به گزارش ایران سپید ،امروز که در کشور ما بیش از یک دهه است که متولیان امر تولید کتاب برای نابینایان و کم بینایان همت خود را بر این گمارده اند که کتابهای تولیدی خود را به شکلی غیر از نوار کاست یا کاغذ به دست متقاضیان برسانند و برای نیل به این هدف خود تبدیل کاستهای قدیمی به فایلهای MP3 و ضبط کتب جدید با دستگاه های صدابرداری کامپیوتری و ارائه کتب بر روی CD را برگزیده اند و نام این عمل خود را –به غلط- دیجیتالی کردن منابع مطالعاتی نابینایان گذاشته اند، دقیقاً دو دهه است که در دنیا شکلی از «Digital Talking book» یا کتاب دیجیتالیِ گویا در اختیار نابینایان قرار می گیرد که می توان آن را بهتردید نوعی از کتاب دیجیتال یا الکترونیک با در نظر گرفتن تمام استانداردهای جهانی این حوزه محسوب کرد.
این شیوه تولید منابع دیجیتالی بر اساس استانداردی انجام میپذیرد که با عنوان «Digital Accessible Information System» یا «سامانه اطلاعاتی دیجیتالی دسترسپذیر» و به طور اختصار «DAISY» شناخته می شود. آن چه در قالب استاندارد دِیزی در اختیار کاربران نابینا قرار می گیرد، بسته ای را شامل می شود که در آن کتاب، مجله، روزنامه یا هر منبع مطالعاتی دیگر به گونه ای تنظیم شده است که کاربر بتواند به تمامی شیوه های موجود برای کتاب خواندن نابینایان اعم از صوتی و بریل یا به کمک صفحه خوان، از آن منبع مطالعاتی استفاده کند. تحت استاندارد دیزی، هر بسته دو بخش اصلی دارد: نسخه صوتی کتاب –که ممکن است با یک صدای انسانی تولید شده باشد یا یک موتور صوتی ماشینی- و نسخه متنی کتاب که با استاندارد XML در این بسته گنجانده شده است. در فرایند تولید فایلهای دیزی، ابزارهایی نیز وجود دارد که به وسیله آنها، تولید کنندگان قادر خواهند بود این فایلهای صوتی را با فایلهای متنی موجود در بسته مطابقت دهند. این بدان معناست که کاربر نابینا، هنگام مطالعه یک کتاب صوتی، به طور همزمان به متن و صدای کتاب دسترسی دارد. این امر باعث می شود کاربر بتواند علاوه بر منتفع شدن از مزیت سرعت بالای کتاب صوتی، با در اختیار داشتن متن کتاب، در هر موقعیتی از متن اقدام به جستجو نموده یا از بخشی از متن به بخش دیگر منتقل شود. به علاوه، طبق موارد صدر الشرح، انطباق فایل صوتی با متن کتاب باعث می شود کاربر بتواند همزمان با استفاده از فایل صوتیِ کتاب، به هر شکل که مورد نیازش است –برای مثال حرف به حرف، کلمه به کلمه، جمله به جمله یا خط به خط- بر روی متن حرکت کند. افزون بر این، با وجود صوتی بودن کتاب مورد مطالعه، کاربر می تواند هر بخش از متن را که لازم بود کپی کرده یا علامت بگذارد. برای کاربرانی که از برجسته نگار استفاده می کنند هم این امکان وجود دارد که افزون بر فایل صوتی، به نسخه بریل کتاب نیز دسترسی داشته باشند.
