور ادامه دارد و از سال 200 تا 203 هجری ایشان در خراسان حضور دارند. اگر بخواهیم روایات امام را از حیث زمانی و مکانی تقسیم کنیم، روایات 183 تا 200 در مدینه و از 200 تا 203 در خراسان صادر شده است.

وی با ذکر این مطلب که بیشترین روایات امام در مدینه صادر و ثبت شده است، گفت: کتاب شریف کافی، جامع‌ترین و اصیل‎ترین کتاب حدیثی شیعه است که بر جای مانده است. این کتاب از حیث قدمت مربوط به آغاز قرن چهارم و مقارن با غیبت صغرای امام زمان(عج) است.

ملکی تراکمه بیان کرد: کتاب کافی مهمترین کتاب شیعی است که خوشبختانه با 15 هزار و 400 حدیث در دسترس ما است. به همین دلیل یکی از وجوه پرداختن به این کتاب از این حیث است که این کتاب یک اثر قدیمی است و به زمان ائمه اطهار(ع)بسیار نزدیک است.

بررسی ویژگی‌های درونی کتاب الکافی

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی، کتاب الکافی را از مهمترین کتب اربعه  دانست و یادآور شد: این اثر از زمان صفویه بخش بندی و تقسیم بندی شد و از زمان تالیف با 16 راوی رسمیت داشته است.

وی با بیان این که کتاب در 20 سال تدوین شده است، اظهار کرد: بنابر سال وفات ایشان تدوین کتاب این اثر در اوایل قرن چهارم رخ داده است و با این وجود فاصله شهادت امام رضا(ع) و کتابت این کتاب، حدود یک قرن است، به همین دلیل می توان گفت که فاصله کمی است.

عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم اسلامی گفت: در واقع مسیر و سیر رسیدن حدیث از امام رضا(ع) تا کلینی بسیار مهم است.وقتی مسیرها را بدست بیاوریم می‌توانیم در خصوص معتبر بودن این روایت سخن بگوییم که برای هر کدام از آنها مثال های جالبی وجود دارد.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: نکته دیگر مرتبط به احادیث امام رضا(ع) است که این احادیث برای تاریخ حدیث به عنوان منبع به شمار می‌رود. در تاریخ حدیث نکات ابهامی بسیاری داریم و روایات امام رضا(ع) کمک زیادی به رفع این ابهامات می‌کند. این روایات منبع بسیار خوبی برای مطالعات بین ادیانی و فرق است. زیرا امام رضا(ع) مناظرات بسیاری با گروه های مختلف مذهبی و فکری داشتند.

دکتر ملکی با بیان این که احادیث رضوی به تاریخ فقه نیز کمک شایانی می‌کند، یادآور شد: همچنین شناخت این روایات کمک شایانی به تاریخ ایران می کند زیرا اخبار و تحلیل های خبری هنگام حضور حضرت در خراسان می تواند ما را به اطلاعات جالبی از تاریخ خراسان و ایران در آن زمان برساند.

وی با اشاره به تنوع و گوناگونی روایات رضوی گفت: این روایات در حوزه های مختلف بسیار گسترده است. بحث پیرامون روایات رضوی می‌تواند ما را به حدیث و فهم و سند حدیث برساند. بر اساس شمارش انجام‌شده  926 روایت از امام رضا(ع) وجود دارد که 6 درصد کل روایات کافی است.