حسین مسرّت
«در سال 1300 شمسی، روزنامة زارع در شهر یزد تأسیس و به طور هفتگی منتشر شده است.»[1]
صاحب امتیاز این روزنامه، سیّد علی اکبر موسوی زادۀ یزدی[2]، از آزادی‌خواهان بنام یزد و همرزم فرّخی یزدی، شاعر آزادیخواه مبارز است. موسوی‌زاده، مدیر روزنامة طوفان و صاحب امتیاز روزنامه‌ای به نام پیکار در تهران بود که مدّت زمانی پس از توقیف طوفان در سال 1302 ش به جای آن چاپ می‌شد و پس از چندی پیکار هم بسته شد.[3]
موسوی‌زاده در درخواست خود می‌نویسد:
«برای روشن کردن افکار اهالیِ دور از مرکز، یزد، امتیاز روزنامة (زارع) یا (رنجبر) را مرحمت فرمایید تا اهالی آن سامان هم از داشتن یک روزنامه محروم نباشند».[4]
ظاهراً فرّخی یزدی نیز در نامه‌ای به وزارت معارف سفارش می‌کند که با امتیاز آن موافقت شود: «آقای موسوی زاده مدیر سابق روزنامة طوفان اخیراً عازم یزد و برای توسعة دایرة معارف و خدمت به نوع درصددند روزنامة ملّی موسوم به (رنجبر) یا (زارع) را در مسقط‌الرأسِ خود طبع و انتشار دهند... استدعا می‌نماید بذل مرحمت مخصوص نموده، امر به صدور امتیاز آن فرمایند که زودتر موفّق به عزیمت شوند. [امضا ناخوانا] [مهر] طوفان»[5]
در تعهّدنامة موسوی‌زاده آمده است:
«محلّ اداره: یزد، چاپخانه: چاپخانة یزدی، ترتیب: هفتگی، شمار: 700 نسخه، مسلک: سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، تاریخ: 10 جمادی‌الثّانی، 19 دلو 1340.»[6]
در هیچ کدام از کُتب تاریخ مطبوعات، نشانی از شماره‌های چاپ شدة آن در دست نیست.
دربارة سیدعلی‌اکبر موسوی زاده باید افزود: وی فرزند سیدابوالقاسم بوده، تحصیلات مقدّماتی را در یزد و چندی در اصفهان، فقه و اصول فراگرفت و از همان موقع وارد مبارزات سیاسی شد، در زمان داور، وارد دادگستری شده و به خدمت قضایی درآمد. همیشه دارای مشاغل مهم و مناصب عالی بود. بعداً وزیر دادگستری و سپس به مقام وزیر مشاور نایل شد.
پس از رفتن به تهران به کلّی یزد را رها کرد و در پایان عمر برای استراحت به یزد آمده، پس از دو ماه درگذشت و در یزد به خاک سپرده شد.[7]
مهم‌ترین مسئولیّت وی، ریاست دادگاه محاکمۀ عاملان قتل فرّخی یزدی، مدرّس و دکتر تقی ارانی در سال‌های 1320 تا 1322 بود.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. تاریخ جراید و مجلاّت، همان، ج 3: 1.
[2]. دربارة وی بنگرید به دورة تاریخ بیست سالة ایران، نگارش: حسین مکّی. و نیز: کتاب محاکمۀ رضاشاه در برابر تاریخ: علی اکبر موسوی‌زادۀ یزدی، گردآوری: جهانگیر موسوی‌زاده، تهران: کتابسرا، 1378.
[3]. اسناد مطبوعات، همان، ج1: 351-349.
[4]. همان: 575.
[5]. همان: 6-575.
[6]. همان: 576.
[7]. طوفان یزد، ش 326، آذر 1338: 29