انجمن‌های مطبوعاتی یزد
نوشته :حسین مسرّت
با سپاس از استاد مسعود برزین، پیر دیر تاریخ مطبوعات ایران، که با نگارش مقاله‌ای به نام «انجمن‌های مطبوعاتی در ایران تا سال 1357»، به روشن کردن گوشة دیگری از تاریخ مطبوعات ایران همّت گماشت. در تکمیل این مبحث، یادآوری می‌شود نگارنده نیز به واسطة پژوهش بر روی تاریخ مطبوعات یزد، به دو مورد از این‌گونه انجمن‌ها برخورده است که در زیر بدان اشاره می‌شود:
1. انجمن روزنامه‌نگاران دمکرات.
در شمارة 6 سالِ اولِ هفته‌نامة مردمِ یزد به مدیریّتِ سیّد حسن موهبت که در سال 1331 در یزد چاپ می‌شده، آمده است که این نشریّه وابسته به انجمن روزنامه‌نگاران دمکرات است. نشریّة مردمِ یزد، دارای گرایش‌های سوسیالیستی بود. بر نگارنده روشن نیست که انجمنِ نامبرده، سراسری بوده و وابسته به حزب توده یا خاصّ روزنامه‌هایِ چپِ یزد.
2. جبهة مؤتلفة مطبوعاتِ ملّی.
این جبهه متشکّل از روزنامه‌های محلّی یزد به نام‌هایِ حمل و نقل، صدای یزد، ملک، عدالت یزد، رزم جوانان بود (در اعلامیة جداگانه‌ای نیز، نام نشریّة حکمتِ شرق چاپ تهران، جزوِ مطبوعات ملّیِ یزد دیده شده است) که به هنگام انتخابات دورة هفدهم مجلس شورایِ ملّی در یزد تشکیل شد. روزنامة جبهه، ناشرِ افکار ائتلاف جمعیّت آزادی‌خواهانِ یزد بود و از نمایندگی دکتر حسنِ مرشد یزدی در این انتخابات جانبداری کرد. در شمارة چهارم این نشریّه به تاریخ 29/10/1330، انگیزۀ تشکیل این جبهه و چاپ نشریّة آن، چنین بیان شده است:
«در این دقایق حسّاس و زودگذر که سرنوشت و مقدّرات کشور ایران با انتخاباتِ دورة هفدهم معیّن می‌گردد و ملّت تیزهوش و مستعدِّ ایران باید از کوچکترین فرصت‌ها استفاده کند، چند نفر از جوانان روشنفکر و نویسندگان و مدیران جرایدِ خدمتگزار و صدّیق و میهن‌پرست را بر آن داشت که به هم نزدیک گشته و از لحاظ فعّالیّت‌های انتخاباتی و اصولی، با داشتن هدف مشترک، فعّالیّت مشترکی بنمایند... در همان روزهای اوّل در نظر داشتیم یک نشریّة مرتّب روزانه به نامِ جبهة مؤتلفه منتشر گردد... ولی فعلاً نشریّة جبهة مؤتلفه هر هفته سه شماره منتشر خواهد شد.»
نگارنده موفّق به دیدن شماره‌های 4 و 6 این نشریه در یزد که نزد علی لغوی بود، شده است.