انتظاری، مدیر کتابخانه وزیری یزد گفت: در بخش مخزن نسخه‌های خطی این کتابخانه حدود 4928جلد کتاب خطی و نسخه‌های منحصر به فرد وجود دارد که قدیمی‌ترین کتاب در میان سایر کتاب‌ها «نزهة الانفس» است که در سال 190 هجری قمری نوشته شده است.
محمدرضا انتظاری، مدیر کتابخانه وزیری یزد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره تاریخچه تأسیس این کتابخانه اظهار کرد: کتابخانه وزیری یزد در سال 1334 شمسی با مجموعه کتابهای شخصی حاج سید محمدعلی وزیری تأسیس شد. وی از دوران جوانی به جمع‌آوری و مطالعه کتاب علاقه‌مند بود و تا سال 1334 توانسته بود حدود یک‌هزار و 100 جلد کتاب خطی و چاپی را جمع‌آوری کند.
تأسیس کتابخانه عمومی با گنجینه کتابهای شخصی
وی افزود: یکی از انگیزه‌های مرحوم وزیری برای خرید کتابهای خطی این بود که یهودیان هم‌عصر وی، کتابهای خطی و نفیس را خریداری و از کشور خارج می‌کردند. وی معتقد بود که «همان‌گونه که احتکار رزق مردم حرام است، احتکار کتاب که رزق روح مردم محسوب می‌شود نیز حرام است.» به همین دلیل با گنجینه کتابهای شخصی کتابخانه‌اش به فکر تأسیس کتابخانه عمومی برای استفاده شهروندان افتاد.
انتظاری ادامه داد: حاج سید محمدعلی وزیری در سال 1324 مسجد جامع یزد را که مخروبه شده بود، با کمک‌های مردمی بازسازی کرد و پس از اتمام آن، کتابخانه خود را در ضلع شمالی مسجد تاسیس کرد.
وزیری پس از تأسیس کتابخانه، کارت‌هایی را در قطع رقعی چاپ کرد و در آن از شهروندان، دانشمندان،استادان، مولفان و علمای سراسر کشور برای تکمیل کتابهای کتابخانه تقاضای همکاری کرد.
پس از این فراخوان عمومی، با دریافت کتابهای متعدد از طرف گروه‌های مختلف مردمی، تعداد کتاب‌ها به 13 هزار جلد رسید.
داستان وقف کتابخانه وزیری یزد به آستان قدس رضوی
مدیر کتابخانه وزیری یزد درباره ماجرای وقف کتابخانه به آستان قدس رضوی گفت: یکی از ماندگارترین خاطرات من در طول 49 سال همکاری با کتابخانه به واگذاری کتابخانه به آستان قدس رضوی بازمی‌گردد.
وی افزود: مرحوم وزیری 14 سال پس از تاسیس کتابخانه تصمیم گرفت برای حفظ کتابخانه، تولیت آن را پس از مرگ واگذار کند. در این میان از سوی وزارت فرهنگ و هنر، اوقاف ایران، دانشگاه تهران و شهرداری یزد تقاضای دریافت کتابخانه صورت گرفت، اما وی از ترس این‌که کتاب‌ها از یزد یا ایران خارج شوند و کتابخانه از بین برود، درخواست هیچ‌کدام را نپذیرفت.
مرحوم وزیری در اواخر سال 1347 به مدت چهار ماه برای دیدار با خانواده‌اش به نجف اشرف رفت و در آن‌جا به امام علی (ع) برای چاره‌جویی متوسل شد. همان شب امام علی در خواب به وی فرمودند که سید محمد علی وزیری کتابخانه‌ات را به آستان قدس واگذار کن.
به همین علت وی پس از بازگشت به یزد، تصمیم خود را مبنی بر واگذاری کتابخانه به آستان قدس رضوی اعلام می‌کند و در تاریخ 12 تیر سال 1348 کتابخانه وزیری یزد با 21 هزار و 267 نسخه کتاب شامل سه هزار و 300 نسخه خطی، به آستان قدس رضوی واگذار می‌شود.
153 جلد قرآن خطی در کتابخانه وزیری یزد
انتظاری با اشاره به این‌که 153 جلد قرآن خطی در این کتابخانه وجود دارد افزود: قدیمی‌ترین قرآن این مجموعه، قرآنی به خط جلال جعفری است که در سال 712 هجری قمری توسط یک یهودی خریده شده و در حال خروج از کشور بود.
