بررسي نحوه‌ي استدلال انبياء در مواجهه با جريان‌هاي مخالف خويش/ تدوين هادي مزيناني؛ استاد راهنما رضا حق‌پناه.- کارشناسي ارشد (سطح سوم علوم حوزوي "کفايتين")(کميته ارزشيابي تحصيلات حوزوي خراسان) ؛ ‎۱۳۸۹.

توصیفگر:

بحث و مذاکره -- جنبه‌هاي مذهبي -- اسلام

بحث و مذاکره -- جنبه‌هاي مذهبي

مناظره‌ها- روش‌شناسي

شماره دیویی: ب512م297/65

چکیده:

مناظره در لغت به معنای بحث و گفتگو و نظرکردن دو نفر با هم در چیزی است. و در اصطلاح سخن گفتن و استدلال دو نفر درباره چیزی به منظور کشف حقیقت آن می باشد.

شیوه مناظره های مورد پسند قرآن بر رعایت ادب، احترام، حق گویی واستدلال متین و قاطع با مخالفان است که همان جدال احسن در فرهنگ قرآنی است که بدان توصیه شده است. قرآن کریم از یک سوی به بیان موضع گیری های مردم در برابرپیامبر خدا و علل و عوامل مخالفت های ایشان می پردازد و از سوی دیگر به روش های هدایت و تربیت انیباء و مبارزه آنان بر ضد عوامل کفر و شرک و انحراف اشاره می کند و نیز سنت های الهی را در تدبیر جوامع به ویژه از نظرارتباط متقابل مردم با انبیاء یادآور می شود. که حاوی نکاتی بس آموزنده و روشنگر است.

قرآن مخالفان انبیاء  را چند دسته معرفی می کند:

1. طاغوت ها 2. مترفان 3. دانشمندان گمراه 4. مخالفت از درون خانه 5. منافقان

گونه های مخالفت با انبیاء:

1. شکنجه پیروان 2. تهمت ها و افتراها 3. ایرادها و بهانه ها 4.  تهدیدها 5. اقداماتعملی

علل مخالفت با انبیاء:

1. حجاب معاصرت 2. تکبر و بهانه جویی 3. توقع بیجا 4. هواپرستی

انبیاء در مواجهه با اقشار مختلف مردم، از استدلال عقلی، بسیار بهره می جستند، چرا که اصحاب عقل سلیم از این شیوه بسیار استقبال می کنند. طرح  حقایق و واقعیت های نبوی و اخروی، تمیز حق و باطل و روشن ساختن پیچیدگی های جهان هستی، از جمله اقدامات روشنگرانه پیامبران بوده است.

از راههای عمده دعوت انبیاء درهمه دوران ها، جدال به نیکوترین  روش بوده است. در این جدال ها، عاطفه و احترام انسانی، روشنگری و استدلال منطقی و قاطعیت و توکل ایمانی رعایت شده است.

از شیوه های مشترک واصول اولیه دعوت انبیاء، گفتار نرم و دلنشین با مخاطبان است، مگر در جایی که امید به هدایت آنان به کلی قطع شود و مستحق عذاب الهی شوند و یا در برابر حق تعالی به عناد و لجاج روی آورند.