آیه ها و سایه ها

پدید آورنده : دکتر حامد شریفی نسب

مشخصات نشر : قم پژو هشگاه حوزه و دانشگاه، 1402

مشخصات ظاهری : 210ص

شماره دیویی: آ 481 ش 297/171

هدف اصلی کتاب آیه ها و سایه‌ها تبیین حدود معانی قرآنی که هر آیه بر آن سایه می اندازدمی باشد. در عصر حاضر به علت توجه بیش از پیش به قواعد و ضوابط تفسیر قرآن کریم ، تلاش برای کاهش اختلاف نظرهای تفسیری است تا با منضبط شدن روش تفسیر فهم واحد و صحیح از آیات قرآن کریم به دست آید و برداشت نادرست و بی ضابطه از آیات قرآن کریم از برداشت های ضابطه مند و معتبر تفکیک شوند. یکی از کاربردی ترین ضوابط تفسیری در قرآن کریم که آثار آن در بسیاری از آیات قرآن جریان دارد ، ضابطه تفسیر آیات عام و مطلق است ، زیرا از یک سو برخی از آیات عام و مطلق در سیاق خاص یا فضای نزول خاصی قرار دارند که سه روش تفسیری متفاوت درباره آنها مطرح است و از سوی دیگر تقطیع برخی از فرازها ی قرآنی اطلاق یا عمومیت آن ها را نسبت به معانی فراسیاقی بیشتر و فراگیرتر می سازد که در اعتبار معانی به دست آمده از این گونه تقطیع ها  و ضوابط آن نیز اختلاف نظر وجود دارد.

در کتاب حاضر پس از فصل نخست که به تبیین مباحث کلی اختصاص دارد در دومین فصل به تبیین گسترده دلالت آیات عام و مطلق قرآن کریم در سیاق و فضای نزولی خاص پرداخته شده و سه دیدگاه مطرح در این زمینه همراه ادله و اشکالات هر یک ذکر شده است تا ضابطه تفسیر درست این گونه آیات از تفسیر نادرست نشان داده شود .

فصل سوم این کتاب نیز به معانی نشئت گرفته از تقطیع آیات پرداخته شده و با دسته بندی معانی فراسیاقی ضابطه مند و بی ضابطه ادله مدعیان وجود معانی فراسیاقی بی ضابطه در فرازهای تقطیع شده قرآن کریم مورد نقد قرار گرفته است .

در فصل چهارم نیز مصادیق و نمونه هایی از آیات عام و مطلق در چارچوب سیاق و فضای نزول خاص گرد آوری شده  و رویکرد مفسران نسبت به آنها نشان داده شده است در ادامه این فصل رویکرد تفسیری علامه طباطبایی نیز در تفسیر المیزان در تبیین چارچوب معانی این گونه آیات مورد توجه قرار گرفته و عملکرد متفاوت ایشان در مواجهه با آیات عام و مطلق در سیاق و فضای خاص تحلیل و تبیین شده است .