امنيت اقتصادي ( مجموعه از چشم‌انداز امام علي عليه‌السلام، ‎۳۱)

پدید آورنده: ناصر جهانيان، به سفارش کانون انديشه جوان

مشخصات نشر: تهران: موسسه فرهنگي دانش و انديشه معاصر، ‎۱۳۸۱

مشخصات ظاهری: ‎۵۶ ص

شماره دیویی:ن/ش ج 9515 /297

معرفی کتاب:

     مقوله امنیت، به ویژه امنیت اقتصادی از مباحث بسیار مهم و حساس جوامع بشری است. ملتی که بهره اندکی از این نعمت داشته باشد ارزش این مقوله را بهتر درمی­یابد. کشورهای در حال توسعه عموما برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار از امنیت اقتصادی اندک خود شِکوه دارند و به دنبال فراهم کردن فضای سالمی برای فعالیت اقتصادی سالم و ایجاد اشتغال برای نیروی کار و سرمایه گذاری مطمئن هستند. امنیت اقتصادی به معنای ایجاد فضایی است که در آن سرمایه گذار، صنعتگر، کشاورز، مبتکر علمی، جوینده کار و همه قشرها، در برابر انواع فشارهایی که خارج از کنترل آن ها است، حفاظت شوند و از صحت و سلامت ارتباطات بین المللی، دولتی، اداری، دفاعی، حقوقی و سیاسی کشور احساس اطمینان، امنیت و آرامش کنند.

     امنیت اقتصادی به عنوان مهم­ترین شاخص توسعه یافتگی دو جنبه دارد:

1. امنیت سرمایه گذاری، که در سطح بنگاه های اقتصادی حقیقی و حقوقی مطرح است.
2. امنیت اشتغال و درآمد، که عموم مردم را فرا می­گیرد.

     از دیدگاه عدالت خواهانه اسلام، برخلاف مکاتب سرمایه داری، امنیت سرمایه گذاری و امنیت اشتغال و درآمد دو مقوله منفک از هم نیستند که ابتدا سرمایه گذاری پیاده شود و سپس وقتی ناعادلانه بودن توزیع و عدم تامین رفاه عمومی فریاد طبقات محروم را به آسمان رساند، بحث امنیت اشتغال و درآمد مطرح شود. از چشم انداز امام علی(ع)، نیز الگوی رشد اقتصادی عادلانه و اشتغال آفرین هدف اصلی نظام اقتصادی اسلام است. دستیابی به این هدف پیش از هر چیز در گرو تحقق امنیت سرمایه گذاری و امنیت اشتغال و درآمد است. امنیت سرمایه گذاری خود وقتی تحقق می­یابد که در جامعه «فرهنگ سرمایه گذاری» و «احترام به قراردادها»، افزایش یافته و میزان «ریسک ملی» کاهش یابد. پدیده هایی مانند جنگ، ناآرامی های اجتماعی، فساد مالی و اداری، جرم و جنایت، عدم تعادل در بازارهای مالی، کالا، کار و ... میزان «ریسک ملی» را افزایش می­دهد.

     تحقق امنیت اشتغال و درآمد از طریق زیر به دست می­آید:

     برابری حقوق و رفع تبعیض; گسترش اشتغال مولد; اصلاح قوانین و مقررات اقتصادی; بسط فرصت های تحصیلی و آموزشی یکسان برای عموم مردم; انطباق نظام آموزشی با نیازمندی های بازارکار; برقراری تناسب بین افزایش قیمت ها و افزایش درآمد کارگران و کارمندان و صاحبان درآمد ثابت; نظام جامع تامین اجتماعی; حمایت از آسیب دیدگان حوادث غیرارادی; طبیعی، بلایا و ... .

     هدف اصلی این نوشتار، تبیین بعضی جنبه های امنیت اقتصادی با بهره­گیری از مجموعه رفتارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی امیرمومنان علی(ع) است تا در پرتو آن چشم انداز مکتب اقتصادی اسلام و تفاوت آن با مکاتب دیگر در این زمینه روشن گردد. طبیعی است که پرداختن به این هدف ابتدا منوط به بررسی ابعاد گوناگون امنیت اقتصادی و سپس بررسی وضعیت این موضوع در زمان حکومت حضرت و ارائه تصویری از اوضاع امنیت اقتصادی آن عصر می­باشد. (برداشت از مقدمه کتاب ص. 9 و 10 و 11)