این کتاب تاریخ‌نگاری نیست، بلکه تحلیل تاریخ است و در آن به جنبه درس‌آموزی و الگوگیری از قیام امام حسین علیه‌السلام و لزوم پیراستن آن از تحریفات تکیه و تأکید شده است. از آن‌جا که استاد مطهری، خود، عهده‌دار فراهم کردن این کتاب نشده بود و فرصت تجدیدنظر در مطالب آن را پیدا نکرده بود و مطالب آن را با تفاریق گفته و نوشته بود، مسامحاتی در کتاب یافت می‌شود. با این وصف، نکاتی جدید و ارزشمند در کتاب وجود دارد و لذا آن را در شمار منابع مهم و تاثیر گذار می‌توان قلمداد کرد.

مهم‌‌ترین مباحث این کتاب‌‌ها عبارت است از: تحریفات در عاشورا، حماسی بودن قیام امام حسین علیه‌السلام، عنصر تبلیغ در قیام آن حضرت، عنصر امر به معروف و نهی از منکر در قیام امام حسین علیه‌السلام، شعار‌های عاشورا، تحلیل آن واقعه و ماهیّت آن، ریشه‌‌های تاریخی حادثه کربلا، نقد بر کتاب شهید جاوید و حسین علیه‌السلام وارث آدم.