به گزارش روابط عمومی کتابخانه و موزه وزیری یزد، وابسته به آستان قدس رضوی، رئیس کتابخانه ، این کتابخانه را یکی از کتابخانه‌های بزرگ کشور در زمینۀ نسخه‌های خطی و مکتوبات نفیس عنوان کرد و گفت: برخی از نسخه‌های موجود در این کتابخانه، در سطح ایران و جهان منحصر‌به‌فرد و بی‌مانند است.
محمدرضا ملک‌ثابت به کتب خطی در حوزۀ ادبیات اشاره کرد و گفت: گنجینۀ نسخ خطی کتابخانۀ وزیری بیش از 510 نسخۀ خطی در حوزۀ ادبیات فارسی و عرب را در خود جای داده است که شامل دیوان‌‌ها، جنگ‌ها، منشآت، داستان، ضرب‌المثل و... است.
وی به قدیمی‌ترین کتاب ادبی به زبان عربی موجود در کتابخانۀ وزیری که قدیمی‌ترین نسخۀ خطی این کتابخانه است اشاره کرد و گفت: «نزهةالانفس و روضه‌المجلس» در زمينة ادبيّات عرب، «تاريخ و نقد امثال عربي» تالیف ابوسعیدمحمد‌بن‌علی‌بن‌عبدالله العراقی معروف به ابن حمدان است كه به تاريخ 590 ق يعني 29 سال پس از درگذشت نويسنده، كتابت شده و كهن‌ترين نسخة تاریخ‌دار كتابخانة وزيري يزد است که در جهان تنها دو نسخه از آن -یکی در شهر گوتا آلمان و دیگری در كتابخانة وزيري يزد- بر جای‌مانده است.
ملک‌ثابت به معرفی قدیمی‌ترین کتاب ادبی به زبان فارسی با نام «المختارات من الرسائل من انشا، الصدور» که قدیمی‌ترین نسخۀ خطی ادبی فارسی کتابخانۀ وزیری یزد است پرداخت و ادامه داد: این نسخه در سال 693ق به كوشش محمود‌بن بختيار اتابكي گردآوری و کتابت شده و نسخۀ دیگری از آن در کتابخانه‌های دنیا موجود نیست.
وی افزود: این کتاب دربردارندۀ دو رسالۀ منثور فراق‌نامه و داستان پیل و چکاو با 479 نامه، مثال، منثور، حکم، محضر، فرمان، عهدنامه، صیغ عقود و نمونه‌های ترسلی در موضوعات گوناگون است.
ملک‌ثابت نکتۀ حائز اهمیت در این نسخه را وجود تعداد زیادی از منشورها و احكام پادشاهان و وزيران و بزرگان سلسة سلجوقيان عراق، و نامه‌ها، منشآت و نوشته‌های دبيران و منشيان نامي سده‌های 5 تا 7 دانست و عنوان کرد: نامه‌ها و منشورهایی از اتابكان آذربايجان، اطلاعات مفید دربارۀ خاندان خجندی به‌عنوان مرجع امور دیوانی و دولتی در اصفهان، آگاهی‌های سودمند دربارة جغرافياي تاريخي عراق، اصفهان و دیگر بلاد آذربايجان، خوی، مرند، خلخال، اسدآباد، همدان، گلپايگان، بروجرد و ساوه، اطلاعات دربارۀ طبقات اجتماعی و شناخت آنان از طریق دست‌یافتن به القاب و عناوین افراد آن طبقات، و اطلاعاتی دربارۀ اوقاف، مدارس و اصطلاحات صوفيان در این کتاب یافت می‌شود.
وی سپس با بیان این‌که نسخه‌های نفیسی از کتب ارزشمند شاهنامه، دیوان حافظ، بوستان و گلستان، خمسۀ نظامی و... در این کتابخانه نگهداری می‌شود، یادآور شد: نسخه‌های بی‌مانندی از آثار شاعران ایرانی همچون مولوی، سعدی، حافظ، نظامی، جامی، سنایی، شیخ بهایی، عرفی شیرازی، عطار، فردوسی، وصال شیرازی، و شاعران یزدی همچون فرخی یزدی، قضائی یزدی، شهلای یزدی، فدائی یزدی، جیحون یزدی، شوکت یزدی، حیران یزدی، شارق یزدی، مضطر یزدی و... بر غنای کتابخانه افزوده است.
رئیس کتابخانۀ وزیری یزد ادامه داد: نوع کاغذ این نسخه‌ها سمرقندی، اصفهانی و فرنگی و خط کتابت آن، نسخ، نستعلیق و شکسته‌نستعلیق است و قالبهای مختلف شعر همچون غزل، قصیده، مثنوی، قطعه، رباعی، دوبیتی، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند و... در آن‌ها یافت می‌شود.
ملک‌ثابت در پایان با این توضیح که نسخه‌های نفیس این مجموعه به دلیل ارزش محتوایی، علمی، هنری و تاریخی در بهترین شرایط نگهداری قرار دارد، خاطرنشان کرد: کتب خطی و چاپ سنگی به دلیل قدمت، موضوع، ویژگی‌های هنری و علمی، در مخزن مستقلی قرار گرفته است و از نظر شرایط نگهداری همچون دما و رطوبت و... در شرایط استانداری نگهداری می‌شود.
