حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی، دبیر کنگره جهانی حضرت رضا(ع) در پیش نشست «عدالت و تمدن اسلامی در پرتو تعالیم رضوی» در تهران با بیان اینکه ۲۰ سال دوره امامت امام رضا(ع) طول کشید که سه تا ۵ سال آن مقارن با ولایتعهدی بوده است، گفت: به خصوص این دوره نیازمند کاوش عمیق‌تری برای ما شیعیان است؛ شخصیت ایشان تعاملی بوده است و سخنان ایشان با صاحبان ادیان هم در منابع مختلف جمع شده که از جمله در احتجاج طبرسی ذکر شده است.
وی افزود: تسلط امام رضا(ع) بر متون ادیان پیشین اعم از یهود و زرتشت و مسیحیت در سخنانشان مشهود است؛ جالینوس در مناظره با امام گفت که شما می‌خواهید با قرآن احتجاج کنید ولی من با تورات آشنا هستم و امام از تورات استدلال می‌کند و در مناظره پیروز می‌شود یعنی تورات را بهتر از جالینوس می‌شناسد.
عاملی با بیان اینکه ما سرمایه فکری عظیمی مانند امام رضا(ع) داریم ولی نتوانسته‌ایم به خوبی از آن استفاده کنیم، گفت: دوهزار سال از دوره افلاطون می‌گذرد ولی هنوز هم مرجعیت علمی دارد ولی ما درباره بیانات ائمه(ع) این موفقیت را نداریم لذا باید برای تدوین دکترین براساس قرآن و عترت سراغ متون برویم.
دبیر کنگره جهانی حضرت رضا(ع) تأکید کرد: این به معنای آن نیست که ما با دکترین روز دنیا آشنا نباشیم ولی سرمایه عظیم خود را نباید رها کنیم و به یکسری نظریاتی که تردید در آن است چنگ بزنیم.
وی با بیان اینکه البته اولین کنگره عدالت و تمدن اسلامی در پرتو تعالیم رضوی در سال ۱۳۶۸ برگزار شد و ریاست آن برعهده مقام معظم رهبری بود، افزود: مراجع در تراز بالا در این کنگره‌ها سخنرانی داشتند و چهار دوره این کنگره‌ها هم برگزار شد. در کنگره چهارم احساس شد که به انتهای مطلب رسیده‌اند، چون دنبال خوانش جدیدی از فرمایشات امام رضا(ع) نبودند از این رو متوقف شد تا اینکه در سال قبل آقای مروی تصمیم گرفتند که کنگره احیا شود.
عاملی با بیان اینکه افق ۱۴ ساله برای این کنگره تعریف شده است، افزود: عدالت مفهومی نیست که امروز منهای عمل اجتماعی تعریف شود؛ امروزه عدالت را نمی‌توان بحث کرد بدون این که به موضوع و حوادث غزه نپردازیم؛ ۷۰ درصد جمعیت این کشور دچار بحران هستند و تاکنون بیش از ۱۴ هزار نفر به شهادت رسیده اند؛ امروز واکنش جهانی را هم شاهدیم و این نشان می‌دهد عدالت و ظلم، موضوعی دینی نیست بلکه فرادینی است؛ این واکنش از ضمیر عدالتخواهانه جهانی انسان‌ها برمی‌خیزد لذا ما در این همایش عنوان «عدالت برای همه؛ ظلم به هیچکس» را انتخاب کردیم.
دبیر کنگره جهانی حضرت رضا(ع) با بیان اینکه عدالت لزوماً به معنای برابری نیست بلکه استحقاق به هر فرد در جامعه و طبقه اجتماعی است، به اهداف کنگره اشاره و تصریح کرد: هم‌اندیشی در خصوص راهی برای استقرار عدالت فراگیر و حصول حقیقت در شرایط امروزی و توسعه دستگاه مفهومی برای درک رویکردها و رفتارهای عدالت‌محور، مرجعیت‌بخشی به قرآن در بحث عدالت، یافتن راهی برای از بین رفتن ظلم و تبعیض اجتماعی و ضایع شدن حق زندگی، گرد هم آوردن اندیشه‌های کانونی ذیل اندیشه‌ توحیدمحور و عدالت‌گستر امام(ع) برای استقرار حقیقت الهی به‌جای سلطه‌گری‌های شیطانی و ایجاد مفاهمه و همگرایی در خصوص مفاهیم عام که به طور گسترده استفاده می‌شود از جمله عدالت، حقیقت، کرامت، تبعیض، ظلم، کشمکش و راه حل، با توجه ویژه به آن دسته از سیاست‌ها و کنش‌هایی که منشأ اضمحلال و شکست‌های اخلاقی در سطح جهان شده، اهداف برپایی این کنگره است.