وی ادامه داد: مرحوم وزیری پس از فهمیدن این موضوع رئیس یهودیان یزد را احضار کرد و گفت اگر کتاب را بیاوردید، با 10 درصد سود آن را از شما می‌خرم در غیر این صورت روز جمعه پس از نماز جمعه مسلمانان را در جریان این موضوع خواهم گذاشت. رئیس یهودیان در عرض دو ساعت خریدار کتاب را یافت و مرحوم وزیری کتاب را با قیمت 330 تومان از وی خریداری و به کتابخانه افزود.
سنت اهدا کتاب به کتابخانه
انتظاری با اشاره به اهدا کنندگان کتاب گفت: پس از مرحوم وزیری، استاد علی باقرزاده، متخلص به (بقا)، شاعر و ادیب یزدی ساکن مشهد، با اهدا کتابخانه 12 هزار جلدی‌اش بزرگترین اهدا کننده کتاب به این کتابخانه به شمار می‌آید. باقرزاده تاکنون نزدیک به سه هزار و 300 جلد کتاب را اهدا کرده و باقی آنها را نیز به زودی به کتابخانه وزیری یزد واگذار خواهد کرد.
وی اظهار کرد: از جمله افرادی که پس از مرگ، کتاب‌هایشان به کتابخانه وزیری اهدا شد می‌توان از مرحوم شریعت اقدایی، استادان و خاکسار نام برد.
بازدید مقام معظم رهبری از پنجمین کتابخانه ایران
انتظاری عنوان کرد: سه سال پیش دکتر سید محمد حسینی، وزیر سابق ارشاد در جمع کتابداران کشور گفت که کتابخانه وزیری از نظر اهمیت و منابع، پنجمین کتابخانه ایران است.
مدیر کتابخانه وزیری یزد گفت: تاکنون بیشتر بزرگان کشور از جمله آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای (مد ظله العالی)، حسن روحانی، سید محمد خاتمی، فاضل لنگرانی، شاهرودی، مهدوی کنی، امامی کاشانی، شمس‌الدین آل احمد، محمدعلی اسلامی‌ندوشن، ایرج افشار ، دکتر باهنر و بسیاری دیگر از بزرگان و نویسندگان از این کتابخانه بازدید کرده‌اند.
درباره کتابخانه وزیری یزد
کتابخانه وزیری یزد یکی از بزرگترین و مهم‌ترین کتابخانه‌های ایران است که در ضلع شمالی مسجد جامع کبیر یزد و در بافت سنتی این شهر قرار دارد. این کتابخانه در حال حاضر با 244536 نسخه کتاب چاپی 4928نسخه کتاب خطی , 5511نسخه چاپ سنگی روزانه شاهد مراجعه ده‌ها پژوهشگر و محقق است.
این کتابخانه در بخش‌هایی از جمله فهرست نگاری کتاب خطی و چاپ سنگی، مرمت و صحافی، مرکز جامع اطلاع رسانی، کافی نت، امانت، کتابخانه دیجیتال، بخش مرجع، نمایشگاه آثار،مطبوعات، سالن مطالعه خوهران و برادران، آمفی تئاتر، تالار محققان، موزه، مخزن نسخه‌های خطی، چاپی، چاپ سنگی و خزانه تقسیم شده است.
قدیمی‌ترین و نفیس‌ترین کتابهای خطی کتابخانه
هم‌اکنون در بخش مخزن نسخه‌های خطی این کتابخانه حدود 4928جلد کتاب خطی و نسخه‌های منحصر به فرد وجود دارد که قدیمی‌ترین کتاب در میان سایر کتاب‌ها «نزهة الانفس» است که در سال 190 هجری قمری نوشته شده است.
همچنین کتاب 600 ساله کلیات سعدی با 13 لوحه مینیاتور و دیوان حافظی با 14 لوحه مینیاتور که در عصر صفوی و در اصفهان نوشته شده است نیز در این بخش قابل مشاهده است.
یکی از ویژگی‌‌های منحصر به فرد این کتابخانه آن است که آثار نفیس و منحصر به فردی را از دیوان و دست‌خط شاعران و نویسندگان یزدی را در خود جای داده است. بیشتر کتابهای خطی این کتابخانه از طرف مردم و با انگیزه حفظ آثار برای آیندگان اهدا شده است و بخش دیگری نیز با حمایت مالی آستان قدس رضوی خریداری و به کتابخانه افزوده شده است.
علاوه بر این چند سالی است کتابهای خطی موجود در کتابخانه‌های استان یزد که در مجموع حدود 50 نسخه است و تا پیش از این در کتابخانه فرهمند نگهداری می‌شد، به صورت امانی در کتابخانه وزیری نگهداری می‌شود