مردی که عاشق کتاب بود
در سال 1273 ﻫ.ش در شهر یزد کودکی متولّد شد که نام خاندانش را جاودانه ساخت. امروز 115 سال از روز تولّد سیّد علیمحمد وزیری می‌گذرد؛ اما همه به واسطه‌ی کتابخانهی وزیری یزد، نام و یاد او را در دل و زبان زنده نگه داشتهاند.
آغاز راه
حجّت الاسلام و المسلمین سید علیمحمد وزیری، دروس مقدّماتی فارسی و عربی را نزد پسر دایی خود معتمد العلماء فرا گرفت و آنگاه در مدارس علمیّهی مصلّی، شفیعیه و خان یزد، تحصیلات خود را زیر نظر علمای طراز اوّل یزد ادامه داد و پس از فراغت از تحصیل، به وعظ و خطابه روی آورد و از مشهورترین وعّاظ یزد گردید.
سیّد، مدّتزمانی هم برای تبلیغ به شهرهای اصفهان، تهران، زاهدان، شیراز، قم و مشهد سفر کرد. در سفرهایی که به عتبات عالیات و دیگر شهرهای ایران داشت، موفق به کسب اجازه از آیات عظام، سید ابوالحسن اصفهانی، حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی (مؤسّس حوزهی علمیّهی قم)، سید محمود شاهرودی، سید محسن حکیم، حاج سیّد محمدتقی خوانساری، حاج آقا حسین بروجردی، حاج آقا حسین قمی، سید ابوالقاسم خوئی، امام خمینی(ره)، حاج سید احمد خوانساری، حاج سید محمّدهادی میلانی و حاج سید عبدالله شیرازی در امور حسبیّه (وجوه شرعی) و روایی گردید.
مجمع الجواهری نامی
در همین سفرها بود که وزیری از بیشتر علما و دانشمندان، مراجع نامی و واعظان شهیر ایران، دستخط و عکس به یادگار گرفت و بعدها آن را در مجموعه‌ای به نام «مجمع الجواهر» سامان داد و در گنجینهی مخطوطات کتابخانهی وزیری به یادگار نهاد.
یک عمر فعالیت فرهنگی
وزیری در طول سالیان عمر خود در زمینه‌های دینی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی فعالیت‌های سودمندی داشت که می‌توان به بازگشایی مدارس حوزهی علمیهی یزد پس از شهریور 1320 به کمک علمای نامی یزد، تشکیل انجمن ادبی کتابخانهی وزیری یزد در سال 1350، تعمیر و مرمّت مسجد جامع کبیر یزد و تشکیل هیئت حامیان مسجد در سال 1324 ، پیگیری و اهتمام در تصویب تعطیلی رسمی روز شهادت امام جعفر صادق(ع) در مجلس شورای ملّی در زمان آیت‌الله کاشانی و اعزام مبلّغ به شهرها و روستاهای کشور و حتی هامبورگ آلمان اشاره کرد. سید همچنین به بنیانگذاری مدارس جامعهی تعلیمات اسلامی یزد در سال 1334 کمک کرد و علاوه بر این به گردآوری مجموعهی خطی «مجمع الجواهر» و «یادداشتهای وزیری» در پنج جلد همّت گمارد و به چاپ چندین کتاب به نامهای «مجموعهی وزیری»، «فهرست نسخه‌های خطی کتابخانهی وزیری» و... پرداخت.
عشق به حضرت رضا(ع)
در کنار همه‌ی این‌ها، وزیری به جهت ارادت خاصی که به حضرت رضا(ع) داشت، فعالیت‌هایی منسجم و مرتبط با آستان مقدس ایشان را به انجام رساند. وزیری کتابخانه‌ای را که حاصل یک عمر تلاشش بود، در تاریخ 12 تیرماه سال 1348، در زمانی که 21 هزار و 267 جلد کتاب (3300 جلد کتاب خطی و بقیّه، کتاب چاپی) داشت، وقف آستان قدس رضوی کرد.
این در حالی بود که سه پیشنهاد از سوی دانشگاه تهران، وزارت فرهنگ و هنر و همین طور شهرداری یزد، دایر بر واگذاری کتابخانه ارائه شده بود که وزیری نپذیرفته و کتابخانه را با نیّت قلبی و قبلی، وقف بر این آستان مقدس نمود.
وزیری در طول سالیان حیات خود توانست با تشویق و ترغیب بسیاری از اهالی فرهنگدوست تهران، مشهد، هند و یزد، کتابهای خطی و چاپی نفیسی را به مجموعهی کتابخانه بیفزاید. چنانکه حتی پس از درگذشت وی نیز بسیاری از نیکوکاران، بزرگان و فرهنگیان استان یزد، با توجه به ارادتی که به وی داشته و دارند، اموال و کتابهای خود را به کتابخانه می‌سپارند. این کتابخانه هم‌اکنون با داشتن حدود 220 هزار جلد کتاب که 4470 جلد آن خطی و بقیه چاپی است، جزء ده کتابخانهی بزرگ و نفیس ایران است که نه تنها دارای نسخه‌های نفیس خطی بوده، بلکه دهها مرقّع، نکاحنامه، قباله، سند، وقف‌نامه و فرمان را نیز در خود جای داده است و در کنار شاخص‌ترین بنای اسلامی ایران قرار دارد.
بعد از این وقف، وزیری بیش از پیش به تشویق و ترغیب واقفین برای وقف دارایی‌های منقول و غیرمنقول‌شان به آستان قدس رضوی پرداخت. به طوری که شواهد عینی و مصاحبه‌های حضوری با واقفین تأیید می‌کند که این امر در سال 1348 و پس از اهدای کتابخانهی وزیری به آستان قدس از سوی ایشان بیشتر پیگیری شده است.
یادی جاودان
وزیری در سوم اردیبهشتماه سال 1356، در 82 سالگی درگذشت و در ورودی کتابخانهی وزیری به خاک سپرده شد. در سال 1374 به پاس خدمات فرهنگی وی، از سوی پُست ایران، قطعه تمبری به یادبود او چاپ شد. در سال 1380 همایش نکوداشت وزیری از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان یزد و بنیاد ریحانه الرسول در شهر یزد برگزار شد و تاکنون سه عنوان کتاب به نامهای «سیمای فضیلت» (گردآوری: سید ضیاء قریشی، 1374)، «یادمان شادروان وزیری یزدی» (گردآوری: حسین مسرّت، 1380)، «وزیری، اسطورهی خاطره‌های ماندگار» (گردآوری: حبیب مهرنیا، 1385) دربارهی او چاپ شده است.