نسبیت‌گرایی یکی از عوامل کاهش دینداری جامعه است
عاملی با بیان اینکه تکثرگرایی که منجر به نسبت‌گرایی شده، از مهم‌ترین مشکلات امروز بشریت است، ادامه داد: نسبیت‌گرایی غرب در ایران چندسالی پررنگ شد و نتیجه آن تقویت شک‌گرایی بود و به نظر بنده یکی از مسائلی که سبب کاهش دینداری در اقشاری از جامعه شده است نسبیت‌گرایی ناشی از تکثرگرایی بود.
دبیر کنگره جهانی امام رضا(ع) با بیان اینکه عدالت یک ضرورت زندگی اجتماعی و ارتباطات بین فردی است و مرگ ندارد و تا زمان ظهور هم بحث عدالت بحثی اصلی است، گفت: امروز ۹۰ درصد منابع اقتصادی آمریکا در اختیار ۱۰ درصد آن‌ها است و در کشورهای دیگر هم این وضع وجود دارد و ما هم در مواردی لیبرالیسم و در مواردی سوسیالیست هستیم و مدل مشخصی در بحث اقتصاد تدوین نکرده‌ایم لذا فرمایشات امام رضا(ع) در این عرصه تا حدود زیادی برای ما راهگشا خواهد بود.
عاملی با بیان اینکه مقاومت برای استقرار عدالت و رفع ظلم هم از دیگر محورهای همایش است، تصریح کرد: امروز مسائل فکری و اجتماعی جدید مانند طلاق، خانواده‌های تک سرپرست و پوچ گرایی و ... باید مدنظر قرار بگیرد؛ الان بحران نگاه انسان به خود بیداد می‌کند و افراد زیادی هستند که حتی هویت زن و مردی خود را نمی‌دانند زیرا آموزش‌های اجباری در مدارس کشورهای آمریکایی و غربی وجود دارد که باعث این بحران شده است. البته اختلال هویتی صرفاً جنسی هم نیست و در سایر ابعاد سبب پوچ‌گرایی شده است.
دبیر کنگره امام رضا(ع) با بیان اینکه امام رضا(ع) و افق‌گشایی برای آینده هم محور دیگر همایش است، اظهار کرد: روشنفکری ما به شدت سبب شده است تا مسائل کشور را همانند مسائل نیویورک و لندن بدانیم؛ البته جامعه تا حدودی به این سمت رفته است ولی نباید مسائل بومی را کاملاً همانند آن‌ها بدانیم، ضمن اینکه باید براساس تعالیم رضوی برای آن افق روشنی را ترسیم کنیم.
وی با بیان اینکه بحث دیگر همایش، رویکرد تمدنی امام رضا(ع) به مسئله عدالت است، گفت: تمدن بخش ماندگار فرهنگ است که با آن زندگی می‌کنیم. فرهنگ از نظر بنده روش زندگی خاص است و همین سبب تمایز میان فرهنگ‌ها و اقالیم مختلف است؛ فرهنگ از جنس هویت است و تمدن چیزی است که در لایه فرهنگ باقی می‌ماند.
عاملی با بیان اینکه برخی مانند سید حسین نصر، تمدن را صرفاً برای گذشته می‌دانند یعنی تمدن باید رسوب کرده باشد ولی بنده آن را دقیق نمی‌دانم، گفت: حضرت آقا در بیانیه گام دوم، رکن اصلی تمدن اسلامی را توحید و عدالت دانستند؛ تمدن امری است که در گذشته آغاز شده و ادامه دارد و در افق آینده هم شدنی است و مسیری طولانی پیش رو دارد لذا در این کنگره یکی از محورها بحث تمدن است.
وی افزود: ما دنبال این هستیم که اندیشمندانی که برای کنگره مطلب دارند در فرهنگستان علوم رضوی به تحقیق بپردازند و مسائل و چالش‌های اجماعی جهان معاصر را بررسی کنند؛ مثلاً اگر همین پدیده جنگ را بررسی کنیم، می‌بینیم که تنها در جنگ ویتنام سه و نیم میلیون نفر کشته شده‌اند؛ کارتر گفته است که آمریکا در طول تاریخ تأسیس خود فقط ۱۶ سال جنگ نداشته است. در هر جنگی، نسل‌کشی می‌کنند و امروز هم بمب اتمی دارند.